از آنجا که دشمن ابتدا سعی می کند با زرق و برق صلابت خود را به مؤمنین ثابت کند و در بین مسلمانان نیز همیشه افرادی بوده‌اند که ایمان‌شان ضغیف بوده و صلابت دشمن چشم آن‌ها را پر می‌کرد، خداوند ابتدا در سوره «حشر»، نمایی از دشمن در ذلت و خزی و نابکاری نشان داده و سپس در سوره «ممتحنه» روش برخورد با دشمن را نشان می‌دهد.

به گزارش alamolhoda.com، آیت الله علم الهدی ظهر امروز در نخستین جلسه از تفسیر روزانه سوره مبارکه ممتحنه که در ایام ماه مبارک رمضان در مهدیه مشهد برگزار می شود، به بیان مقدمات تفسیر این سوره مبارکه پرداخت. 

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی، علت انتخاب سوره ممتحنه برای تفسیر در ماه مبارک رمضان را موقعیت حساس امروز جامعه اسلامی در برابر کفر جهانی عنوان کرد و گفت: از آن جا که ماه رمضان، ماه عبودیت و بندگی است و اعلام جهاد فی سبیل الله و مقابله با دشمنان خدا، اعلام عبودیت و بندگی خدا است، ما باید هم دشمنان خدا را بشناسیم و هم کیفیت برخورد با آن ها را آن طور که مرضی خود خداوند است، دانسته و بر اساس دستور خداوند با دشمنانش برخورد کنیم.

وی افزود: علاوه بر این که تفسیر سوره مبارکه ممتحنه از نظر موقعیت خاص سیاسی اجتماعی امت اسلام و (به خصوص) قبه الاسلامِ نظام و انقلاب ما در برابر دشمن موضوعیت دارد، مقام معظم رهبری نیز در توصیه های اخیرشان شدیدا روی مسئله «انقلابی بودن» اصرار دارند و شاخصه اول آن را «استکبار ستیزی» و «کفرستیزی» معرفی می کنند که ذات مقدس پروردگار کیفیت آن را در سوره ممتحنه به ما می آموزد.

«حاکمیت اسلام» علت اصلی تقابل ایران با استکبار است

آیت الله علم الهدی خاطرنشان کرد: ما مسلمان هستیم و در اسلام خود شک نداریم. جامعه ما هم جامعه ای اسلامی است و تمام دعواهای ما در 15 سال پیش از انقلاب و 37 سال پس از انقلاب با دنیای کفر و الحاد، بر سر این مسئله بوده که یک جامعه و نظام دینی داشته باشیم. خدا، امام (رضوان الله تعالی علیه) را رحمت کند؛ ایشان قیام کردند؛ 15 سال جنگیدند و دشمنان خدا در کشور را شکست دادند؛ انقلاب به پیروزی رسید و 10 سال هم پای انقلاب ایستادند و اهداف و مواضع انقلاب را مشخص کردند. بعد از این ربع قرن، فرمودند «با دلی آرام و قلبی مطمئن از خدمت شما برادران و خواهران مرخص می شوم.»

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به این که آرامش قلب امام راحل پس از 25 سال مبارزه با کفر، یک شعار صرف در وصیت نامه ایشان نبوده است، اظهار کرد: وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) در روزهای آخر عمرشان فرمودند «ما مِن شَی‏ءٍ یُقَرّبکم مِن الجنّه و یباعدکم مِن النّار الّا و قَد نَهیتکُم عِند و أمَرتکُم بِه» (یعنی) «در 23 سال رسالتم هرچه شما را به بهشت نزدیک کرده و از دوزخ دور نگه می دارد به شما دستور دادم.» امام بزرگوار هم در 25 سالی که دوران انقلاب ایشان بود، هرچه برای این انقلاب و نظام در بیان مقاصد و تبیین راهبردها لازم بود، بیان کردند.

وی با اشاره به این که خواسته امت اسلامی از انقلاب علیه طاغوت، برقراری حاکمیت دین بوده است، افزود: تمام شهید دادن ها، اسارت آزادگان و تمام درگیری های امروز ما با دنیای کفر، بر سر این است که می خواهیم مسلمان باشیم و اسلام و قرآن بر سرنوشت و کشور ما حاکم باشد.

«رقابت برای رسیدن به قدرت» مذموم است

آیت الله علم الهدی در ادامه سخنان خود اظهار داشت: در جامعه دینی ما دو نگاه وجود دارد که مجموعه سیاست‌گذاری های جامعه باید مبتنی بر آن ها باشد. یکی «نگاه به درون» و دیگری «نگاه به بیرون» که دو نگاه متضاد با هم هستند. وقتی به درون خود نگاه می کنیم، در یک کلمه باید «رحماء بینهم»، نگاهی با یک بینش محبت و عشق حاکم در عرصه همزیستی بین همه جریان ها داشته باشیم چرا که باهم هم‌کیش، هم‌دین و برادر هستیم و در تمام شئون سرنوشت اجتماعی‌مان شریکیم.

نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی یادآور شد: بدترین چیزی که در برخوردهای درونی به عنوان نقطه ضد ارزش معرفی شده، «تنافس» یا «منافسه» است. این اصطلاح سیاسی اسلام که به معنای «رقابت برای قدرت یابی و فرصت طلبی» است، ضدارزشی ترین حالت سیاسی در روابط درونی به شمار می رود. در اسلام ما می‌توانیم حرف‌مان را بزنیم، نظرمان را بدهیم اما همه نقدها و نظرها بر اصل اسلامی «النصیحه»، به معنای «خیراندیشی» استوار است که به صورت «النصیحه للمؤمنین»، «النصیحه للأمیر» و «النصیحه للإمام» مطرح شده است. یعنی تمام عرصه مشارکت سیاسی ما در حوزه نقد ونظر در جامعه دینی، حتی نسبت به امام و رهبر که مظهر حاکمیت الله در جامعه است، از باب خیر اندیشی است؛ نه از باب «پیشی گرفتن در قدرت».

وی در نتیجه گیری این بخش از سخنان خود، نگاه صحیح به درون جامعه اسلامی را نگاه مبتنی بر اصل «تولی» دانست و گفت: تولی یعنی هم اولیاء خدا و هم اولیاءِ اولیاء خدا را دوست داشته باشیم.

سفارش اکید قرآن بر «دشمن شناسی» و «دشمن ستیزی»

آیت الله علم الهدی سپس به تبیین نگاه به بیرون بر اساس «تبری» پرداخت و اظهار کرد: در اصل «برائت» باید دوکار را انجام دهیم؛ اولا «دشمن شناسی» و سپس «دشمن ستیزی» که یک اصل قطعی است. ما بنای جنگ با دشمن، برخورد با کفر و ناسازگاری با استکبار را داریم؛ نه این که اگر منافع‌مان اقتضا کرد با دشمن خود دست بدهیم. خداوند متعال در سوره مبارکه ممتحنه این را به ما یاد می دهد، لذا مانیفست سیاست خارجی ما باید بر اساس آیات این سوره مبارکه باشد.

نماینده مردم خراسان رضوی در مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: «دشمن شناسی» از موضوعاتی است که در قرآن بیش از خیلی مسائل مورد توجه قرار گرفته، به گونه ای که تعداد آیات مربوط به دشمن شناسی، بیش از تعداد آیاتی است که حلال و حرام الهی را بیان می‌کند.

وی در تبیین سخن خود خاطرنشان کرد: خداوند در قرآن 191 مرتبه لغت «ضل» را مطرح کرده که یکی از شاخصه های دشمن شناسی است. 521 مرتبه لغت «کفر»، «کافرین»، «تکفرون» و این دست کلمات آمده که به اصلی ترین نشانه دشمنان خدا، یعنی «کفر» اشاره دارد. 37 مرتبه لغت «نفاق» و 45 مرتبه لغت «صد» آمده است. مجموعا 794 مرتبه لغاتی در قرآن مطرح شده است که این لغات مربوط به دشمن شناسی و دشمن ستیزی است.

آیت الله علم الهدی با بیان این که «8 درصد سوره های قرآن در باره دشمن ستیزی است»، افزود: 10 سوره «توبه»، «برائت»، «احزاب»، «محمد»، «ممتحنه»، «معارج»، «بینه»، «کافرون»، «مسد» و «حشر» درباره دشمن شناسی و دشمن ستیزی هستند و اصلا نقطه ارتباط سوره‌های مبارکه «حشر» و «ممتحنه» که در کنار هم قرار گرفته‌اند، این است که در سوره «حشر» درباره ناکامی، شکست و ذلت دشمنان دین بحث داریم اما در این سوره درباره کیفیت ارتباط با دشمن.

زرق و برق دشمن، چشم افراد سست ایمان را پر می‌کند

امام جمعه مشهد مقدس اظهار داشت: ذات مقدس پروردگار ابتدا در سوره مبارکه «حشر» ثابت کرده که کفار و دشمنان اسلام، مردمانی ذلیل، ناکام و شکست خورده در تمام توطئه‌های‌شان هستند و در اعتمادی که به منافقین دارند نیز به بی اعتمادی و خیانت نفوذی‌های خود مبتلا می‌شوند.

وی در بیان علت مقدم بودن سوره «حشر» بر سوره مبارکه «ممتحنه»، خاطرنشان کرد: از آنجا که دشمن ابتدا سعی می کند با زرق و برق صلابت خود را به مؤمنین ثابت کند و در بین مسلمانان نیز همیشه افرادی بوده‌اند که ایمان‌شان ضغیف بوده و صلابت دشمن چشم آن‌ها را پر می‌کرد، خداوند ابتدا در سوره »حشر»، نمایی از دشمن در ذلت و خزی و نابکاری نشان داده و سپس در سوره «ممتحنه» روش برخورد با دشمن را نشان می‌دهد.

آیت الله علم الهدی در ادامه، ضمن برشماری عناوین اصلی مطرح شده در سوره «ممتحنه»، «دستور به قطع روابط دوستانه با کفار» را از جمله آن‌ها دانست و گفت: از آیه دهم این سوره به بعد، عنوان «قطه رابطه دوستی با دشمنان» مطرح می‌شود و حتی قرآن دستور به «جدا شدن از همسر کافر» می‌دهد. اگر در خانواده‌هایی که ایمان آورده و یکپارچه مؤمن می‌شوند، بعضی از اعضای خانواده مرتد شوند، پیمان خانوادگی از هم گسسته می‌شود. قرآن این‌قدر دقیق است؛ آن‌وقت (پذیرفته است که) ما بیاییم با آمریکای جنایتکار طوری برخورد کنیم که گویی دوست ماست؟ در حالی که ما قرآن داریم و قرآن تمام جزئیات برخورد با دشمن را برای ما مشخص کرده است.

لزوم «برخورد محتاطانه» با تازه مسلمانان

آخرین موضوعی که نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی پیرامون مقدمات تفسیری سوره مبارکه «ممتحنه» متذکر شد، مسئله «برخورد محتاطانه با تازه مسلمانان» بود. وی اظهار کرد: قرار نیست هرکس ادعای مسلمانی کرد، او را در آغوش بگیریم. یکی از مسائل مهم در این ارتباطات توسعه یافته جهانی این است که هر عنصری از جامعه کفر به جامعه ما نفوذ می‌کند، ما با یک برخورد عاطفی شدید غیر محتاطانه او را در آغوش می‌گیریم، در حالی که قرآن خلاف این را دستور می‌دهد و می‌فرماید درست است که ما باید افراد را جذب کنیم، اما نه بر اساس ساده‌لوحی.

امام جمعه مشهد مقدس تصریح کرد: اشکال بزرگ ما در برخوردهای سیاسی، این است که به مجرد این که شخصی در یک کشور دشمن، مثل آمریکا، مقاله‌ای می‌نویسد و مطالبش مقداری متناسب با مواضع سیاسی ما است، ما آغوش باز می‌کنیم و همه چیزش را سر‌بسته قبول می کنیم. آقایان می‌آیند همان مقاله را نشر کرده و نسبت به آن (نویسنده) اظهار کرنش و تعظیم می‌کنند که این خلاف دستور قرآن است.

تلاش برای جذب حداکثری با ساده‌لوحی متفاوت است

آیت الله علم الهدی یادآور شد: در اوج مبارزات امام(ره) ضد رژیم شاه، دو نماینده مجلس شورای ملی با شاه بد شدند. «محسن پزشکی پور»، دبیر حزب پان ایرانیسم و «احمد بنی احمد»، نماینده مردم تبریز، رسما در تریبون مجلس به شاه اعتراض کردند و یک عده ساده لوح هم از ایشان تمجید کردند. بنده در آن زمان در سفر عتبات بودم؛ خدمت امام(ره) رسیده و از ایشان پرسیدم «ما در قبال این اظهارات چه وظیفه‌ای داریم؟» امام(ره) فرمودند «این‌ها از خود شاه بدتر هستند. این دسیسه است که یک عنصر سرسپرده به تمام معنا ساز مخالف بزند و در رأس انقلاب قرار گیرد تا صف انقلاب را به هر سمتی که خواست بکشد.»

وی ادامه داد: قرآن حتی می‌گوید از دختری که می‌خواهد به سبب دل‌سپردگی به یکی جوان مسلمان، ایمان آورد، تعهد اخلاقی، اعتقادی و سیاسی بگیرید و می فرماید «فَامتَحِنوهُنَّ». ما اگر سراغ قرآن برویم، هیچ جا شکست نخورده و سرمان کلاه نمی‌رود.

آیت الله علم الهدی در پایان با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) مبنی بر  «رجوع به قرآن در فتنه‌های زمان»، افزود: آیات سوره مبارکه ممتحنه، آموزه‌هایی است که وقتی در جامعه ما، مثل امروز تنوع فکری و اندیشه‌ای به وجود آمده و برخی فکر می‌کنند تمام راه‌ها باید از اروپا و امریکا گشوده شود، تکلیف ما را روشن می‌کند.

دریافت