فرائد الاصول

تنبیهات اصالت صحت

دریافت

رسیدیم به تنبیه سوم : تنبیه سوم این است که صحت هر چیزی بر حسب خود شی وآثارش می باشد . توضیح این بحث داده شد . اما فرع فقهی بر این بحث : بیع راهن با بازگشت مرتهن از اذن صادره ، یعنی اگر مرتهنی که اذن در بیع رهن را به راهن داده بود وبعدا از اذنش رجوع کرد با راهنی که فروشنده عین مورد رهن بود پس از آنکه اتفاق نظر داشتند که مرتهن از اذنش رجوع کرده اختلاف کنند در اینکه رجوع بر بیع مقدم بوده ودر نتیجه بیع فاسد است یا موخر بوده ودر نتیجه بیع صحیح است در این صورت امکان ندارد گفته شود چنان که توسط صاحب جواهر گفته شده که اجرای اصالت صحت در اذن به وقوع بیع به صورت صحیح حکم می دهد یعنی اذن بعد از وقوع عقد بوده است نه آنکه اصالت صحت در رجوع مرتهن جاری شود ودر نتیجه بیع راهن پس از رجوع مرتهن واقع شود وبه فاسد بودن بیع حکم دهد زیرا وقوع اذن ورجوع بر وجه صحیح فرض شده است وآن وجه صدور اذن ورجوع از کسی است که اهلیت آن را دارد وبر آن مسلط است . بنا بر این معنی ترتب اثر بر آندو این است که اگر فعل ماذون فروختن رهن پس از اذن وقبل از رجوع مرتهن واقع شود اثر بر آن مترتب می شود وبیع صحیح می باشد واگر فعل او (فروختن رهن) پس از رجوع مرتهن واقع شود فاسد وباطل است اما اگر پس از اذن فعلی واقع نشود بلکه در زمان ارتفاع ورجوع از اذن واقع شود در این صورت فساد این بیع واقع شده مخل به صحت اذن نیست زیرا ما در صحت اذن شک نداریم تا در آن اصالت صحت جاری کنیم هم چنین است اگر عدم وهمچنین وقوع فعل پس از رجوع مرتهن از اذنش فرض شود ودر نتیجه رجوع مرتهن به صورت صحیح منعقد گردد بنا بر این این بطلان بیع از جهت فساد رجوع نیست زیرا ما در صورت رجوع شک نداریم یعنی رجوع مانند اذن به نحو صحیح انجام شده است بدین معنی که رجوع واذن از اصلش صادر شده است همانسان که پوشیده نمی باشداما ............