این‌که توطئه‌های دشمنان را «فتنه» می‌نامیم، از همین نظر است که ما آزمایش توسط دشمن می‌شویم. لذا می‌بینید در این فتنه‌ها افرادی ریزش می‌کنند. همان‌طور که در فتنه88، رگه‌های توانمندی از انقلاب که سنگ زیرین آسیاب انقلاب بودند، ریزش کردند.

به گزارش alamolhoda.com، آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در دهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر سوره ممتحنه که در محل مهدیه مشهد برگزار شد، به بیان مقدمات تفسیری آیه پنجم از این سوره مبارکه پرداخت.
 

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی اظهار کرد: آیه پنجم سوره ممتحنه یک دعا است که در مقدمه آن در آیه چهارم، چند دعای دیگر از زبان حضرت ابراهیم(ع) نقل شده است. حضرت در این دعا سه بار «ربّنا» را تکرار می‌کنند. این مسئله دلالت می‌کند که در مقام دعا، توجه به اسم «رب» دارای یک خصوصیت ویژه است.

«ربوبیت» جامع صفات پروردگار در رابطه با انسان است

امام جمعه مشهد مقدس با با بیان این که تمامی ادعیه قرآنی با واژه «ربّنا» آغاز می‌شود»، افزود: در دعاهای منقول از ائمه(ع) هم تنها اسمی که غیر از «الله» در مقام دعا بیان می‌شود، «رب» است. چرا در بین اسماء الهی این اسم مقدم شده است تا جایی که حتی «یا الله» هم به این اندازه استفاده نشده؟ علتش این است که اسماء الهی بر حسب رابطه بین خلق و خالق بیان شده است و استفاده از اسم «رب»، توجه به تمام ابعاد رابطه انسان با پروردگار است.
 

وی در تبیین سخن خود افزود: در عربی واژه‌های گسترده‌ای داریم که نمی‌توان برای آن‌ها ترجمه‌ای پیدا کرد و ترجمه‌ها به جامعیت معنای اصل آن لغت‌ها نیست. یکی از این واژه‌ها، «رب» است که در آن معنای خلقت، مالکیت، مدیریت و تربیت وجود دارد و در بین همه این معانی و خصوصیات، مفهوم مرتبط با آن مدیریت دائمی یک موجود، مخصوص «رب» است. ما نمی‌توانیم لغت فارسی‌ای پیدا کنیم که تمام این معانی را در خود جای دهد.
 

آیت‌الله علم‌الهدی یادآور شد: بسیاری از دعاها، از بین تمام ویژگی‌های خداوند به قدرت او در نزول باران اشاره می‌کنند. چرا که در این مسئله مدیریت خدا محسوس‌تر و ملموس‌تر است. ابری حرکت می‌کند و هزار کیلومتر حرکت می‌کند، به نقطه‌ای می‌رسد و می‌بارد، سپس به نقطه دیگری می‌رود و مجدد شروع به بارش می‌کند. این محتوای ربوبیت است. لذا وقتی در دعا از «رب» استفاده کنیم، به تمام ابعاد رابطه خود با خدا توجه کرده‌ایم.

دریافت
حجم: 13.7 مگابایت

تفسیر ادعیه حضرت ابراهیم(ع) در سوره ممتحنه

امام جمعه مشهد مقدس با طرح این پرسش که «چرا خداوند دعاهای پایانی آیه چهارم سوره ممتحنه را در آیه پنجم نیاورد؟»، در پاسخ به آن گفت: این سه دعا، ادامه مفهوم آیه چهارم است و مقدمه‌ای برای آیه پنجم محسوب می‌شود. در آیه چهارم «تبری جستن ابراهیم و پیروانش از اقوام کافرشان» برای ما به عنوان یک نقطه الگویی مطرح شد. این مسئله خیلی کار سختی است که انسان با بستگان خود به سبب این‌که آن‌ها کافر هستند، در بیفتد. این درگیری عوارض هم دارد و کار به جایی می‌رسد که نوح، با وجود این‌که یک آدم معمولی نبود و 950 سال قوم خود را به وحدانیت دعوت کرد و با وجود این‌که دو سه نسل به او ایمان نیاوردند، مقاومت کرد و به راهش ادامه داد در آستانه بریدن قرار گرفت و گفت «إنّ ابنی من أهلی» اما ندا رسید که «إنّه لیس من أهلک».
 

وی افزود: این‌جا ابراهیم(ع) می‌گوید خدایا به تو توکل می‌کنیم چرا که ادامه این راه تنها با کمک تو میسر است. سپس می‌گوید «إلیک أَنَبْنا» که برخی مفسران از آن تعبیر به «توبه» کرده‌اند. اما معنای دیگری می‌دهد. این عبارت به معنای بازگشت به خدا است و یعنی ما از اقوام خود به خاطر تو بریدیم. این عبارت حضرت ابراهیم(ع)، یک راهبرد برای زندگانی ماست. ما در زندگی خود از همان ابتدا باید یک محاسبه داشته باشیم که به خدا روی بیندازیم. انسان باید از امکانات استفاده کند اما درست نیست که به آن امکانات امید ببندد. انسان به هرکسی غیر از خدا مراجعه کند، احساس ذلت می‌کند.

هدف از آزمایش کفار، گمراه کردن آن‌هاست

آیت‌الله علم‌الهدی در تفسیر عبارت شریف «ربـنـا لا تـجـعـلنـا فتنه للذین کفروا» از آیه پنحم، خاطرنشان کرد: مقصود «فتنه» در  این عبارت، آزمایشی است که خداوند جلوی پای کفار می‌گذارد. امتحانی که ذات مقدس پروردگار نسبت به مؤمن دارد، با امتحانی که نسبت به کافر دارد، فرق می‌کند. برای مؤمن راه را باز کرده و بیراهه‌های انحراف را می‌بندد. یعنی وقتی یک‌مرتبه مشکل و زیان سنگینی برای مؤمن ایجاد می‌شود که زندگی‌اش را به هم می‌ریزد، خدا آن زندگی را به هم می ریزد تا به یاد خدا بیفتد و آن بیراهه‌هایی که امکان انحرافش را فراهم کرده بود، ببندد و مؤمن سقوط نکند.
 

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی ادامه داد: امتحانی که خداوند برای کافر قرار می‌دهد، برعکس است. خداوند در این امتحان، راه هدایت را برای کافر می‌بندد؛ چون22 بار در قرآن اعلام کرده کسانی را‌که با خدا در بیفتند، هدایت نمی‌کند. وضعیتی برای این افراد به وجود می‌آید که نه خدا را می‌بینند و نه راهش را. حضرت ابراهیم(ع) می‌فرماید «خدایا ما را وسیله آزمایش کافران قرار نده» که با شکست دادن ما جنایات‌شان را افزایش داده و گمراه شوند.
 

وی تصریح کرد: این‌که توطئه‌های دشمنان را «فتنه» می‌نامیم، از همین نظر است که ما آزمایش توسط دشمن می‌شویم. لذا می‌بینید در این فتنه‌ها افرادی ریزش می‌کنند. همان‌طور که در فتنه88، رگه‌های توانمندی از انقلاب که سنگ زیرین آسیاب انقلاب بودند، ریزش کردند.
 

آیت‌الله علم‌الهدی در پایان این جلسه از تفسیر سوره ممتحنه، با بیان این که «انسان در کارهای خوب خود هم می‌تواند به گناه کشیده شود»، بر لزوم استغفار در حین انجام تمام امور تأکید کرد و گفت: حضرت ابراهیم با وجود این که در مقام مجاهده برای پروردگار از قوم خویش برائت جسته اما در نهایت می‌گوید «و اغفرلنا ربنا انک انت العزیز الحکیم.»

دریافت