فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

سوره جزء نماز است یا خیر؟ این اصل هم فایده ندارد وجوب جزء عین وجوب کل است ، وجوب جزء یک وجوب نفسی دارد و یک وجوب استقلالی و غیری اگر وجوب غیری باشد چون تحقق کل متوقف است برتحقق جزء ، اگر در اینجا اصل جاری شود، میشود اصل مثبت و اصل مثبت حجت نیست

جلسه ی چهل و دوم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

موضوع قاعده اشتغال احتمال عقاب است و شارع در این اخبار احتمال عقاب را نفی کرده است. لذا قاعده مذکور در اینجا جاری نمیشود و ادله برائت حاکم است

جلسه ی چهل و یکم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

اگر فرض کنیم که تمسک به برائت عقلی تمام نباشد و جای توهم حکم عقل به وجوب احتیاط باشد باز هم دلالت اخبار آنچنان قوی است که جائی برای هیچگونه شبهه در اجرای اصل برائة باقی نمی گذارد و چون این اخبار احتمال عقاب را  از بین میبرند لذا بر ادله احتیاط که بر اساس احتمال عقاب چیده شده است حکومت دارد.

جلسه ی چهلم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

وجوب جزء مشکوک از موارد ما لا یعلمون است لذا وجوب نفسی اکثر و یا مؤاخذه ترک آن برداشته شده است وسابقا بیان کردیم مراد از رفع آیا تکلیف است یا مؤاخذه و عقاب و مرحوم مصنف قائل شده به رفع عقاب و مؤاخذه .

جلسه ی سی و نهم درس حوزه ، مدرسه ی نواب

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

بعد از انحلال علم اجمالی ، علمی به وجوب اکثر باقی نمی ماند تا از باب مقدمه عقلیه آنرا  امتثال کنیم بلکه تبدیل شک در وجوب میشود که مجرای اصالة البرائة است.

جلسه ی سی و هشتم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

پس از امتثال اقل استصحاب اشتغال ذمه جاری می شود . ودلیل دوم اشتغال یقینی مستدعی برائة یقینی است وبرائة یقینی زمانی  حاصل می شود که ما اتیان به اکثر کنیم

جلسه ی سی و هفتم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه محصوره

این که بعد از انحلال وبی تاثیر بودن علم اجمالی نمی دانیم آیا وجوب اقل وجوب نفسی واستقلالی است یا غیری ومقدمی این مانع انحلال علم اجمالی نیست زیرا حاکم در وجوب اقل حسن عقاب در ترک آن وعدم وجوب زائد وقبح عقاب بلا بیان در ترک آن عقل است .

جلسه ی سی و ششم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

ممکن است سوال شود که چرا دلیل مصنف بر وجوب احتیاط در بحث متباینین ( مقتضی برای وجوب احتیاط موجود ومانع مفقود ) در اینجا جاری نمی شود

جلسه ی سی و پنجم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

گفته نشود که اینجا بنای عقلا بر احتیاط است . مثل اینکه امر طبیب به ساختن داروی گیاهی است که اگر مریض هنگام ساختن آن احتمال دهد فلان گیاه هم باید افزوده شود آن را می افزاید واحتیاط می کند

جلسه ی سی و پنجم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

بحث احکام شک در اقل واکثر استقلالی در مکلف به به شک در تکلیف بر می گردد زیرا در این فرض اقل قطعا واجب است وشک ما در در وجوب زائد است که نظر مشهور اجرای اصالة البرائه است . از اینرو مباحث این قسم تنها در اقل واکثر ارتباطی است

جلسه ی سی و سوم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

واجب نیست تحصیل علم تفصیلی مگر موجب تردد زائد واجب شود مثل جایی که می خواهد نماز ظهر ونماز عصر بخواند ولی نمی داند قصرا" یا اتماما در این حال دو لباس دارد که یکی از آندو مشتبه به نجاست است می خواسته 4نماز بخواند ولی به خاطر لباس مشتبه باید 8نماز بخواند

جلسه ی سی و دوم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

احتیاط واجب ومخالفت قطعیه حرام است . ونظر مصنف در شبهه غیر محصوره : در تردد در ذات واجب مخالفت قطعیه به دلیل معصیت بودن حرام است . ومخالفت قطعیه اگر انجام همه اطراف ممکن است تا جایی که عسر وحرج لازم نیاید امتثال صورت گیرد انجام بعضی غیر ممکن است ومانع دارد انجام بقیه محتملات واجب است .

جلسه ی سی و یکم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد