خطبه اول ـ در هدایت انسان‌ها، الزام تکوینی وجود ندارد بلکه الزام تشریعی است یعنی واجبات الهی بر انسان واجب است، اگر انجام ندهد عقاب می‌شود، ترک محرمات الهی بر بشر واجب است، اگر ترک نکند، عقاب می‌شود اما مانعی در مسیر او قرار نمی‌گیرد.

خطبه اول نماز جمعه ـ فطرت در انسان اختیاری است، انسان بالفطره از دروغ متنفر است، صداقت و راست‌گویی فطری انسان است اما انسان از این فطرت تخلف می‌کند و دروغ می‌گوید، انسان بالفطره می‌داند باید عمل کند اما می‌تواند از این امر فطری تخلف و پیمان‌شکنی کند.