فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

شخصی که علم اجمالی دارد به اینکه نمازش را شکسته بخواند یا کامل بخواند جایز نیست برای این شخص که هر دو خطاب را ترک کند همچنین در مورد خنثی هم ترک دو خطاب جایز نیست و احتیاط بر او واجب است

جلسه ی سیزدهم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

موضوع اصل عملی شک است وبا وجود علم اجمالی شک وجدانا" ذائل می شود . و وجود علم اجمالی مانع جریان اصل عملی است . گاهی منشا شک وشبهه در مکلف است مصداق خنثی که معلوم نیست زن است یا مرد .

جلسه ی دوازدهم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

موضوع بحث در این است که آیا در شبهات محصوره تدریجیه الحصول نیز موافقت قطعیه واجب ومخالفت قطعیه حرام است ؟ بر این اساس بحث را در دو بخش مطرح می کنیم

جلسه ی یازدهم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

اگر قائم شود بعد از بطلان وجوب احتیاط دلیل عقلی و اجماعی بر وجوب حجیت ظن صحیح است آنچه را که جاری کردند  ودر غیر مظنونات احتیاط لازم است

جلسه ی دهم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

آیا اصل ما معارض دارد یا خیر ؟ اگر ملاقی نجس معارض داشت اجتناب لازم است واگر ملاقی نجس معارض نداشت اجتناب لازم نیست .

جلسه ی نهم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

اصل سببی مانع از اجرای اصل مسببی است آبی وجود دارد که در پاکی ونجاست  او شک داریم ولباس ما با این آب برخورد می کند آیا می شود اصالة الطهاره رابرای لباس جاری کرد ؟ زمانی می توانیم اصالة الطهاره را بر لباس جاری کنیم که نتوانیم این اصل را بر ظرف مشتبه جاری کنیم .

جلسه هشتم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

علم داریم که تکلیفی برای ما منجز شده است لذا در این صورت لازم است از اطراف شبهه محصوره اجتناب کنیم تا یقین پیدا کنیم که دیگر تکلیفی نداریم.

جلسه ی هفتم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

آیا در فرض این مسئله می توانیم بگوییم در فرض ریختن بول روی زمین یا بال پرنده (درست است که الان مبتلا به نیست ولی احتمال دارد در آینده مورد ابتلا باشد) اجتناب واجب است چون شبهه محصوره است ؟ بله اجتناب واجب است ونمی توانیم اصالة البرائه را جاری کنیم چون در هر دو فرض مسئله تعارض پیش می آید

جلسه ی ششم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

با توجه به شرط سوم (مبتلی به باشد) خیلی از اشکالاتی که در فقه وارد شده دفع می شود .مثلا" درفقه مواردی وجود داردکه شبهه محصوره است وفقها اجتناب از اطراف شبهه را واجب نمی دانند مثل جایی که قطره ای بول نمی داند در ظرف افتاده یا روی زمین اجتناب از اطراف این شبهه محصوره واجب نیست چون یک طرف شبهه مبتلی به نیست.

جلسه ی پنجم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

اگر بگوییم تخلف از حکم عقل عقاب ندارد پس چرا درمورد کافر که حکم شرعی به او نرسیده واز عقل تخلف می کند عقاب می شود؟ پاسخ : در اینکه حکم عقل ارشادی است اگر در ضرر واقع شود عقاب می شود ولی اگر در ضرر واقع نشود عقاب نمی شود اگر ظرف مشتبه  الخمریه را استفاده کرد وخمریت آن ثابت شد او را عقاب می کنند. وعلت اینکه کافر را عقاب می کنند به این دلیل است که حجت بر او تمام شده است ولی مخالفت می کند عقل برای او حجت باطنی است .

جلسه ی چهارم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

حال اجتناب یا به خاطر اینکه در حرام واقعی قرار نگیریم مولی عقاب نمی کند چون تحزیر از حرام واقعی محقق است و یا به خاطر این باشد که امر مولی موضوع قرار گیرد. پس - امر مولی حذر کردن از حرام واقعی عقاب ندارد(اقوی نظر مرحوم شیخ ) خود مشتبه ملاک باشد اینجا دو صورت دارد 1- دوعقاب دارد در صورت برخورد با حرام واقعی 2- یک عقاب دارد در صورت برخورد نکردن حرام واقعی

جلسه ی سوم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

مشتبهین در تحت یک حقیقت باشند یا مشتبهین در تحت دو حقیقت باشند ، مشتبهین از نظر حکم با هم اختلاف داشته باشند ، مشتبهین از نظر عنوان متفاوت باشند ، تفاوت مشتبهین هم د رحقیقت هم درعنوان و هم در حکم است ، در تمام این چهار صورت حکم چیست؟ 

جلسه ی دوم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد