دشمنان، دینی را می‌خواهند که با سلطه آن‌ها منافات نداشته باشد اما دین شما، دینی است که به واسطه آن با دشمن جنگیده‌اید و آن‌ها را از کشور خود بیرون کرده‌اید.

به گزارش alamolhoda.com، ششمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر سوره مبارکه «ممتحنه» در ماه مبارک رمضان توسط آیت‌الله علم‌الهدی در مهدیه مشهد برگزار شد.
 

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی به بیان نکات تفسیری دومین آیه از این سوره پرداخت و گفت: ذات مقدس پروردگار در آیه دوم، نتیجه معکوس آیه اول را بیان می‌کند. در آیه اول، بنا بر نهی از دوستی با کفار و دشمنان و یا به تعبیری دیگر، در خط تحقق دشمن ستیزی به عنوان «عدم طرح دوستی و مودت با دشمنان خدا و مؤمنین» بود. خداوند در این آیه می‌فرماید دوستی با کافر و مستکبر نتیجه معکوس دارد.
 

آیت‌الله علم‌الهدی افزود: معمولا ارتباطات محبتی بین دو شخص یا جریان، به شکل متقابل است و تقابلِ وابستگی عاطفی انسان به یک شخص، برقراری ارتباط توسط آن شخص است. این طبیعت زندگانی انسان‌ها است که وقتی انسان از کسی خوبی دید، در مقابل باید به او خوبی کند. اما اگر از روز اول جریان دیگری مافوق ارتباط عاطفی بین دو نفر حاکم شد، این تعاکس و تقابل طبیعی محبت از بین می‌رود.

پاسخ استثمارگری، محبت نیست

وی در بیان مصداق پیرامون این مسئله اظهار داشت: فردی که در مقام استثمارِ فرد دیگر است و با این هدف اظهار علاقه می‌کند.، پاسخ طرف مقابل، در برابر شخص استثمارگر، محبت نیست. گاهی این بهره کشی به قیمت خشونت هم تمام می‌شود. در رابطه با کفار حتی اگر شما از روی محبت با آن‌ها رفتار کنید، در هر حال در خط اجرای عداوت هستند و هرگاه دوستی‌تان به نقطه‌ای برسد که بر شما مسلط شوند، با کمال بی‌باکی خشن‌ترین اعمال را در قبال شما انجام می‌دهند.
 

امام جمعه مشهد مقدس ادامه داد: امیرمؤمنان(ع) در این زمینه دو روایت دارند. اول، در عهدنامه مالک اشتر خطاب به او می‌فرمایند «ای مالک، از دشمن بر حذر باش و از تمام ظرفیتی که در پرهیز از دشمن و تجهیز در برابر او داری، استفاده کن.» یعنی حتی زمانی که با او جنگ هم ندارید، با همه قدرت آماده باشید. سپس می‌فرمایند «گاهی دشمن به شما نزدیک می‌شود تا در شما تولید غفلت کند.» یعنی دشمن اظهار دوستی می‌کند تا شما از مجهز شدن و آمادگی در برابر او غفلت کنید و گمان کنید که دیگر برخورد معاندانه‌ای با دشمن ندارید و در آن لحظه‌ای که شما را غافل کرد، با تمام قدرت بر شما بتازد.
 

آیت الله علم‌الهدی افزود: امیرمؤمنان(ع) در روایت دیگری در غررالحکم نیز می‌فرمایند «دشمن مثل آب جوش‌آمده‌ای است که اگر دست خود را به او نزدیک کنی، می‌سوزد اما همیشه این‌گونه نیست و به مجرد جدایی از آتش غلیانش تمام می‌شود.» (یعنی) محبت دشمن قابل ادامه نیست و ممکن است به دشمنی خود برگردد.

تبیین علت تأکید اسلام بر «عدم برقراری رابطه دوستی با دشمن»

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی در ادامه خاطرنشان کرد: از ابتدای این سوره مبارکه، ذات مقدس پروردگار 5 علت برای عداوت با کافران بیان می‌کند تا شما هیچ‌گاه با دشمنان‌تان دست ندهید. اولا می‌فرماید «قَدْ کَفَرُوا بِما جاءَکُمْ مِنَ الْحَقِّ» (یعنی) این‌که دشمن مکتب شما را قبول ندارد و با اعتقادات شما دشمنی دارد. سپس می‌فرماید «یُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ» یعنی نه رهبری شما را قبول دارد، نه امت‌تان را. با هر معیار و ملاکی مایل است در عرصه بین‌الملل وارد تعامل شود اما با رهبری نمی‌سازد. دشمن خود شما را هم به عنوان مسلمان نمی‌تواند تحمل کند و تلاشش این است که جامعه شما یک جامعه دینی نباشد. دشمن با کسی تعامل می‌کند که بتواند در این دنیا با او زندگی کند.
 

وی اظهار داشت: علت سومی که خداوند به واسطه آن، از دوستی با دشمنان نهی می‌کند، این است که «إِنْ یَثْقَفُوکُمْ یَکُونُوا لَکُمْ أَعْداءً» (یعنی) از هر وسیله‌ای برای سلطه بر شما استفاده می‌کنند. معنای «یثقَفُوکُم»، فقط سلطه نیست. آن‌جایی که کسی با مهارت چیزی را به‌دست می‌آورد، عرب به آن «ثقف» می‌گوید. مثلا به فرهنگ «ثقافه» گفته می‌شود. چرا که فرهنگ یک جریان فکری‌ای است که با مهارت، بر اندیشه‌ها مسلط می‌شود. این آیه می‌گوید «دشمن با مهارت بر شما مسلط می‌شود.» لذا علت این‌که مقام معظم رهبری که این‌قدر روی مسئله نفوذ دشمن تحذیر می‌کنند، این است که دشمن از شرایط فعلی ما برای نفوذ بهره می‌برد. امروز در جریان کارگزاری نظام، افرادی حضور دارند که به دشمن حسن ظن داشته و به او خوش‌بین هستند. همین که کسی چشمش به آن طرف باشد، بینش سیاسی‌اش عوض می‌شود و اگر ادامه پیدا کند، خودِ آن فرد ابزار نفوذ دشمن می‌شود.
 

آیت‌الله علم‌الهدی افزود: علت چهارم این است که دشمن از تمام ابزار خود برای اعمال عداوت استفاده می‌کند. هم به روی شما دست دراز می‌کنند و هم زبان. «یبسطوا الیکم أیدیکم» یعنی این‌ها به هر عملیاتی متوسل می‌شوند تا با شما عداوت کنند. علاوه بر این، علیه شما عملیات روانی راه می‌اندازند تا دنیا را علیه شما کنند. وقتی وضعیت امروز جامعه‌مان را در نظر می‌گیریم، می‌بینیم این آیات آن‌چنان دشمن و برخوردهایش را تصویر کرده که گویی در شرایط امروز نازل شده است.

«اسلام آمریکایی» تعبیری جامع از منتهای خواسته دشمنان است

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان این که تنها راه رضایت‌مندی دشمن از مسلمانان، «بی‌دینی» است، این مسئله را پنجمین علت دستور قرآن به عدم برقراری رابطه دوستانه با دشمنان دانست و گفت: دشمنان، دینی را می‌خواهند که با سلطه آن‌ها منافات نداشته باشد اما دین شما، دینی است که به واسطه آن با دشمن جنگیده‌اید و آن‌ها را از کشور خود بیرون کرده‌اید. طبیعی است که این دین را تحمل نمی‌کنند. آن‌ها ممکن است اسلام را مثل مسیحیت، بوداییت و سایر ادیان بپذیرند اما به شرطی که سیاست‌شان دچار مشکل نشود و هرکجا سیاست‌شان اقتضا کرد، دین شما در استخدام آن‌ها قرار بگیرد.
 

وی تعبیر «اسلام آمریکایی» که توسط امام راحل و مقام معظم رهبری مطرح شده است را تعریفی جامع از خواسته دشمنان نسبت به دین دانست و خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری فرمودند آن‌ها به دنبال دو نوع اسلام آمریکایی هستند. یکی، اسلام سکولار که می‌گوید «هرطور همه دنیا عمل می‌کند، ما هم همان را عمل می‌کنیم و دین‌داری ما به حرم و حسینیه و مسجد خلاصه شود و در شئون سیاسی اقتصادی بر اساس روش مرسوم دنیا عمل ‌کنیم.» این اسلام را آمریکا می‌پسندد چرا که سنگ سر راهش نیست. نوع دوم اسلام آمریکایی هم «تحجر» است. یعنی چشم روی هم بگذاریم و پیشرفت دنیا را نبینیم و به 200، 300 سال پیش برگردیم که فقط روزه‌مان را می‌گرفتیم و ختم قرآن داشتیم و به سایر امور کاری نداشتیم.

امام راحل در مبارزه با «تحجر» اسلام را احیا کردند

آیت‌الله علم‌الهدی با بیان این که «در دوران پیش از انقلاب «تحجر» در ذهن مردم به عنوان یک ارزش برای روحانیت مطرح بود»، گفت: روزی در این مملکت، اگر آخوندی به هیچ چیز کار نداشت، مورد قبول بود. یکی از حقوق حیاتی که امام بزرگوار(ره) به گردن جامعه ما دارد و به همان دلیل ما ایشان را تجدید کننده اسلام می‌دانیم، این بود که نظام ارزش‌های این‌چنینی را به هم زد و معتقد بود روحانی‌ای که به هیچ چیز کار ندارد، چرا زنده باشد؟ در تاریخ اسلام جنایات زیادی از طریق همین افراد صورت گرفته و انگلیس، این استعمار پیر، از آن‌ها استفاده فراوان کرده است. این وضعیت روحانیت ما در گذشته بود و امام(ره) تحولی ایجاد کردند که بینش‌ها عوض شد.

برقراری رابطه دوستانه با دشمنان، عین بی‌دینی است

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی با تأکید بر این‌که «دین‌زدایی» هدف ثابت دشمنان است و به همین دلیل، گره زدن حل مسکلات معیشتی به دشمن، کاری غلطی است، یادآور شد: چندی پیش، یک تحلیل گر مصری در سالگرد ارتحال امام(ره) مقاله‌ای نوشت و گفت «در زمان انقلاب مردم ایران، دو حادثه اتفاق افتاد؛ یکی در ایران که انقلاب پیروز شد، روابط امریکا با ایران به هم خورد، جاسوس‌های امریکایی بیرون شدند و روابط آن‌ها به کلی نابود شد؛ دیگری، در مصر که انور سادات، رییس جمهور این کشور، در اردوگاه کمپ دیوید امریکا با اسراییل آشتی برقرار کرد و (در واقع) مصر خود را به امریکا فروخت. هردو این حوادث در سال 1979 بود. در این 37 سال مصر هرچه داشته در دامن آمریکا ریخته و با تمام وجود وابسته به او شده است. امروز ببینید ایران آبادتر است یا مصر؟ ایرانی که آن روز حتی یک تفنگ نداشت، امروز موشک‌ساز شده و این همه حرکات عظیم دانش‌بنیان در آن صورت گرفته، به گونه‌ای که دنیا از بمب اتمی‌اش می‌ترسد. اما مصری‌ها به قوت لایموت خود مبتلا هستند و حتی یک جاده را نتوانسته‌اند خودشان آسفالت کنند.»
 

وی ادامه داد: اسحاق بن عمار در روایت موثقه‌ای از امام صادق(ع) نقل می‌کند که ایشان فرمودند «هرکس به خاطر دینش دوستی و دشمنی نکند، بی‌دین است.» این حرف بنده نیست؛ حرف امام صادق(ع) است. کسانی‌که نماز می‌خوانند، روزه می‌گیرند اما با دشمنان خدا دشمن نیستند یا این‌که با کفار دوستی می‌ورزند تا تنش‌زدایی صورت گیرد، این‌ها بی‌دین هستند.
 

امام جمعه مشهد مقدس افزود: بسیاری از جریان‌های سیاسی که این‌طور روی خوش به امریکا نشان می‌دهند و به دنبال باز کردن پای دشمن به کشور ما هستند، این‌ها با وجود نماز و روزه‌شان دین ندارند. ما که آزاد نیستیم در عرصه سیاسی هرطور خواستیم عمل کنیم. تمام سیاست خارجی و روابط بین‌الملل ما باید بر معیار قرآن تنظیم شود چرا که اگر این‌طور نباشد، هم ما بی‌دین هستیم و هم کشورمان کشوری بی‌دین خواهد شد. عامل مهم در این مسئله، بصیرت جامعه است. اگر بصیرت وجود داشته باشد، ولو که یک کج‌سلیقه‌ای در یک گوشه کشور عقیده متفاوتی داشته باشد، کاری از پیش نخواهد برد.

قیام سیدالشهدا(ع) تکلیف مسلمانان در برابر دشمن را مشخص کرده است

آیت‌الله علم‌الهدی با تأکید بر این‌که «تمام آن‌چه که در این آیات درباره حب و بغض می‌خوانیم دقیقا در سیره سیاسی ائمه(ع) وجود داشته است و ایشان هیچ‌گاه با کفر دست ندادند»، خاطرنشان کرد: سیدالشهدا(ع) به والی مدینه فرمودند «مثل من با مثل یزید بیعت نمی‌کند.» این جمله نشان می‌دهد که قضیه قیام کربلا به اختلافات قبیله‌ای ارتباط ندارد. فرمودند «مثلی» یعنی من شهید می‌شوم و یزید هم به درک می‌رود اما انسان‌هایی مثل من در خط من می‌آیند و مثل یزید هم در خط او خواهد آمد. کسی که ادعا می‌کند در خط من است، هیچ‌گاه دست فشردن با عنصر و جریانی مانند یزید ندارد. چه در عرصه کشور و چه در عرصه جهان.
 

وی افزود: امام حسین(ع) با یزید بیعت نکردند و کودکان خود را به کربلا بردند تا جریان مشخص شود. ایشان در عرصه کربلا منتهای مظالم را به خاطر عدم بیعت با یزید متحمل شدند تا با دشمن خدا دوست نشوند. حالا شما بگویید «اگر با دشمنان خدا بسیازیم اقتصادمان رواج پیدا می‌کند»؛ آن هم در شرایطی که این‌طور نیست و ارتباط با کفار آن را بدتر هم کرده است. اما بر فرض هم که این‌چنین باشد، وقتی امام حسین(ع) در آخرین نقطه ممکن برای صلح با دشمن کوتاه نیامدند، ما چطور چنین کاری انجام دهیم؟

مدت زمان: 29 دقیقه 13 ثانیه

مدت زمان: 21 دقیقه 10 ثانیه