خطبه اول ـ بزرگ‌ترین نعمت بهشت آرامش، رفع نگرانی و اضطراب است، از این حالت اطمینان و آرامشی که بهشتی در بهشت دارد، در قرآن به کنایه از این آرامش، «متکئین» آمده است.

به گزارش Alamolhoda.com، آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه این هفته سوم اردیبهشت ماه مشهد در حرم امام رضا(ع)، در ادامه تفسیر سوره مبارکه انسان در تبیین انسان الگویی قرآن در انسان زیستی، با بیان این که به تفسیر آیه «مُتَّکِئِینَ فِیهَا عَلَى الْأَرَائِکِ لَا یَرَوْنَ فِیهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِیرًا» رسیدیم، گفت: در هشت جای قرآن کریم در مقام تبیین نعمت‌های بهشتی، ذات مقدس پروردگار با استفاده از عنوان «متکئین»، اتکاء را جزو نعمت‌های بهشتی معرفی می‌کند.

ایشان با بیان این که در مقام تبیین نعمات بهشتی، خداوند مسئله متکی بودن و اتکا داشتن را به عنوان نقطه کمال و ختم نعمت‌ها مشخص می‌کند، اظهار کرد: آیه اولی که خداوند پیرامون آن بحثی را مطرح می کند، آیه 31 سوره مبارکه کهف است که خداوند می‌فرماید «...مُتَّکِئینَ فیها عَلَى الْأَرائِکِ نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَت مُرتَفَقًا»؛ «اهل بهشت در جنت بر اریکه‌ها تکیه زده‌اند، بهترین سلام است و زیباترین و نیکوترین جمعی است که از جمع بهشتیان به‌وجود آمده».

آیت الله علم الهدی در تشریح این آیه، عنوان کرد: این نعمت ثواب را برخی به خود «متکئین» برگردانده‌اند، این «تکیه بر ارائک و جایگاه‌ها به عنوان بهترین ثواب» در نعمت‌های بهشتی قرار گرفته است.

آیت‌الله علم‌الهدی ادامه داد: آیه دوم در سوره مبارکه «یس» ذکر شده که در مقام وضعیت اهل بهشت می‌فرماید «هُم وَ أزواجهُم فی ظِلالٍ علَی الأرائِکِ مُتَّکِئون»، «اهل بهشت با همسران بهشتی‌شان در سایه‌سار بهشت بر اریکه‌ها تکیه زده‌اند»؛ آیه سوم، آیه 51 سوره مبارکه «ص» است که می‌فرماید «مُتَّکِئِینَ فِیهَا یَدْعُونَ فِیهَا بِفَاکِهَةٍ کَثِیرَةٍ وَشَرَاب»؛ «اهل بهشت در حالی که بر استراحت‌گاه‌های خود تکیه زده‌اند، میوه و شراب طلب می‌کنند و به خوردن و آشامیدن اشتغال دارند».

ایشان با اشاره به چهارمین آیه در تبیین نعمت های الهی، خاطرنشان کرد: خداوند در آیه 21 سوره مبارکه طور به عنوان چهارمین مورد، می‌فرماید: «مُتَّکِئِینَ عَلَی سُرُرٍ مَصْفُوفَةٍ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِینٍ و زوّجناهم بحورٍ عین»؛ «آن ها را در حالی که بر تخت‌های به ردیف درآمده تکیه زده‌اند، با حورالعین تزویج می‌کنیم».

آیت‌الله علم‌الهدی اظهار داشت: مورد پنجم، خداوند در سوره مبارکه «الرّحمن»، آیه 54 می‌فرماید «مُتَّکِئِینَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِن إِستَبرَقٍ وَجَنَى الجَنَّتَینِ دَان»؛ «این‌ها در حالی‌که تکیه زننده بر اریکه‌های استبرق هستند می‌توانند میوه‌های بهشتی را در حال تکیه زدن بچینند؛ در همین سوره مبارکه، در آیه 76، خداوند می‌فرماید: «مُتَّکِئِینَ عَلَى رَفرَفٍ خُضرٍ وَعَبقَرِیٍّ حِسَان»؛ «این‌ها بر اریکه‌های از نوع رفرف و سبز‌رنگ تکیه زده‌اند».

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی ادامه داد: مورد هفتم در سوره مبارکه واقعه، آیه 16 عنوان شده که درباره بهشتیان می‌فرماید: «بهشتیانی که از نوع مقربین‌اند و بالاترین طبقات انسانی بهشتی هستند، بر تخت‌های به چینش درآمده‌ای رودرروی یکدیگر در جمع‌های گرم و صمیمی مقابل هم قرار می‌گیرند».

ایشان افزود: هشتمین مورد در سوره مبارکه انسان در آیه «مُتَّکِئِینَ فِیهَا عَلَى الْأَرَائِکِ لَا یَرَوْنَ فِیهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِیراً» است که می‌فرماید: «نه گرما را احساس می‌کنند و نه سرما را».

توسعه قدرت و ثروت با نگرانی و اضطراب همراه است

آیت‌الله علم‌الهدی با طرح این پرسش که چرا خداوند در قرآن، «اتکاء بر تخت استراحت» را نعمتی برای بهشتیان ذکر کرده است، اظهار کرد: زندگانی دنیا چه برای اهل دنیا، چه برای اهل آخرت، آمیخته با اضطراب و نگرانی است، آنانی که در دنیا زندگی می کنند و در توسعه قدرت، ثروت و لذت اهتمام می‌ورزند، غالباً زندگی‌شان در نگرانی می‌گذرد زیرا خاصیت زندگانی دنیا این است که هرچقدر امکانات مادی در عرصه این زندگانی افزایش یابد، بر حجم نگرانی، اضظراب و دغدغه افزوده می‌شود.

ایشان ادامه داد: اگر شما بخواهید پهنه زندگانی یک انسان و خانواده مستمند را در نظر گرفته و آن را با پهنه زندگانی یک خانواده متمکن ثروننمد تطبیق دهید، آن اندازه‌ای که نگرانی و اضطراب در پهنه زندگانی یک انسان ثروتمند و یک خانواده متمول وجود دارد، در حوزه زندگانی یک خانواده فقیر، مستمند و ناتوان موجود نیست و اتفاقا زندگانی دنیا برای اهل آخرت هم با اضطراب آمیخته است.

آیت الله علم الهدی خاطرنشان کرد: اهل آخرت مضطرب‌اند، نگران‌اند که عاقبت آن‌ها چه می‌شود؛ قبر و قیامت آن‌ها چگونه خواهد گذشت، آیا با این اعمال، با این کردار و آلودگی‌هایی که در عرصه زندگانی مادی وجود دارد، مشکل عذاب قبر و مشکل جریان‌ها، سکرات و عواقب مرگ و قیامت برطرف خواهد شد یا خیر.

اضطراب و نگرانی بر اهل دنیا و آخرت غالب است

ایشان افزود: در دعاهای ماه رجب اولیاء خدا به درگاه خدا عرضه می‌دارند: «وَ تَوَلَّ أَنْتَ نَجَاتِی مِنْ مُسَاءَلَةِ. الْبَرْزَخِ وَ ادْرَأْ عَنِّی مُنْکَرا وَ نَکِیرا وَ أَرِ عَیْنِی مُبَشِّرا وَ بَشِیرا»، خدایا خودت تسلی زندگی قبر مرا عهده دار شو که من از عذاب قبر، از آن بازخواست‌های درون گودال گور می ترسم. خدایا خودت مرا از آن مأمورین خشن و نابه‌کاری که می‌خواهند به سراغ من آمده و در درون قبر مرا در مقابل اعمالم به باد بازخواست بکشند، آن‌چنان حفظ کن که آن‌ها به نظر نیایند و مژده بهشتی شدن را در لحظه ورود به گودال قبر به وسیله مأمورین بشارتت به من اعلام کن.

آیت‌الله علم‌الهدی گفت: این که در سحر و روز ماه رجب، در حال اعتکاف و در حال دلدادگی و خلوت خاص با خدا عرضه می‌دارد «وَ ادْرَأْ عَنِّی مُنْکَرا وَ نَکِیرا وَ أَرِ عَیْنِی مُبَشِّرا وَ بَشِیرا»، به خاطر اضطراب و ترس است پس اضطراب و ترس بر اهل آخرت هم مستولی است.

ایشان با بیان این که زندگانی انسان، چه  اهل دنیا و چه اهل آخرت با اضطراب آمیخته است، تصریح کرد: اما آن‌جایی که هیچ اضطراب و نگرانی‌ای وجود ندارد، بهشت است و بزرگ‌ترین نعمت بهشت آرامش، رفع نگرانی و اضطراب است؛ آن‌جا اطمینان صددرصد حاصل است، از این حالت اطمینان و آرامشی که بهشتی در بهشت دارد، در قرآن به کنایه از این آرامش، «متکئین» آمده است.

نماینده ولی‌فقیه در خراسان‌رضوی ادامه داد: انسان در آن حالتی که در استراحت‌گاه خود تکیه داده، پا را دراز می‌کند؛ آن حالت، یک حالت آرامش به تمام معنای جسمانی است و خداوند متعال از آن آرامش قاطع و کاملی که یک بهشتی در بهشت دارد، تعبیر به «متکئین» می‌کند.

«اتکاء» کنایه از اطمینان و آرامش بهشت است

ایشان خاطرنشان کرد: علت این که در نعمت‌های بهشتی عنوان «اتکاء» و «متکئین» آمده، این است که کنایه از امن و امان و اطمینان و آرامش بهشتی در زندگانی بهشت است؛ آنجا دیگر اضطراب هیچ‌چیز ندارد، کسی که در دنیا زندگی می‌کند، در دل قدرت وحشت دارد؛ چند روز دیگر این قدرت را از او می‌گیرند. با یک بحران سیاسی این قدرت سقوط می‌کند و با یک پیشامد اجتماعی این توان از او زائل می‌شود.

آیت الله علم الهدی عنوان کرد:آن که در عرصه ثروت در گیرودار دارایی، تمکن و مال به سر می‌برد، اضطراب دارد که نکند یک‌مرتبه این ثروت سقوط کند، این دارایی و امکانات از دست او خارج شود و با یک بحران ورشکستگی و خسارت، همه چیز او از دست برود اما آن کسی که در بهشت در نعمت متنعم است، وحشت و ترسی ندارد.

ایشان با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) پیرامون زندگانی بهشتی، اظهار کرد: امام صادق(ع) در حدیثی فرمودند «ما خَلق الله خَلقا إلّا جعل له فی الجنة منزلا و فی النار منزلا...»؛ «خدا هیچ کسی را نیافریده است مگر این که برای او دو جایگاه و خانه قرار داده، یکی در بهشت و دیگر در دزوخ و آتش». وقتی اهل بهشت در خانه بهشتی‌شان ساکن شدند و اهل آتش در خانه دوزخی و جهنمی‌شان سکونت ورزیدند، پرده بالا زده می شود و اهل بهشتی که در بهشت ساکن شدند، منازل و خانه‌هایی که برای آن ها با انواع عذاب به وجود آمده، مشاهده می‌کنند سپس به آن ها خطاب می‌رسد که «این همان خانه‌ها و جایگاه‌هایی در دوزخ است که اگر خدا را معصیت می‌کردید شما را به این‌جا می‌بردند و در این عذاب معذب بودبد.» اگر بنا بود کسی در بهشت بمیرد، اهل بهشت از شدت شادی می‌مردند که دیگر آن‌ها را به آن منازل نبردند.

اعتکاف مسبب سکونت در بهشت است

آیت‌الله علم‌الهدی در پایان گفت: برادران و خواهرانی که در اعتکاف به سر می‌برید؛ اگر شما در این اعتکاف، این خلوت‌کده راز با ذات مقدس حق قرار نداشتید و در این مرحله عشق و دلدادگی از همه چیز نبریده و به خدا وصل نشده بودید در این منزل‌گاه اعتکاف، شما صاحب چنین منزلی در بهشت نمی‌شدید. این بشارت برای شما عاشقان و دل‌دادگان است.

ایشان یادآور شد: اعتکاف مظهری است که اگر بنا شد انسان در زندگی‌اش از همه چیز برید و به خدا وصل شد و او را انتخاب کرد، هیچ لذتی بالاتر از آن نیست و آن چه در بهشت به او می‌دهند، مظهر این لذتی است که در عرصه عبودیت و عشق به ذات مقدس پروردگار پیدا کرده است.

ویدئو خطبه اول

دریافت
مدت زمان: 22 دقیقه 59 ثانیه