روابط اجتماعی باید نظام‌مند صورت گیرد

در حدیثی پیامبر می‌فرمایند «سه چیز است که این سه چیز هرکدام به‌تنهایی یک مصیبت کمرشکن است و انسان را بدبخت می‌کند»؛ اولین آن همسایه‌ای است که چشم به زندگی تو دوخته، در دلش علیه تو نیت می‌کند،  تمام زندگی تو را تحت نظر گرفته است؛ اگر کار و امتیاز خوبی ببیند، یک تعبد، نجابت و عفت و پاکی در خانواده تو ببیند، او را دفع می‌کند و افشا نمی‌کند.

خطبه اول نماز جمعه، حرم امام رضا ^{(علیه‌السلام)}

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله علم‌الهدی، آیت‌الله علم‌الهدی در خطبه اول نماز جمعه این هفته مشهد مقدس در ادامه بحث سبک زندگی اسلامی بابیان این‌که نکته دوم در نظام رفتاری انسان، نظام رفتار اجتماعی است، گفت: کلام ما در خطبه اول درباره سبک زندگی اسلامی، سخن در نظام رفتاری بود، نظام رفتاری به دو قسم تقسیم شد، یک نظام رفتار سیاسی و دوم نظام رفتار اجتماعی است.

ایشان به بیان تعریفی از نظام رفتار اجتماعی پرداختند و ادامه دادند: تعریف نظام رفتار اجتماعی این است که انسان، زندگانی‌اش با زندگانی دیگران پیوند خورده است، انسان تنها در این دنیا زندگی نمی‌کند چون آسایش و آرامش او به آرامش و آسایش دیگران گره‌خورده است، سعادت و خوشبختی او نیز به دیگران مرتبط است، افرادی که زندگانی‌شان باهم گره‌خورده‌اند، تنها منسوبین ما نیستند، به‌جز از این افراد، انسان‌های دیگر و اشخاص دیگری هستند همچون دوستان، همسایگان و دیگران، زندگی و سعادتشان به ما گره‌خورده است.

امام‌جمعه مشهد مقدس بابیان این‌که ما نمی‌توانیم در برابر آنچه در زندگی پیش می‌آید بی‌تفاوت باشیم، خاطرنشان کردند: به همین جهت نمی‌توانیم در برابر کسانی که زندگانی‌شان با ما مرتبط است نیز بی‌تفاوت باشیم، آرامش خودمان، آسایش خودمان و آنان را باهم درک کنیم.

روابط اجتماعی باید نظام‌مند صورت گیرد

ایشان، برخی روابط اجتماعی را عاطفی دانستند و بیان کردند: برخی روابط همچون رابطه فرزند با پدر، رابطه همسر با همسر، رابطه پدر و مادر با فرزند، این‌ها غالباً در یک سلسله انگیزه‌ها و ریشه‌های عاطفی استوار است، رابطه ما با همکاران، رابطه ما با همسایگان، رابطه ما با دوستانی که در رابطه با اشتراک منافع با آنان مأنوس می‌شویم، چون در رابطه با یک رابطه عاطفی نیست باید نظام‌مند باشد و اگر نظام‌مند نباشد ما سعادتمند نخواهیم شد.

آیت‌الله علم‌الهدی ادامه دادند: رابطه با همسایه از مسائل خیلی ضروری در سعادتمندی است؛ سنت رایج همسایه داری در جامعه گذشته ما با جامعه امروز خیلی متفاوت شده است، در گذشته این رابطه، رسیدگی و مساعدتی که از همسایه نسبت به همسایه صورت می‌گرفت آن‌قدر شدید بود که گاهی در برخی رابطه‌های همسایگی عمیق‌تر از رابطه خویشاوندی بود اما با گسترش ارتباطات، این رابطه همسایگی کمرنگ شده است.

ایشان افزودند: گاهی در کوچه‌ای اگر 20 خانه بود، ساکنین این کوچه باهم همسایه بودند اما امروز با گسترش آپارتمان‌نشینی، آن همسایگی فشرده‌تر شده اما رابطه آن‌طور نیست، امروز به آن آموزه‌های دینی با هم‌نشینی همسایه‌ها نیاز داریم، این نگاه کمرنگ‌تر شده و مشکلاتی که در آپارتمان‌ها به وجود می‌آید، می‌گویند ما فرهنگ آپارتمان نشینی نداریم.

بالاترین فرهنگ آپارتمان‌نشینی در دستورات اسلام است

عضو خبرگان رهبری با تأکید بر این‌که بالاترین فرهنگ آپارتمان‌نشینی در دستورات اسلام در همسایه داری است، خاطرنشان کردند: اگر این دستورات را همسایه‌ها رعایت کنند، از هر فرهنگ آپارتمان‌نشینی مؤثرتر است.

ایشان به نکات لازم در انتخاب خانه اشاره و بیان کردند: نکته اول، انتخاب همسایه است؛ ما معمولاً خانه را ازنظر کیفیت اقلیمی و آب و هوایی، دور بودن و نزدیک بودن به محل کار، امتیازاتی را در نظر می‌گیریم و مسکن انتخاب می‌کنیم اما در فرهنگ انتخاب منزل در فرهنگ اسلامی، اولین نکته، انتخاب همسایه است.

انتخاب همسایه، اولین شرط در انتخاب مسکن

آیت‌الله علم‌الهدی به بیان شرط لازم در انتخاب مسکن پرداخته و گفتند: امام علی ^{(علیه‌السلام)} می‌فرمایند: «مردی خدمت پیغمبر آمد و گفت می‌خواهم خانه‌ای بخرم، به نظر شما خانه را کدام محله ببرم؟» رسول‌الله ^{(صلوات‌الله‌علیه)} پاسخ دادند: «قبل از این‌که محله را انتخاب کنی، اول برو همسایه را انتخاب کن، ببین چه کسی صلاحیت دارد همسایه تو باشد»؛ شما می‌خواهی دستگاه آپارتمان منزل خود را اجاره بدهی، به کسی که پول بیشتر به شما می‌دهد؟ به کسی که از زندگی مرفه‌تری برخوردار است؟ برادر و خواهر من، وقتی تو می‌خواهی یک طبقه از خانه‌ات را اجاره بدهی، می‌خواهی یک هم‌نشین برای دختر، زن جوان و پسرت بیاوری.

ایشان تصریح کردند: کسی که تجربه کافی ندارد و به زیر و بم زندگی وارد نیست، می‌خواهد زن جوان خود را با چه کسی هم‌نشین کند؟ پیامبر ^{(صلوات‌الله‌علیه)} گفت اگر پول‌داری و خانه می‌خواهی بخری، اول همسایه انتخاب کن و با مؤلفه همسایه، خانه بخر؛ گاهی انسان مسکن انتخاب می‌کند که ازنظر آب‌وهوا و نزدیکی به محل کار و نظافت محل، خوب است اما به خاطر مجاورت با یک آدم سوء و نااهل، تمام سرنوشت خود را خاک و خاکستر می‌کند.

همسایه نااهل یک مصیبت در زندگی انسان

امام‌جمعه مشهد مقدس ادامه دادند: در حدیثی پیامبر می‌فرمایند «سه چیز است که این سه چیز هرکدام به‌تنهایی یک مصیبت کمرشکن است و انسان را بدبخت می‌کند»؛ اولین آن همسایه‌ای است که چشم به زندگی تو دوخته، در دلش علیه تو نیت می‌کند،  تمام زندگی تو را تحت نظر گرفته است؛ اگر کار و امتیاز خوبی ببیند، یک تعبد، نجابت و عفت و پاکی در خانواده تو ببیند، او را دفع می‌کند و افشا نمی‌کند.

اما اگر در تو ضعفی ببیند، یک نزاع داخل خانوادگی ببیند، گوش می‌کند و ببیند اگر صدای شما مقداری بالا رفت، آن را افشا می‌کند؛ پس اولین اصل در سبک زندگی اسلامی در همسایه داری، داشتم همسایه خوب ازنظر گره خوردن سعادت، آسایش و آرامش مردم با همسایه است.