کیفیت آخرت برای اهل دنیا غیرقابل تصویر است

جمعه, ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۵، ۰۱:۱۷ ب.ظ

خطبه اول ـ چون بهشت نقطه کمال زندگی است، همان‌طور که زندگانی روحانی انسان در بهشت کامل است، زندگانی جسمانی انسان و زندگانی مادی او هم باید در بهشت دارای کمال باشد.

به گزارش Alamolhoda.com، آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه این هفته 10 اردیبهشت‌ماه مشهد مقدس در حرم امام رضا(ع)، در ادامه تفسیر سوره مبارکه انسان در تبیین انسان الگویی قرآن، بابیان این‌که کلام ما در تفسیر آیات شریفه سوره مبارکه انسان به آیه 13 این سوره «مُتَّکِئینَ فیها عَلَی الْأَرائِکِ لا یَرَوْنَ فیها شَمْساً وَ لا زَمْهَریراً» رسید، گفت: در بخش اول آیه «متّکئین فیها علی الأرائک»، «اتکاء بر ارائک» کنایه از آرامش و کانون استراحت در زندگانی بهشتی است.

ایشان ادامه داد: این نقطه، نقطه‌ای است که زندگانی ما را در عرصه مادی دچار مشکل می‌کند و در هر شرایطی که به سر ببریم، چه به‌عنوان عنصر دنیایی و چه به‌عنوان عنصر اخروی، در دغدغه و اضطراب به سر می‌بریم، این دغدغه و اضطراب در بهشت وجود ندارد و شما این جمله را در دعای هر روزه ماه رجب به درگاه خدا عرضه می‌دارید: «... وَ اجْعَلْ لِی إِلَی رِضْوَانِک وَ جِنَانِک مَصِیراً وَ عَیشاً قَرِیراً ...»، « خدایا برای من به نقطه خشنودی‌ات و زندگانی بهشتی به آن عیش قریر راهی را در جلوی پای من بگذار» این عیش قریر همان نقطه‌ای است که از آن با کنایه «متّکئین علی الأرائک» آورده می‌شود.

آیت‌الله علم‌الهدی خاطرنشان کرد: نقطه قابل‌تأمل و توجه در اتکاء بر ارائک، جمله «لا یَرَوْنَ فیها شَمْساً وَ لا زَمْهَریراً» است. سخن امروز ما در بخش دوم این آیه است که تصویر کاملی از زندگانی بهشتی است. «لا یَرَوْنَ فیها شَمْساً وَ لا زَمْهَریراً» آنچه در زندگانی مادی این جهان، زندگی ما انسان‌ها را چه انسان اخروی و چه انسان دنیوی مورد اضطراب و نگرانی قرار می‌دهد، ابهام نسبت به آینده است؛ این ابهام آینده زندگی، زندگی ما را دچار اضطراب می‌کند.

ایشان تأکید کرد: وقتی آینده‌ای باشد و ما نسبت به آینده ابهام داشته باشیم، طبیعی است که این ابهام نسبت به آینده منشأ بسیاری از دغدغه‌ها و نگرانی‌های ما باشد لذا خداوند در سوره مبارکه فلق می‌فرماید «قُل أعوذُ برَبّ الفلق... مِن شرّ غاسقٍ إذا وَقَب.»

آیت‌الله علم‌الهدی بابیان این‌که فراگیری ظلمت و تاریکی در آن نقطه دقیقاً مسئله ابهام و تاریکی در زندگی است، خاطرنشان کرد: زندگی انسان مثل یک دریای قیر است که آینده‌اش به‌هیچ‌وجه برای بشر مشخص نیست، هیچ‌کس نمی‌تواند به‌طور قاطع از نیم ساعت آینده زندگانی خودش خبر بدهد؛ این ابهامی که در زندگی نسبت به آینده است، منشأ دغدغه و اضطراب شدیدی است که زندگی ما را فرامی‌گیرد.

ایشان افزود: قرآن می‌گوید «متّکئین فیها علی الأرائک»؛ زندگانی بهشتی یک زندگانی آرام است، یک زندگانی مطمئن است؛ در عرصه زندگی بهشت دغدغه و اضطراب وجود ندارد چون «لا یَرونَ فیها شَمساً و لا زَمهَریراً»، در آن زندگی، آینده‌ای نیست که ابهام نسبت به آینده، اضطراب آفرین باشد.

آیت‌الله علم‌الهدی با اشاره به این‌که مفسرین «شمس» را کنایه از «روز» گرفته و «زَمهَریر» را به معنای «قمر» دانسته‌اند، گفت: این‌که در بهشت نه خورشید و نه ماه می‌بینند، این کنایه از این است که حرکت زمان در بهشت وجود ندارد، آینده‌ی نگران‌کننده‌ای در بهشت نیست، چون حرکت زمان نیست؛ در اینجا دونقطه قابل‌تأمل است، نقطه اول این‌که اگر در بهشت خورشید و ماه وجود ندارد، پس نورانیت بهشتیان از کجاست؟ روشنایی بهشت از کجا تأمین می‌شود؟ در مورد این قضیه، علمای علم کلام می‌گویند خاصیت موجودات بهشتی این است که این‌ها منورند، نورانی‌اند، خود اجسام در بهشت دارای نورانیت خاصی است.

نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی ادامه داد: در ذیل یک حدیث به‌عنوان سرودی که حوریه‌های بهشتی می‌خوانند، اعلام شده است که این‌ها در مقام اظهار شادی و اظهار موقعیت این سرود را قرائت می‌کنند؛ این روایت را ابی‌بصیر از امام صادق(ع) در وصف سرود حوریه‌های بهشتی نقل کرده «أنّهُنّ یقُلنَ نَحنُ اللَّواتی لَو عُلِقَ إحدانا فی جوّ السَّماء لأغنى نورُنا عن الشَّمسِ والقَمَر» حوریه‌های بهشتی در سرود خودشان با آن صدای دلنواز و موسیقی جان فزا اعلام می‌کنند «اگر یکی از ما دختران و زنان بین آسمان و زمین قرار بگیریم، از نور ما اهل آسمان و زمین از نور خورشید و ماه بی‌نیاز می‌شوند»؛ اجسام نورانی است، نیازی به خورشید و ماه برای نورانیت و روشنایی فضای بهشت نیست.

ایشان در بیان سایر نکات موجود در تفسیر این آیه شریفه اظهار داشت: اگر واقعاً در بهشت روز و شب وجود ندارد، در آیه 62 سوره مبارکه مریم، خداوند می‌فرماید: «لَهُم رِزقُهُم فیها بُکرهً وَ عَشِیًّا»، «برای بهشتیان در بهشت، رزق آن‌ها، غذای آن‌ها و روزی آن‌ها صبح و شام فرامی‌رسد، اگر صبح و شامی نیست، پس چرا می‌گوید « لَهُم رِزقُهُم فیها بُکرهً وَ عَشِیًّا»؟ اینجا هم می‌گویند در بهشت صبح و شام، شب و روز به معنای حرکت خورشید و ماه و حرکت زمان وجود ندارد.

آیت‌الله علم‌الهدی در ادامه بابیان این‌که بکره و عشی بهشت برحسب اندازه‌گیری زندگانی اهل بهشت است، افزود: اصولاً چون بهشت نقطه کمال زندگی است، همان‌طور که زندگانی روحانی انسان در بهشت کامل است، زندگانی جسمانی انسان و زندگانی مادی او هم باید در بهشت داری کمال باشد، این کمال زندگانی مادی اقتضا می‌کند که انسان بهشتی از تمام لذایذ برخوردار باشد.

ایشان خاطرنشان کرد: یکی از لذت‌ها، لذت خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها است، با یک‌بار غذا خوردن در یک تغذیه‌ای که انرژی بدن تکمیل شود، لذت خوردن به وجود نمی‌آید، لذت خوردن باید به‌تدریج باشد لذا برحسب اندازه‌گیری‌ای که آن‌ها درباره زندگانی خودشان دارند، «بُکره» و «عَشی»، صبح و شام در زندگانی آن‌ها تشخیص داده می‌شود.

آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کرد: در ذیل این آیه شریفه سوره مریم، آیه 62 مفسرین در این‌جا گفته‌اند «وَ قیلَ أنَّهُم یَعرِفونَ مقدار اللّیل بإرخاء الحُجُب وَ سَدّ الأبواب و مقدار النَّهار بفَتحِ الأبواب» این‌ها نقطه استراحت دارند، نقطه آرام گرفتن دارند، نقطه خلوت کردن در زندگانی مادی و جسمانی دارند؛ زمانی که خودشان تعیین می‌کنند، پرده‌ها آویخته می‌شود و درها بسته می‌شود، آن زمان استراحت است، زمانی که رفت‌وآمدها و ارتباطات وجود دارد و دروازه‌ها باز می‌شود، آن زمان روز و برقراری روابط روزانه است؛ به این کیفیت زندگی بهشتی تقسیم می‌شود و منظور از «بُکره» و «عَشی» چنین چیزی است.

ایشان ضمن تأکید بر غیرقابل‌مقایسه بودن زندگی دنیوی و اخروی گفت: به‌هرحال، زندگانی بهشت با زندگانی دنیا قابل‌مقایسه نیست، ما اگر بخواهیم نعمت‌های بهشتی و زندگی بهشتی را برای انسان‌های دنیایی تصویر کنیم، مثل این است که شما زندگی دنیا را برای یک طفل داخل رحم بخواهید تصویر کنید؛ آیا به یک بچه داخل رحم می‌شود گفت فضای دنیا در برابر فضای رحم مادر چقدر است؟ بهشت هم همین است؛ فقط می‌گویند «جَنَّةٍ عَرضُهَا کَعَرضِ السَّمَاءِ وَالْأَرضِ.» این قابل تصویر نیست، زندگی بهشتی هیچ‌چیزش قابل تصویر و قابل تشبیه به زندگانی مادی نیست همان‌طور که زندگانی این جهانی در هیچ‌چیز قابل تشبیه به زندگانی یک جنین و یک طفل در داخل رحم نیست.

نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی در تبیین بیشتر این مسئله، یادآور شد: در روایتی از پیغمبر اکرم(ص) آمده است، عن النّبی(ص) قال إنّ الله یَقول: أَعدَدْتُ لِعِبَادِیَ الصَّالِحِینَ مَا لَا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَی‌ قَلْبِ بَشَرٍ اقرؤا إن شئتم" فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزَاءً بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ"»، «پیغمبر فرمودند «آن‌چه خدا در بهشت برای بهشتی قرار داده است، نه چشمی دیده، نه گوشی توصیف آن را شنیده و نه بر دل و مغز انسانی خطور کرده که آن زندگی چگونه است».

آیت‌الله علم‌الهدی اظهار کرد: پیغمبر (در ادامه) فرمودند حرف مرا کنار بگذارید و اگر می‌خواهید آیه قرآن بخوانید که در آیه 17 سوره سجده می‌فرماید «فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخفِیَ لَهُم مِن قُرَّةِ أَعْیُنٍ» (یعنی) هیچ‌کسی نمی‌داند خداوند آنجا برای زندگانی‌اش از روشنگر سازی چشم و روشنایی دیدگان چه آماده کره است. آن زندگی قابل تصویر برای ما نیست. 60 سال، 70 سال، 80 سال به ما می‌گویند از روی این پل رد شو؛ از این عرصه گذار بگذر؛ بعد برسی به‌جایی که تا خداییِ خدا هست، آنجایی؛ تا ابدیت آنجایی. آنجا چه جوری است؟ آنجا چگونه به سر می‌برم؟ «فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ» کسی نمی‌داند چیست.

ایشان ضمن تأکید بر لزوم بهره‌مندی از فیوضات ماه رجب، خاطرنشان کرد: سحرهای ماه رجب به درگاه خدا عرضه بدار «واجعَل لی إلی رِضوانک و جنانِک مَصیرا و عیشا» (یعنی) خدایی که این‌همه نعمت دادی، خدایی که این‌همه عنایت کردی؛ آمدی حرکتم را به دست خودم دادی؛ گفتی «همه نعمت‌ها، همه امکانات، همه ابزار برای تو آماده است، بیا در یک دوره گذار 60 ساله، 70 ساله، 80 ساله یک زندگی ابدی را برای خودت بساز.» خدایا منی که تا این‌جا عمر کرده‌ام، می‌بینم نتوانستم بسازم؛ نتوانستم آن زندگی را برای خودم آماده کنم. منم و یک پرونده آلوده؛ منم و یک نامه عمل پر از گناه؛ نتوانستم آن زندگی ابدی را برای خودم تنظیم کنم. ای خدایی که این‌همه نعمت مفت و مجان و رایگان در این عرصه 70 ساله و 80 ساله به من عنایت کردی، از این به بعد خودت بیا به من رحم کن؛ به آبروی اولیائت، به عزت اولیائت، به روی پر آبروی این علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع)، امام معصوم که در جوار او داریم به درگاه تو عرضه می‌داریم، خدایا بیا آنجا را هم برای من خودت بساز، آن زندگی ابدی را هم خودت با آن عنایات و نعمت‌های کلانی که برای من آفریدی، برایم آماده کن؛ از این لحظه اگر تو بخواهی «واجعَلنی إلی رضوانک و جنانک مصیراً.»

امام‌جمعه مشهد مقدس گفت: «مصیر» یعنی گردش‌گاه؛ هِی دارم قلب و انقلاب می‌شوم، هِی دارم بالا و پایین می‌روم؛ هِی در بحبوحه‌های امتحانی گیر می‌کنم. هِی در این گوران‌های آزمایش تو خدا گرفتار می‌شوم. خدایا در این بالا و پایین رفتن‌ها، در این قلب و انقلابات این تویی که می‌توانی مرا در جریانی قرار دهی که آن جریان به‌خودی‌خود در پرتوی یک اخلاص، در پرتوی یک تقوا، در پرتوی یک مجاهده در راهت مرا به آن نقطه برساند. «عیش قریر» و رضوان و خشنودی خودت.

ویدئو خطبه اول