فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

اگر قائم شود بعد از بطلان وجوب احتیاط دلیل عقلی و اجماعی بر وجوب حجیت ظن صحیح است آنچه را که جاری کردند  ودر غیر مظنونات احتیاط لازم است

جلسه ی دهم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

دریافت
مدت زمان: 43 دقیقه 29 ثانیه

ادامه تنبیه پنجم : ان قلت . وقتی شارع اجازه داد بعضی از اطراف شبهه را معلوم می شود شارع از حرام واقعی صرف نظر کرده است . جواب : بعد از اضطرار تکلیف متوسط لازم می آ ید تکلیف متوسط ما وسط را می گیریم از مضطر الیه اجتناب لازم نیست ولی از ما بقی اجتناب واجب است .آیا از این مسئله که از مضطر الیه اجتناب واجب نیست واز ما بقی اجتناب واجب است می توان یک قائده کلی در باب انسداد باب علم درست کرد ؟ مقتضی قائده در باب انسداد باب علم این است که احتیاط جاری شود در حکم مشکوک و موهوم احتیاط جاری شود . ولی اصولیین در حکم مشکوک وموهوم احتیاط را واجب ولازم نمی دانند

مرحوم شیخ می فرماید: اگر قائم شود بعد از بطلان وجوب احتیاط دلیل عقلی و اجماعی بر وجوب حجیت ظن صحیح است آنچه را که جاری کردند  ودر غیر مظنونات احتیاط لازم است

تنبیه ششم : در صورتی که اطراف علم اجمالی تدریجی باشند آیا اجتناب از شبهات واجب است یا خیر ؟ سه مثال . 1- زن حائض که زمان حیض را فراموش کرده اما عدد را می داند (مضطر به است )2- تاجری می داند بعضی از معاملاتش ربوی است ولی نمی داند کدام معامله است 3- مردی نذر کرده یا قسم خورده که با زوجه اش وطی نکند اما نمی داند شب جمعه بوده یا جمعه شب

نظر مرحوم شیخ : ملاک وجوب اجتناب تدریجی بودن و دفعی بودن نیست بلکه ملاک این است که ابتلا دفعتا" باشد یا نباشد به عبارت دیگر ملاک این است که تکلیف فعلی باشد یا نباشد