خطبه اول ـ شیطان به سه بلا مبتلا شد، اخراج از بهشت، رانده و رجیم بودن و ملعون تا ابد شدن، هدف شیطان این است که آدم و بچه‌های آدم را به هر سه بلا مبتلا کند لذا از خود آدم شروع کرد که این سه نقشه را در مورد آدم اجرا کند.

به گزارش Alamolhoda.com، آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه این هفته، 25 فروردین‌ماه در حرم امام رضا ^{(علیه‌السلام)}، با اشاره به موضوع خطبه‌های اول در سال جاری، اظهار کرد: کلام ما در خطبه اول درباره شیطان شناسی از قرآن بود، آیه‌ای که در این مورد از امروز بحثش آغاز می‌شود، آیه 27 از سوره مبارکه اعراف است، خداوند می‌فرماید: «یا بَنی‏ آدم لا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطانُ کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِیُرِیَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ یَراکُمْ هُوَ وَ قَبیلُهُ مِنْ حَیْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ».

ایشان ادامه داد: در این آیه شریفه در شیطان شناسی روی سه محور بحث شده است، محور اول هدف عملیاتی شیطان در برخورد با بنی آدم و فرزندان آدم است، محور دوم درباره خصوصیت شخصی شیطان به‌عنوان یک موجود ویژه و خاصی که یک مخلوق مخصوصی است که خدا آفریده است، این مربوط به تخیلات، تمنیات، نفسانیات و ابعاد روحی انسان نیست که بعضی‌ها شیطان را این‌گونه تفسیر کرده‌اند و محور سوم درباره انسان‌هایی که سوژه عملیات شیطان در بنی آدم قرار می‌گیرند، طبیعی است این سه محور هرکدام دارای مطالب و مباحث گسترده‌ای است.

هدف و ابزار عملیاتی شیطان در برخورد با بنی آدم

آیت‌الله علم‌الهدی به اولین محور حرکتی شیطان در مقابله به انسان اشاره و عنوان کرد: محور اول، هدف عملیاتی شیطان درباره بنی آدم که این هم دو بحث دارد، یک بحث گفت‌وگو درباره اصل هدف عملیاتی شیطان در تقابل با برخورد با بنی آدم است و بحث دوم درباره ابزار عملیاتی شیطان در برخورد با بنی آدم است که هردو در این آیه در محور اول بحث شده اما نکته‌ای که در هدف عملیاتی و اصل مقصد و مقصود شیطان در برخورد با بنی آدم و نژاد انسان قابل‌بحث است، اصلاً این عداوت بین شیطان و بنی آدم به وجود آمد، کی و چرا به وجود آمد؟

ایشان با بیان این‌که شیطان تماس تلاش خود را برای سه هدف اصلی دنبال می‌کند، افزود: شیطان می‌خواهد انسان را به همان مصیبتی که به خاطر آدم دچار آن مصیبت شده است، تصمیم گرفت خود آدم را به همان مصیبت دچار کند، از یک جهت موفق شد و از دو جهت شکست خورد اما در فرزندان آدم تمام سعی او این است که تمام این سه جهت را در برخورد با بنی آدم و افراد انسان اجرا کند؛ شیطان یک موجود مقرب درگاه خدا بود، برحسب عبودیتی که شیطان در درگاه پروردگار انجام داده بود با این‌که از جن بود به مقام فرشتگان رسید و معلم ملائکه و فرشتگان شد، مقامی بالاتر از فرشته پیدا کرد.

شیطان به‌واسطه نافرمانی از اطاعت خدا از بهشت رانده شد

آیت‌الله علم‌الهدی، دلیل سقوط شیطان از بهشت را نافرمانی از اطاعت خداوند عنوان و خاطرنشان کرد: در خط عبودیت ذات مقدس پروردگار، مسئله برتر شدن از فرشته یک نقطه تصاعدی ممکن برای هر موجودی از جن و انس است که در خط عبودیت پروردگار قرار گیرد؛ پریدن از مقام فرشته و بالا رفتن از ملک برای هر بنده‌ای که از خط عبودیت پروردگار چه جن و چه انسان قرار بگیرد، امکان‌پذیر است و شیطان به این مرتبه رسیده بود اما در مسئله اجرای فرمان الهی و عدم اطاعت از خدا در سجده بر آدم از این مقام سقوط کرد.

ایشان افزود: خدا بنده مطیع می‌خواهد، بندگی خدا در اطاعت خداست، در حجم عمل نیست؛ وقتی به شیطان امر شد که باید در برابر آدم سجده کنی، به سجده شیطان بر آدم نبود بلکه آدم عنوان مظهر عظمت حق در شگفتی آفرینش، باید قبله شیطان قرار می‌گرفت همچنان که قبله ملائکه قرار می‌گرفت، اصل سجده برای خداست.

این‌که می‌گویند حجت امام زمان را قبول نداریم، حرف شیطان است

نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی تصریح کرد: حرف شیطان این نبود که خدایا تو را سجده نمی‌کنم، شیطان بنده مقر به خدا بود، از سجده سرپیچی نکرد، گفت اینی که تو می‌گویی به‌عنوان قبله و مظهر عظمت و مظهر شگفتی آفرینش، این را قبول ندارم، اینجا اطاعت نمی‌کنم؛ وقتی ما در زندگی خودمان نگاه کنیم، از این نوع سرپیچی‌های از فرمان خدا حتی در زندگی آدم‌های خوب هم وجود دارد؛ می‌گویند تو باید دنبال سر این آقا راه بیفتی، تو را به این آدم حواله داده‌اند، تو حواله داده‌شده به حجت خدا، امام زمان هستی و امام زمان هم تو را به این آقا حواله داده و باید پشت سرش بروی، می‌گوید خدا را قبول دارم، امام زمان را هم قبول دارم، مخلص امام زمان هم هستم اما این آقا را قبول ندارم، شیطان همین را گفت، چیز دیگری نگفت.

ایشان به دلیل عدم اطاعت شیطان از فرمان خدا اشاره و بیان کرد: «خلقتنی من نار و خلقتهو من طین»، مبدأ پیدایش من آتش است، مبدأ پیدایش او خاک ذلیل و پست است این را قبول ندارم، این می‌شود شیطنت، سرپیچی از اطاعت خدا؛ شیطان به خدا گفت اگر مرا از این تکلیف معاف کنی که در برابر آدم سجده نکنم، عبادتی برای تو انجام می‌دهم، نمازی برایت به‌جا می‌آورم که تمام فرشتگان و سایر مخلوقات از انجام این عبادت و نماز عاجز باشند.

آیت‌الله علم‌الهدی افزود: وقتی این را به خدا گفت، جوابش را دادند «اخسأ»، یعنی چخ، به سگ می‌گویند، جوابش را دادند اخسأ، خدا گفت من محتاج عبادت تو هستم؟ من بنده مطیع و دلداده می‌خواهم، آنی را می‌خواهم که بگویند «سر نهادیم به سودای کسی کین سر از اوست، نه همین تن که همه جان و جهان یکسر از اوست/ گر گل افشاند و بر سنگ زند چه‌توان کرد، مجلس و ساقی و مینا و می و ساغر از اوست» من بنده مطیع می‌خواهم، عبد من بنده مطیع من است و تو مطیع نیستی.

«اخراج از بهشت»، «رانده شدن» و «ملعون تا ابد» شدن شیطان

ایشان به سه بلای واردشده بر شیطان اشاره کرد و گفت: بلایی که شیطان در اینجا مبتلا شد، سه بلا بود، با یک خطاب تکوینی حق که به شیطان رسید در مقابل این بلا که در سوره مبارکه ص می‌فرماید، خطاب رسید «فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ، وَإِنَّ عَلَیْکَ لَعْنَتِی إِلَى یَوْمِ الدِّینِ»؛ سه بلا مبتلا شد، اول اخراج از بهشت، بلای دوم، رانده شدن، رجیم بودن، پرت شده از خدا و بلای سوم، ملعون تا ابد، «وَإِنَّ عَلَیْکَ لَعْنَتِی إِلَى یَوْمِ الدِّینِ»؛ هدف شیطان این است که آدم و بچه‌های آدم را به هر سه بلا مبتلا کند، از بهشت بروند بیرون، رانده‌شده از درگاه خدا شوند و ملعون ابدی قرار بگیرند لذا از خود آدم شروع کرد که این سه نقشه را در مورد آدم اجرا کند.

آیت‌الله علم‌الهدی اضافه کرد: در مورد اول شیطان موفق شد، توانست کاری کند آدم از بهشت خارج شود، این‌که چه کرد که آدم از بهشت خارج شد، در آیه 27 سوره اعراف می‌فرماید: «یَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِیُرِیَهُما سَوْآتِهِما» که این را برای بعد عرض می‌کنم؛ با یک حرکت کاری کرد آدم از بهشت خارج شد، کار اول را در مورد آدم انجام داد، به خودش گفتند فخرج، از بهشت برو بیرون، او هم کاری کرد که آدم دیگر در بهشت نماند و از بهشت بیرون بیاید.

ایشان افزود: در دو مورد دیگر شیطان شکست خورد، شیطان نتوانست کاری کند که آدم رجیم شود، آدم رانده‌شده از طرف خدا بشود و نتوانست کاری کند که آدم ملعون ابدی شود، آدم از بهشت بیرون آمد و در خاک دان زمین قرار گرفت اما امام سجاد ^{(علیه‌السلام)} فرموده‌اند یکی از بکایین دنیا، آدم ابوالبشر است، آن‌قدر در خانه خدا گریه کرد و اشک بارید، در کوه و دشت و بیابان و دریا گشت و ناله زد به درگاه خدا تا توبه‌اش قبول شد؛ آیا اشک‌ها کار آدم را درست می‌کند و باعث قبولی توبه می‌شود؟ خداوند در سوره مبارکه طاها می‌فرماید «فَتَلَقَّی ءَادَمُ مِن رَّبِّهِ کلِمَتٍ فَتَاب عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّاب الرَّحِیمُ»، آدم 200 سال اشک ریخت و توبه کرد به درگاه خدا و بعد بنا شد او را ببخشند، وقتی قرار بخشش آدم شد، صریح آیه قرن است، «فَتَلَقَّی ءَادَمُ مِن رَّبِّهِ کلِمَتٍ»، آدم از طرف خدا حقایقی را درک کرد.

توبه حضرت آدم و پیمان مجدد با خدا

آیت‌الله علم‌الهدی با بیان این‌که آدم ابوالبشر با توبه و تجدید پیمان با خدا، شیطان را در رسیدن به اهداف خود ناکام گذاشت، گفت: کلمات جمع کلمه است، در قرآن حقایق بزرگ کلمه نامیده شده است، به مریم می‌گویند «إِنَّ اللَّهَ یُبَشِّرُکِ بِکَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ»، خدا به تو بشارت می‌دهد یک‌کلمه‌ای، حقیقت بزرگی که اسمش مسیح است، حقیقت بزرگ را در قرآن می‌گوید کلمه، حقایق بزرگی را به آدم نشان دادند، آن حقایق را که دید، آدم توبه کرد، فهمید مشکلش کجا بوده، به خدا گفت تجدیدعهد می‌کنم، تجدید پیمان می‌کنم، نفهمیدم، از این به بعد پیمان می‌بندم و قبول می‌کنم، آن کلماتی که به آدم نمایش دادند، آدم دید و توبه کرد، ابن سعد مورخ عامه و اهل سنت و مفسر در کتاب طبقاتش این روایت را نقل کرده از طریق جلال‌الدین سیوطی هم در تفسیر درالمنصور از طبقات ابن سعد نقل می‌کند، می‌گوید آن کلماتی که به آدم نمایش دادند، آن کلمات 5 نور بود که به آدم نشان دادند.

ایشان افزود: نور پیغمبر اکرم، نور امیرالمؤمنین^{(علیه‌السلام)}، نور وجود اقدس صدیقه اطهر، نور تابناک امام مجتبی ^{(علیه‌السلام)} و جمال دل‌آرای سیدالشهدا^{(علیه‌السلام)}، این کلمات را چطور به آدم نشان دادند بعد توبه‌اش را قبول کردند، برای این‌که به آدم بگویند مشکل تو کجاست، از آن درخت خوردی مشکل نبود، خدا که از گناه کسی جابجا نمی‌شود، خدا که از گناه کسی ضربه نمی‌خورد، آن درخت منعیه برای ما ضرری نداشت، مشکل تو آدم این بود که خدا می‌گویند با تو پیمان بستیم که غیر از من چیز دیگری نخواهی، آنی که من نمی‌خواهم تو هم نخواهی، این پیمان را به هم زدی، من نمی‌خواستم تو از آن درخت بخوری، آنی که من نمی‌خواستم تو خواستی، اشکال آدم این بود، چیزی را خواست که خدا نمی‌خواست.

آیت‌الله علم‌الهدی ادامه داد: به آدم نمایش دادند و گفتند این 5 نور را نگاه کن، چطور تمکین و تسلیم هستند، چطور خواسته‌شان عین خواسته من است، بچه شیرخواره روی دستش با سر بریده در خون می‌غلتد، می‌گوید «هَوَّنَ عَلَیَّ مَا نَزَلَ بِی أَنَّهُ بِعَیْنِ اللَّه»، حسین را ببین، نمایش دادند، ما این را از تو می‌خواهیم، آدم فهمید مشکل از چیست، مرید پیر مقانم زمن مرنج ای شیخ، چرا که وعده تو کردی و او به‌جا آورد.

آدم توبه کرد و شیطان شکست خورد، نتوانست آدم را به مرحله رجیم برساند، آدم رانده خدا بشود، آدم بنده دل داده حق شد، بنده مقرب حق شد، جبرئیل، میکائیل، اسرافیل و عزرائیل، چهار فرشته مقرب خدا مأمور شدند به زمین بیایند، کعبه را بسازند به‌عنوان خانه عشق آدم با خدا، این‌طوری شد آدم، ملعون هم نشد، صفوت الله شد؛ در محور اول پیروز شد، آدم را از بهشت خارج کرد اما در دو جهت دیگر، رجیم شدن و ملعون شدن در مورد آدم شکست خورد، کل این برنامه را شیطان برای فرزندان آدم دارد، این‌ها به بهشت برنگردند، از بهشت خارج بمانند، این‌ها از درگاه خدا پرت شوند، خدا این‌ها را به خودشان وا بگذارد، از عنایت خدا قطع بشوند، ملعون باشند و تا ابد در دوزخ بمانند، این سه نقشه را شیطان برای بنی آدم دارد، این هدف شیطان است، قرآن می‌گوید: «یَا بَنِی آدم لاَ یَفْتِنَنَّکُمْ الشَّیْطَانُ»، شیطان در مورد شما با توطئه و فتنه به این سه هدف نرسد.

مشروح خطبه اول

دریافت
مدت زمان: 33 دقیقه 31 ثانیه