فرائد الاصول ، تنبیهات شبهه ی محصوره

وجه اضعفیت استصحاب وجوب تمام این است که استصحاب وجوب اتمام عمل مسبب از حرمت قطع است وقتی در سبب استصحاب جاری نمیشود در مسبب هم جاری نخواهد شد

جلسه ی پنجاه و نهم درس حوزه ، مسجد گوهرشاد

دریافت
مدت زمان: 43 دقیقه 28 ثانیه

ادامه مسأله دوم  (حکم زیادی جزء عمدا )

دلیلی دیگر بر صحة در صورت زیادی جزء عمدا

با استصحاب حرمة قطع و وجوب اتمام عمل صحة عمل و عدم وجوب اعاده را ثابت میکند

اشکال به این دو دلیل:

با استصحاب حرمت قطع و وجوب اتمام نمیتوان صحة عمل و وجوب اعاده را ثابت نمود زیرا از حرمت قطع فقط لزوم اتمام عمل استفاده میشود اما دلالت بر صحت عملی و عدم وجوب استیناف و اعاده آن ندارد

از اینرو محتاج دو استصحاب هستیم یکی استصحاب حرمت قطع و دیگری استصحاب اشتغال ذمه ، یعنی وقتی با اجرای استصحاب حرمت قطع عمل نماز تمام شد شک میکنیم که آیا ذمه ما بری شده یا نه؟ در اینجا استصحاب اشتغال ذمه جاری میشود، در نتیجه هم باید عمل را به پایان رساند و هم نماز را اعاده کرد

وجه اضعفیت استصحاب وجوب تمام این است که استصحاب وجوب اتمام عمل مسبب از حرمت قطع است وقتی در سبب استصحاب جاری نمیشود در مسبب هم جاری نخواهد شد

اشکال مصنف: اوّلاً همانطور که گفتیم جریان این دو استصحاب ممکن نیست.

ثانیاً اگر دلیلی بر صحة آن وجود دارد پس باید نماز را رها و عمل را دوباره انجام داد و اگر هم شک کردید که آیا قطع نماز حرام است یا نه؟ چون مسأله از موارد شبهه تحریمیه شک در تکلیف است، اصل برائة جاری میشود

ثالثاً جمع بین اتمام عمل و سپس اعاده آن نه تنها احتیاط نیست بلکه خلاف احتیاط است چرا که با وجود دو عمل ، قصد وجه جزمی که عند المشور معتبر است ممکن نخواهد بود اما اگر نماز را قطع و سپس با قصد وجه جزمی اعاده شود غرض به نحو کامل حاصل است.

والحاصل ـ فقیه زمانی که مردد بود بین وجوب اتمام و اعاده پس سزاوار برای او حکم به قطع نماز است و سپس نماز را به قصد وجوب اعاده کند.

یک سلسله دلیل صراحت دارند در باطل بودن عبارت در فرض زیادی جزء مثل قول رسول الله(ص) : من زاد فی صلاته، فعلیه الإعاده(وسائل ج5ص332)