خطبه اول ـ در هدایت انسان‌ها، الزام تکوینی وجود ندارد بلکه الزام تشریعی است یعنی واجبات الهی بر انسان واجب است، اگر انجام ندهد عقاب می‌شود، ترک محرمات الهی بر بشر واجب است، اگر ترک نکند، عقاب می‌شود اما مانعی در مسیر او قرار نمی‌گیرد.
خطبه اول ـ شخصی به‌واسطه باورمندی که نسبت به خدا، معاد و جریان‌های دینی دارد که باورمندی به‌حق است، آرامش باطن و آرامش دل در وجودش احساس می‌کند.
خطبه اول ـ مقاومت در برابر حکم پروردگار به‌عنوان یک تکلیف و وظیفه قطعی برای انسان الگویی مشخص‌شده است.
خطبه اول ـ چه مانعی داشت که قران به یکایک انسان‌ها نازل بشود؟ همه انسان‌ها به‌طور مستقل وحی را از خدا اخذ کنند؟ پیامبر باید در کنار وحی، جامعه را مدیریت کند، اجرای وحی و عملیاتی شدن وحی را پیگیری کند و موانع اجرای وحی را از سر راه بشر بردارد.
خطبه اول ـ این زندگی دو مرحله دارد، یک مرحله گذار، یک مرحله ثبات؛ مرحله گذارش زندگی این جهانی است و مرحله ثباتش بعد از گذران این مرحله، به نقطه ثبات و استقرار حیات در زندگی اخروی می‌رسد.
خطبه اول ـ در عملیات بهشتی در خط عبودیت و بندگی خدا دو خاصیت وجود دارد، یک خاصیت مقاومت در توحید، اخلاص و بندگی پروردگار و خصوصیت دوم، شفافیت، درخشندگی که طلا کنایه از مقاومت و نقره کنایه از شفافیت اعمال اهل بهشت است.
خطبه اول ـ یک ماه تمرین کردیم که در مسیر عبودیت ذات مقدس پروردگار یک موجود مقاوم باشیم، با این تمرین‌ها باید این عبودیت و نشان عبودیت پروردگار در تمام زندگانی ما مظهر اجرایی داشته باشد.
خطبه اول ـ در فرجام و نهایت سرنوشت انسان‌های پیشرفته، این‌ها در دو بستر در بهشت زندگی می‌کنند، بهشت نقطه تکامل زندگی هم در عرصه کمال جسمی و مادی و هم در عرصه کمال معنوی و باطنی انسان است.
خطبه اول ـ چون بهشت نقطه کمال زندگی است، همان‌طور که زندگانی روحانی انسان در بهشت کامل است، زندگانی جسمانی انسان و زندگانی مادی او هم باید در بهشت دارای کمال باشد.
خطبه اول ـ بزرگ‌ترین نعمت بهشت آرامش، رفع نگرانی و اضطراب است، از این حالت اطمینان و آرامشی که بهشتی در بهشت دارد، در قرآن به کنایه از این آرامش، «متکئین» آمده است.
خطبه اول ـ بهشت پاداش عبادت نیست، بهشت پاداش صبر بر عبادت و اطاعت است، پاداش عبادت حق این عشق و دلدادگی است.
خطبه اول ـ خاصیت صبر در برابر مصیبت، ورزیده کردن انسان و انسان را در جهت حرکت ارادی به‌سوی کمال در یک موقعیت ورزیدگی قرار می‌دهد.
