خطبه اول نماز جمعه ـ کسی که آسیب‌های زندگی را رصد نمی‌کند و متهورانه به هر کاری دست می‌زند، این نشان بی‌عقلی، خام مغزی و بی درکی است، این کار بی‌پروایی است که در زندگی انسان مضموم است.

به گزارش Alamolhoda.com، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی پیش از ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه این هفته 9 بهمن‌ماه مشهد مقدس در حرم امام رضا (ع)، در ادامه تفسیر سوره مبارکه انسان در خطبه اول در بیان انسان الگویی قرآن در عرصه انسان زیستی، بابیان این‌که به آیه «إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا یَوْماً عَبُوساً قَمْطَریراً» رسیدیم، گفت: یکی از ویژگی‌های انسان الگویی قرآن، خوف از خداست.

ایشان با اشاره به مباحث مطرح‌شده پیرامون این سوره، عنوان کرد: در گذشته به مناسبت تفسیر آیات قبل این نکته عرض شد که در عرصه انسان زیستی، الگوی فقر و ترس مناسبت ندارد، فقر و ترس دو آفت و دو آسیب در زندگانی انسان است، در آیات قبل، ویژگی انسان الگویی قرآن، زندگانی فوق‌العاده ساده و در سطح پایین و فاقد تجهیزات بود.

امام‌جمعه مشهد مقدس ادامه داد: یک زندگی که در خانه یک فرش وجود ندارد و به‌جای فرش، با ریگ بیابان کف اتفاق را مفروش کرده‌اند، زن و شوهر به روی این سنگ‌ها می‌خوابند و فقط فرزندان دردانه خودشان را بر روی پوست‌تخت می‌خوابانند؛ این یک الگوی کامل و جالب برای زندگانی انسان نیست که شما زندگی انسان الگویی قران را که زندگانی صدیقه اطهر و امیرالمؤمنین است، این‌گونه معرفی می‌کنید.

فقر و ترس الگوی مناسبی برای زندگی نیست

ایشان بابیان این‌که خداوند، ترس ابرار را ترس از قیامت عنوان کرده نه از خدا، اظهار کرد: در بحثی که صورت گرفت بیان شد که نه فقر و نه ترس الگوی مناسبی برای زندگی نیست؛ درباره فقر متجلی در زندگی صدیقه اطهر بحث مفصلی انجام گرفت و در مورد ترس نیز در این آیه شریفه است که ذات مقدس پروردگار، ویژگی ابرار به‌عنوان انسان الگویی قرآن را، ترس از روز قیامت و ترس از پروردگار معرفی می‌کند؛ حاکمیت ترس، اضطراب، نگرانی و دلهره آفت زندگی است، ترس و نگرانی زندگی انسان را به هم می‌زند، چطور در این آیه ویژگی انسان الگویی قران را ترس معرفی می‌کند؟

شجاعت در زندگی با بی‌پروایی در رفتار در تضاد است

آیت‌الله علم‌الهدی با تأکید بر این‌که بی‌پروایی در رفتار به معنای شجاعت نیست، خاطرنشان کرد: این نکته را باید موردتوجه قرار دهید که یک شجاعت داریم و یک بی‌پروایی، شجاعت ممدوح است، در برابر هر قدرتی جا نزدن، در برابر هر عناد، دشمنی و تقابل عقب‌نشینی نکردن و دفاع از حقوق خود، یک مشخصه مثبت برای عرصه زندگانی است اما شجاعت با بی‌پروایی فرق دارد؛ موجودی که در زندگی پروا ندارد و مراقبت از هیچ‌چیز نمی‌کند، در کمین ضرر و زیان خودش نیست، آسیب‌های زندگی را رصد نمی‌کند و متهورانه به هر کاری دست می‌زند، این نشان بی‌عقلی، خام مغزی و بی درکی است، بی‌پروایی در زندگی مضموم است.

تفاوت ترس و مراقبت در زندگی انسان

ایشان به بیان تفاوت ترس و مراقبت در زندگی انسان پرداخت و عنوان کرد: موضوع مهم، تفاوت بین ترس و مراقبت است؛ زمانی انسان با دلهره زندگی می‌کند، از هر آسیبی وحشت دارد، در مقام تخیل هر ضرر و زیانی، دلهره پیدا می‌کند، نگرانی، تمام شیرینی‌های زندگی او را به تلخی مبدل می‌کند که این ترس، مضموم است اما مراقبت غیر از این ترس است، این‌که انسان مراقب باشد که حرکتی نکند، حرفی نزند . دست به اقدام حساب‌نشده‌ای نزند که دچار مشکل نشود، این مراقبت ترس نیست بلکه عین درک، فهم و انسانیت است.

امام‌جمعه مشهد مقدس بیان کرد: زندگانی عقلانی آن زندگی است که در سخن، در اقدام و در هر عمل دقت و مراقبت وجود دارد که انسان به ضرر و زیان خود اقدام نکند، این با آن ترسی که با هر تخیلی تولید نگرانی و دلهره در زندگی می‌کند، متفاوت است، خوف از پروردگار ترس نیست چون خدا ضرری ندارد، خدا سرمایه امید انسان و پناهگاه اوست.

ترس از خدا معنا ندارد

این به روایتی از امیرالمؤمنین(ع) اشاره و اظهار کرد: خوف از خدا معنا ندارد به معنای ترس از ضرر و زیان خدا؛ امیرالمؤمنین می‌فرمایند: «لَا یَرْجُوَنَّ أَحَدٌ مِنْکُمْ إِلَّا رَبَّهُ وَ لَا یَخَافَنَّ إِلَّا ذَنْبَهُ»، هیچ انسانی نباید امید داشته باشد مگر به خدا و هیچ انسانی نباید بترسد مگر از گناهش، ترس از خدا معنا ندارد، ترس از گناه هست.

عضو خبرگان رهبر بابیان این‌که اعمال و رفتار انسان مبدل به آفت‌های زندگی او می‌شود، گفت: عمل خود من مبدل به آفات و آسیب‌ها در زندگی ابدی من شده، ترسیدن از خدا معنا ندارد؛ اگر واقعاً این است که مولا می‌فرمایند « رَبَّهُ وَ لَا یَخَافَنَّ إِلَّا ذَنْبَهُ»، پس چطور در این آیه در خصوص ابرار می‌گویند «إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا یَوْماً عَبُوساً قَمْطَریراً»، ما می‌ترسیم از خدا به خاطر آن روز عبوس قمطریر، چرا قیامت را گفتند روز «عبوس قمطریر»؟

ایشان افزود: در قرآن دو آیه در مورد خوف از خدا وجود دارد، آیه اول می‌گوید: «وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأْوَى»، کسی که از مقام پروردگارش بترسد و نفس خودش را از اجرای همه دلخواه‌ها و نفسانیات پیشگیری کند، بهشت جایگاه او هست.

اقسام سه‌گانه ترس در انسان

آیت‌الله علم‌الهدی در بیان دومین آیه مربوط به ترس از خدا، یادآور شد: خداوند در سوره الرحمن می‌فرماید: «وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ»، برای کسی که از مقام پروردگارش می‌ترسد، دو بهشت است؛ خوف از خدا، خوف از مقام رب است و خوف از مقام رب این است؛ ترس بر سه قسم است که اولین آن، خوف است یک معنای عام ترس است.

ایشان در بیان اقسام ترس، اظهار کرد: گاهی انسان از ضرر و زیان می‌ترسد، از یک حیوان درنده می‌ترسید چون تو را می‌درد، از دشمن می‌ترسید چون به تو آسیب می‌زند، این ترس از ضرر و زیان است اما شما رفتید پیش یک مقام بزرگ و بلند، می‌روید پیش مقام معظم رهبری و زبانتان به لکنت می‌افتد، می‌گویند چرا زبانت به لکنت افتاد؟ چرا می‌لرزی؟ مگر رهبری ترس دارد؟ می‌گویی نه، این خشیت است نه ترس، صلابت و هیبت این مقام بزرگ در چشمان تو جای گرفته و زبان به لکنت افتاده، از خدا خشیت دارند بندگان خدا که می‌دانند خدا کیست.

ترس انسان از خدا، ترس عاشق و معشوق است

امام‌جمعه مشهد مقدس بابیان این‌که ترس انسان از خدا، ترس عاشق و معشوقی است، گفت: خوف از مقام رب است نه خوف از خدا، یعنی عظمت و جلال پروردگار وقتی چشم مرا پر کرد، به آن می‌گویند خشیت، بنده مراقبت می‌کند گناه انجام ندهد، دستور خدا را نافرمانی نکند؛ نوع سوم ترس هم وجود دارد، این ترس به خاطر عشق است؛ می‌گویند شما بیا در ساعات پایانی شب به فلان مجلس اما می‌گوید من از همسرم می‌ترسم، مگر زن انسان ترس دارد؟ می‌ترسی به تو ضرر بزند؟ می‌ترسی به تو آسیب وارد کند؟ او دوستت دارد، آسیبی به تو نمی‌زند، او می‌گوید چون دوستش دارم، می‌ترسم او ناراحت شود.

ایشان خاطرنشان کرد: بندگان عارف حق از خدا این‌گونه می‌ترسند، در دعای کمیل می‌خوانیم «‏إِلَهِی فَهَبْنِی صَبَرْتُ عَلَى عَذَابِکَ، فَلَئِنْ صَیَّرْتَنِی لِلْعُقُوبَاتِ مَعَ أَعْدَائِکَ وَ جَمَعْتَ بَیْنِی وَ بَیْنَ أَهْلِ بَلاَئِکَ وَ فَرَّقْتَ بَیْنِی وَ بَیْنَ أَحِبَّائِکَ وَ أَوْلِیَائِکَ ‏فَهَبْنِی یَا إِلَهِی وَ سَیِّدِی وَ مَوْلاَیَ وَ رَبِّی صَبَرْتُ عَلَى عَذَابِکَ فَکَیْفَ أَصْبِرُ عَلَى فِرَاقِکَ»، خدایا می‌خواهی مرا ببری در جهنم در عقوبت خودت؟ جایی ببری که یزید و کفار را بردی؟ جایی ببری که مستکبرین آنجا هستند، ببری؟

«اگر از آسمان افتم امید زندگی دارم؛ اگر از تاب ابرویت بیفتم، برنمی‌خیزم»، این خوف آیه «إِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا یَوْماً عَبُوساً قَمْطَریراً» است.

ویدئو خطبه اول

دریافت
مدت زمان: 22 دقیقه 46 ثانیه