فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

اگر فرض کنیم که تمسک به برائت عقلی تمام نباشد و جای توهم حکم عقل به وجوب احتیاط باشد باز هم دلالت اخبار آنچنان قوی است که جائی برای هیچگونه شبهه در اجرای اصل برائة باقی نمی گذارد و چون این اخبار احتمال عقاب را  از بین میبرند لذا بر ادله احتیاط که بر اساس احتمال عقاب چیده شده است حکومت دارد.

جلسه ی چهلم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

دریافت
مدت زمان: 39 دقیقه 4 ثانیه

ادامه استلال به اخبار حجب و رفع بر اصالة البرائة در دوران امر بین اقل و اکثر

اگر فرض کنیم که تمسک به برائت عقلی تمام نباشد و جای توهم حکم عقل به وجوب احتیاط باشد باز هم دلالت اخبار آنچنان قوی است که جائی برای هیچگونه شبهه در اجرای اصل برائة باقی نمی گذارد و چون این اخبار احتمال عقاب را  از بین میبرند لذا بر ادله احتیاط که بر اساس احتمال عقاب چیده شده است حکومت دارد.

خلاصه: اخبار اصالة البرائة بر دلیل عقلی به وجوب احتیاط حکومت دارد

دلیل عقلی: علم اجمال منحلّ به علم تفصیلی میشود

کلام صاحب فصول: ایشان معتقد است که ما نحن فیه مجرای اصالة الاحتیاط است وادلّه احتیاط حاکم بر ادله برائة است.

دلیل:

نسبت به آثار یا احکام تکلیفی و استحقاق عقاب 1- قاعده اشتغال : عقل حکم میکندکه به خاطر وجود علم اجمالی احتمال عقاب مسلم است و همین حکم عقل برای ما بیان است و لذا موضوع ادله برائت که عدم البیان و شک است در اینجا زائل می شود

2- استصحاب اشتغال : این استصحاب شرعا بیان ظاهری است و لذا با وجود بیان موضوع ادله برائت زائل میشود

3- اخبار احتیاط: خود این اخبار شرعا بیان و به منزله علم هستند  و با وجود آن موضوع ادله برائت زائل میشود

نسبت به اثر و حکم وضعی : ادله برائت حاکم است زیرا ادله احتیاط  درباره احتمال عقاب است و در ترک اثر وضعی احتمال عقاب نیست پس ادله احتیاط در اینجا جاری نمیشود

جواب مصنف بر صاحب فصول: همانطور که گذشت در اینجا اصل مثبت است و اصل مثبت حجت نیست زیرا ایشان میخواهند با استصحاب اشتغال وجوب اکثر را که لازم عقلی مستصحب است اثیات کند

ثانیا به محض شک در وجوب اکثر یا جزء مشکوک به حکم عقل قبح عقاب می آید زیرا عدم استحقاق عقاب اثر شک است نه اثر مشکوک تا استصحاب جاری میشود

اما اخبار احتیاط

این اخبار مفید حکم ارشادی مشترک هستند و در واقع همان حکم عقل را در قاعده اشتغال تایید میکند