هر جبهه ای که در برابر خداوند خود را تعریف کند، شکست می خورد و اگر در جایی هم پیروزی ظاهری پیدا کند، ماهیت آن اتفاق پیروزی نیست. گاهی برخی در ظاهر پیروز می شوند تا زمین بخورند؛ چه در عرصه های سیاسی، چه در عرصه های اقتصادی و چه در عرصه های اجتماعی. این گونه نیست که اگر کسی در برابر خدا ایستاد، پیروز شود

به گزارش  alamolhoda.com، آیت الله علم الهدی ظهر امروز در ششمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر سوره مبارکه حدید که در محل مهدیه مشهد برگزار شد، به بیان نکات تفسیری این سوره پرداخت.
مهم ترین بخش های سخنان آیت الله علم الهدی بدین شرح است:

در تفسیر آیه اول این سوره مبارکه در مورد تسبیح موجودات، عرض کردیم مرحوم استاد شهید مطهری تحلیل حکیمانه و عارفانه این مسأله را بیان می کنند که روز گذشته تحلیل حکیمانه را بیان کردیم و بنا شد امروز درباره تحلیل عارفانه توضیح دهیم.
این که خداوند می فرماید همه موجودات آسمان ها و زمین خدا را تسبیح می کنند، تحلیلش این است که موجودات عالم دو زبان دارند؛ زبان تکوینی و زبان حال و با این دو زبان خدا را تسبیح می کنند. واقعیت این است که ما از آیات متعدد قرآن استفاده می کنیم که تسبیح موجودات ماند تسبیح خود ماست. یعنی نه تنها ساختار آن ها دلالت بر سلب عجز از پروردگار می کند، بلکه منطق تسبیح دارند و نطق به تسبیح می کنند و «سبحان الله» می گویند.
خداوند متعال در آیه 44 سوره مبارکه اسراء می فرماید «وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُم» یعنی هیچ چیزی وجود ندارد مگر این که خدا را تسبیح می کند ولی شما تسبیح آن ها را نمی فهمید. پس اگر تسبیح آن ها تسبیحی تکوینی است که ساختار آن ها نفی جهل و عجز از خدا می کند، ما این مسأله را متوجه می شویم و انسان ها در زمان نزول قرآن هم این مسأله را می فهمیدند. قرآن می گوید «موجودات تسبیحی دارند که شما آن را نمی فهمید.» این تسبیح چیست؟ تسبیحی متناسب با شعور آن هاست یعنی آن موجودات تسبیحی متناسب با شعورشان دارند. وجود ضمیر «هم» در این آیه دلالت می کند بر این که سایر موجودات هم از شعور مختص خود برخوردارند.
ما در مورد جمادات احساس نمی کنیم که تسبیح خدا را به زبان بیاورند اما در قرآن آیه ای داریم که می فرماید همه موجودات زبان دارند و خدا را تسبیح می کنند. در سوره مبارکه یاسین خداوند می فرماید ما در روز قیامت به دهان انسان مهر می زنیم و اعضا و جوارح آن ها با ما صحبت می کنند. در آیه دیگری در قرآن داریم که وقتی اهالی محشر به دست و پای خودشان اعتراض می کنند که «چگونه علیه ما گواهی دادید؟» می گویند «خدایی ما را به نطق آورد که هر چیزی را به نطق آورده است. پس معلوم می شود تمام موجودات برای خود نطقی دارند که با همان زبان تسبیح خداوند را می گویند. در آیه دیگری قرآن کریم در وصف اوضاع قیامت می فرماید «یومئذ تحدث أخبارها» یعنی زمین سرگذشت خود را بیان می کند. پس زمین هم دارای نطق است اما ا الآن آن را نمی فهمیم و تشخیص نمی دهیم.
در زمان پیامبر، یکی از معجزاتی که توسط ایشان اتفاق افتاد، این بود که وقتی مشرکان درخواست کردند برای اثبات وجود خداوند، سنگ ریزه ها به سخن درآیند، این اتفاق افتاد. از آنجا که معجزه یک امر خرق عادت است؛ نه یک امر خرق طبیعت، در نتیجه سنگ ریزه هم منطق دارد و «سبحان الله» می گوید. همان تسبیحی که تمام موجودات دارند، سنگ ریزه هم دارد اما ما صدای آن ها را نمی فهمیم. در واقع در جریان مذکور، پیامبر(ص) در گوش مشرکان تصرف کردند و آن ها صدای سنگ ریزه ها را شنیدند. ضمنا پیامبر(ص) در سنگ ریزه این تصرف را انجام دادند که به زبان انسان تسبیح بگوید.
دو صفت «عزیز« و «حکیم» که در انتهای آیه نخست سوره حدید آمده است، اگر مورد توجه قرار گیرد، به انسان خط می دهد. عناوینی که خداوند در انتهای آیات می آورد، با اصل مطلب آیه در تناسب است. عزیز بودن و حکیم بودن خدا با تسبیح موجودات برای خدا متناسب است.
هر جبهه ای که در برابر خداوند خود را تعریف کند، شکست می خورد و اگر در جایی هم پیروزی ظاهری پیدا کند، ماهیت آن اتفاق پیروزی نیست. گاهی برخی در ظاهر پیروز می شوند تا زمین بخورند؛ چه در عرصه های سیاسی، چه در عرصه های اقتصادی و چه در عرصه های اجتماعی. این گونه نیست که اگر کسی در برابر خدا ایستاد، پیروز شود. خداوند عزیز است یعنی پیروزی متعلق به خداست و هیچ کس بر او پیروز نمی شود.
هدف ما از بیان تفسیر، فقط بیان نکات قرآن نیست؛ همان هدفی است که خداوند از نزول قرآن داشته است یعنی بهره برداری از جریان هدایتی قرآن. ما می خواهیم هدف و فلسفه نزول وحی محقق شود و مطالبی که ما عرض می کنیم، نقش هدایتی مطالب را نیز توضیح می دهیم چرا که اگر صرفا به معنای عبارات قرآن توجه کنیم این مسأله محقق نمی شود.