خطبه اول نماز جمعه ـ قرآن کتاب آسمانی است، قرآن درباره اشخاص سخن نمی‌گوید، چون کتاب آسمانی است، ضابطه کلی و قانون اساسی بیان می‌کند و چون قانون اساسی است، در رابطه با شخص و یک خاصیت، از وی اسم نمی‌برد.

به گزارش Alamolhoda.com، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه این هفته 10 مهرماه مشهد مقدس، در ادامه بحث خطبه اول در تفسیر سوره مبارکه انسان، پیرامون انسان الگویی قرآن، بابیان این‌که کلام به برجسته‌ترین آیه‌ای رسیده است که درباره تبیین عظمت ولایت مولا امیرالمؤمنین (ع) است که می‌فرماید: «إِنَّ الْأَبْرارَ یَشْرَبُونَ مِنْ کَأْسٍ کانَ مِزاجُها کافُوراً»، گفت: این آیه می‌فرماید «ابرار از جامی می‌آشامند که ممزوج شده با کافورند»، ابرار کیست و کافور چیست، محور سخن در این آیه شریفه این دو کلمه است که به‌عنوان مصداق عینی، مصداق آن را وجود اقدس پیامبر و امیرالمؤمنین (ع) معرفی می‌کند.

ایشان ادامه داد: ازجمله مسائلی که در اذهان جولان دارد و گاهی دیگران به‌صورت اشکال بیان می‌کنند، با این نقش مؤثر حیات‌بخش سازنده امامت و ولایت امیرالمؤمنین که بقاء دین و حیات اسلام به این ولایت و امامت وابسته بود، چرا خداوند متعال در قرآن، به نام امیرالمؤمنین تصریح نکرده است و مجموعه فضائلی که برای ایشان در قرآن بیان‌شده، در قالب علائم، نشانه‌ها و کلی‌گویی است.

قرآن قانون اساسی است و مصداقی سخن نمی‌گوید

امام‌جمعه مشهد مقدس بابیان این‌که قرآن، قانون اساسی اسلام است، اظهار کرد: این مسئله، دو جهت دارد، جهت اولش این است که قرآن کتاب آسمانی است، قرآن درباره اشخاص سخن نمی‌گوید، چون کتاب آسمانی است، ضابطه کلی و قانون اساسی بیان می‌کند و چون قانون اساسی است، در رابطه با شخص و یک خاصیت از وی اسم نمی‌برد و اگر اسم ببرد، به‌عنوان بیان تاریخ و معرفی مصداق یاد می‌کند.

ایشان خاطرنشان کرد: کتاب کلی، اسلام است که بایستی مسائل به‌عنوان قانون کلی گفته شود ولو این قانون در زبان قرآن، یک شخص مشخص باشد، نقطه دیگر، جهت سیاسی است، با موضع‌گیری‌هایی که در تاریخ در مقابل امیرالمؤمنین قرار گرفت چه در بعد از رحلت پیغمبر و چه بعد از گذشت زمان طولانی از نزول قرآن، اگر بنا بود نام امیرالمؤمنین (ع) در آیه‌ای ذکر می‌شد، چه‌بسا دشمنان و مخالفین با قرآن همان می‌کردند که افراد منحرف با تورات و انجیل انجام دادند و لذا برای سیانت کلی قرآن که برای محفوظ ماندن قرآن از گزند کافرین و مشرکین، نام امیرالمؤمنین در قران ذکر نشد.

آیت‌الله علم‌الهدی اضافه کرد: نشانه‌هایی که قرآن از امیرالمؤمنین ذکر کرده‌اند، مخصوص ایشان است؛ ازجمله نشانه‌هایی که ذات مقدس پروردگار در قرآن بیان کرده است، وجود اقدس امیرالمؤمنین را به‌عنوان ابرار معرفی می‌کند و در جریان تحلیل ابرار به این نقطه می‌رسیم که مصداق کامل عیار ابرار، منحصر در وجود پیغمبر اکرم، امیرالمؤمنین و سایر معصومین است که در رأس جریان امامت و ولایت، وجود مولا امیرالمؤمنین (ع) است.

امیرالمؤمنین خود پیغمبر و پیغمبر، خود امیرالمؤمنین است

ایشان بابیان این‌که امیرالمؤمنین، نفس پیغمبر  است، گفت: پیغمبر و امیرالمؤمنین به‌عنوان این‌که یک حقیقت و واقعیت‌اند، « انا و على من نور واحد، اناو على من شجرة واحدة و سایر الناس من شجر شتی» در آیه مباهله وقتی خداوند می‌فرماید ای پیغمبر، به نصارای نجران بگو پسرانتان، زنانتان را دعوت کنید، و بعد مباهله کنیم، پیغمبر از زنان، صدیقه اطهر، از پسران، وجود مقدس امام حسن و امام حسین (ع) و وقتی نوبت به نفس رسید، در مقام خود، علی در کنار پیغمبر آمد چون علی خود پیغمبر بود.

عضو خبرگان رهبری اظهار کرد: نقطه اوج ابرار و مصداق کامل ابرار، وجود مقدس امیرالمؤمنین (ع) است، «ان الابرار... » چطور مصداق کامل ابرار امیرالمؤمنین است؟ چون بهترین تفسیر قرآن، تفسیر قرآن به خود قرآن است، در تفسیر قرآن به هرچه بخواهیم استناد و استدلال کنیم، آن‌قدر مهم نیست که ما در تفسیر قرآن به خود قرآن استناد کنیم و توسل کنیم

ایشان به آیه 177 سوره بقره اشاره و در معنای لغوی کلمه «بِر»، تصریح کرد: در این آیه، لغت «بر» را معنی کرده که بِر و ابرار کیست؛ می‌فرماید « لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِکَةِ وَ الْکِتابِ وَ النَّبِیِّینَ وَ آتَی الْمالَ عَلی‏ حُبِّهِ ذَوِی الْقُرْبی‏ وَ الْیَتامی‏ وَ الْمَساکینَ وَ ابْنَ السَّبیلِ وَ السَّائِلینَ وَ فِی الرِّقابِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَی الزَّکاةَ وَ الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا وَ الصَّابِرینَ فِی الْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ وَ حینَ الْبَأْسِ أُولئِکَ الَّذینَ صَدَقُوا وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ»، «بِر این نیست که شما صورت خود را به‌طرف مشرق و مغرب بگردانید، این‌که یک روز به‌طرف مسجدالاقصی نماز بخوانید و یک روز به سمت کعبه نماز بخوانید.

آیت‌الله علم‌الهدی عنوان کرد: اول در مقام سلب ویژگی مفهوم «بِر» می‌فرماید «بر این نیست که صورت خود را به سمت مشرق و مغرب بچرخانید، روزی مسلمانان به‌طرف بیت‌المقدس نماز می‌خواندند و روزی به سمت کعبه، این‌یک امتیاز شد برای مسلمانان که سابقه یک فرد در اسلام آن‌قدر زیاد است که هر دو قبله را درک کرده، قرآن می‌گوید این علامت خوبی نیست، می‌فرمایند این نشانه امتیاز نیست، برخی از این امتیاز استفاده کردند تا بر گرده مردم سوار شوند.

مصداق و تابلو ابرار، امیرالمؤمنین (ع) است

ایشان افزود: وقتی می‌خواهد بر را معنا کند، مصداق و تابلو نشان می‌دهد، می‌گوید بِر این است که کسی ایمان به خدا، روز آخر و قیامت بیاورد و به فرشتگان و کتاب آسمانی و پیغمبران ایمان بیاورد، هم وحی را باور کند، هم معاد را باور کند و هم خدا را باور کند، انسانی که در اموال او، مساکین، از راه ماندگان، بستگان ناتوان و نادار و نیازمندان در سهیم باشند و بر اساس محبت و بندگی خدا، خلق خدا را در توانمندی‌های اقتصادی و مادی خودش شرکت دهد، نماز را برپا بدارد، زکات را پرداخت کند، در مقام پیمان وفای به عهد کند، در برابر شدایدی که به سراغ او می‌رود، مقاومت کند و این‌ها افرادی هستند که دارای دو ویژگی صداقت و تقوا هستند.

تفاوت جایگاه افراد در موقعیت‌ها

امام‌جمعه مشهد مقدس در بیان تفاوت جایگاه افراد در صفات مختلف، اظهار کرد: «بِر» را در مقام تفسیر به مصداق، خدا این‌گونه معنا می‌کند؛ ابرار کسانی‌اند که این ویژگی‌ها در آنان کامل شود؛ همان‌طوری که شما در تمام صفات و خصوصیات افراد یک‌جور نیستند و می‌گویید عالم، آیا علما همه یک‌جورند؟ یکی عالم‌تر است، می‌شود اعلم، می‌گویید هنرمند، آیا همه هنرمندان یک‌جور هستند؟

ایشان یادآور شد: وقتی این ویژگی‌ها را در بین همه نیکان ارزیابی کنیم، آنکه در رأس همه فضائل است، وجود مقدس امیرالمؤمنین است؛ قاعده‌ای کلی داریم که می‌گوید: «ابرار کسانی اند که این ویژگی‌ها را دارند» این افراد مطلق نیستند، این ابرار، فرد کاملی است که این ویژگی‌ها در آنان متبلور شده است که وجود پیامبر و امیرالمؤمنین هستند که نفس واحدند.

دریافت
مدت زمان: 16 دقیقه 46 ثانیه