فرهنگ اشتباه کار مسلط بر جامعه، یک فرهنگ انحرافی و نابخردانه است

ما در آبیاری مشکل‌داریم و آبیاری‌های کشاورزی مدیریت نمی‌شود چون مهندس کشاورزی در یک شرکت دفتردار شده است؛ ریشه کار این نیست که بگوییم دولت، نظام و مدیریت نظام مشکل دارد، این یک جریان نابخردانه و انحرافی است که بر فرهنگ کار ما مسلط شده.

خطبه اول نماز جمعه، حرم امام رضا ^{(علیه‌السلام)}

دریافت
مدت زمان: 22 دقیقه 52 ثانیه

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله علم‌الهدی، آیت‌الله علم‌الهدی در خطبه اول نماز جمعه این هفته مشهد مقدس با اشاره به موضوع بحث در خطبه اول که اشتغال در سبک زندگی اسلامی است، گفتند: در این بحث به این نتیجه رسیدیم که مشکل بیکاری جوانان و مشکل نسل نو، بیش از آن‌که یک مشکل اقتصادی باشد، یک مشکل فرهنگی است.

ما ازنظر فرهنگ اجتماعی خود در مسئله اشتغال دچار مشکل هستیم و تا زمانی که این مشکل حل نشود هیچ‌گونه برنامه‌های مختلف ازنظر تولید اشتغال در جامعه ما مؤثر نیست، علت عمده آن این است که مسئله به‌عنوان یک مسئله فرهنگی رسوخ کرده است

دنباله‌روی از شغل با حقوق تضمین‌شده، ارزش‌گذاری اشتباه در فرهنگ کار است

ایشان ادامه دادند: یعنی در محیط زندگی خانوادگی این مطلب به‌عنوان یک جریان ارزشی در نسل نو و جامعه مطرح‌شده که حتماً باید یک شغل اداری و کارِ مزدبگیر با حقوق تضمین‌شده به‌عنوان تأمین معیشت به دست بیاورند و این اشکال بزرگی است؛ آنی که در زندگانی ما مهم است، نفس کار کردن است، نوع کار اهمیتی ندارد، اگر بنا شد اصل کار در جامعه ما ارزش شود و در فرهنگ نسل ما اصل کار مطرح باشد که بایستی جوان بیکار نباشد و کار هرچه فعالانه‌تر و هرچه معیشت در سایه تلاش بیشتر و اثرگذارتر بنا شد یک جوان کار کند، این بیشتر به‌عنوان یک ارزش مطرح شود.

مشکل عمده ما این است که عناوین به‌عنوان یک ابزار قطعی در جامعه ما مطرح است، در خانواده‌هایی که حتی فاقد امکانات مادی و اقتصادی هستند، صرفاً برای این‌که مدرک بگیرند مطرح است، بحث این‌که علم بیاموزند و یک حرفه تخصصی را فرابگیرند مطرح نیست بلکه برای به دست آوردن یک مدرک که با تکیه‌بر آن‌یک شغل نهادی تضمین‌شده حقوق‌بگیر باشد، مطرح است.

انتخاب رشته‌های پردرآمد بدون در نظر گرفتن تخصص

امام‌جمعه مشهد مقدس به تعدد انتخاب رشته در کنکور و ناکارآمدی برخی انتخاب رشته‌ها اشاره و تصریح کردند: جوان در کنکور شرکت می‌کند و 50 رشته را می‌زند اما این‌که بر اساس ذوق و استعداد او باشد یا برای رسیدن به یک نقطه فناورانه و متخصصانه باشد، هیچ‌کدام بر این مبنا نیست، اولویت انتخاب رشته‌ها، رشته‌های پردرآمد است و اگر آن رشته‌ها را قبول نشود، در ادامه آن‌یک رشته دانشگاهی ولو هرچه بی‌ربط باشد، آن رشته را انتخاب کند، هزینه سنگینی در مسیر تحصیل آن رشته بپردازد که صرفاً به یک مدرک دانشگاهی نائل شود.

آن روزی که مدرک را گرفت به دنبال کاری است که لازم نیست با مدرک و تخصص او سنخیت داشته باشد، یک دانشجو مدرک کارشناسی کشاورزی می‌گیرد و به دنبال یک کار اداری است؛ امروز در کشور ما چقدر مهندس کشاورزی در سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد داریم؟

عدم استفاده از فارغ‌التحصیلان کشاورزی در بهبود این صنعت

عضو خبرگان رهبری به عدم استفاده از تحصیل‌کردگان کشاورزی در صنعت کشاورزی اشاره و خاطرنشان کردند: نظام کشاورزی با یک نظام سنتی و کنترل نشده، منطبق با 300 سال پیش اداره می‌شود درحالی‌که ده‌ها هزار مهندس کشاورزی به وجود آمدند، هزینه‌های تحصیلی و امکانات ملی مصرف‌شده و این‌ها در یک اداره‌ای منشی و دفتردار هستند و کشاورزی با یک سقوط دارد اداره می‌شود.

ما در آبیاری مشکل‌داریم و آبیاری‌های کشاورزی مدیریت نمی‌شود چون مهندس کشاورزی در یک شرکت دفتردار شده است؛ ریشه کار این نیست که بگوییم دولت، نظام و مدیریت نظام مشکل دارد، این‌یک جریان نابخردانه و انحرافی است که بر فرهنگ کار ما مسلط شده.

ریشه اشکال قضیه این است که ما در فرهنگ اشتغال مشکل‌داریم و فرهنگ اشتغال جامعه ما دچار اختلاف شده، این مشکل باید در کانون زندگی‌های خانوادگی حل شود؛ مسئله این نیست که در یک نظام مدیریت اقتصادی کشور حل شود؛ بینش و دیدگاه دین در سبک زندگی در مسئله اشتغال، اصل کار است ولو هر کاری باشد، جریان تأمین معیشت بدون تلاش، کار و بدون توجه به نوع کار مطرح است.

جایگاه احادیث در فرهنگ ائمه و انبیاء

ایشان به جایگاه کار در احادیث ائمه و انبیاء اشاره کردند و بیان داشتند: در حدیثی از امام صادق ^{(علیه‌السلام)} نقل‌شده: «حضرت عیسی ^{(علیه‌السلام)} وقتی با حواریون خود حرکت می‌کردند، حواریون گرسنه می‌شدند، حضرت عیسی ^{(علیه‌السلام)} دست خود را به زمین می‌زدند و برای هرکس دو گرده نان به دست می‌آمد و اینان می‌خوردند و سیر می‌شدند، وقتی هم تشنه می‌شدند می‌گفتند ما تشنه‌ایم و حضرت عیسی ^{(علیه‌السلام)} نیز دست خود را به زمین می‌زد و چشمه آبی می‌جوشید و آنان می‌نوشیدند».

حضرت عیسی ^{(علیه‌السلام)} فرمود: «با همه این‌که شما این‌همه فضیلت دارید، شاگرد من هستید و پیرو من هستید ولی برتر و بافضیلت تر از شما کسی است که با دست خود، کار می‌کند و از کسب خود می‌خورد»؛ وقتی عیسی ^{(علیه‌السلام)} به حواریون این حرف را زد، آنان به دنبال کار رفتند و شغل لباس شویی را عهده‌دار شدند، با اجرت این کار زندگی می‌گذراندند و این کار را به خوردن غذا از دست پیامبر خدا ترجیح دادند.

آیت‌الله علم‌الهدی با تأکید بر این‌که به‌واسطه این فرهنگ غلط، تلاش دولت‌ها بی‌نتیجه مانده است، ابراز داشتند: نظام زندگی در بینش گاه دین و وحی این است، اگر بنا شد مسئله کار برای جوان در زندگی ما به‌صورت یک ارزش مطرح شد، خودِ کار نه نوع کار، الآن ما تمام برنامه‌های مدیریت این نظام را در سه چهار دولت گذشته وقتی بررسی می‌کنیم، کشور ما درحال‌توسعه است و ازنظر نیروی انسانی آن‌قدر نیازمند است به نیروی کار که 2 میلیون نفر از خارج کشور وارد می‌شوند و درآمد کسب می‌کنند و جوانان ما در کشور بیکار زندگی می‌کنند.

تا مشکل فرهنگ کار حل نشود، مسئله اشتغال حل نخواهد شد

این روش درستی نیست و ما تا مسئله فرهنگ کار و اشتغال را در کشور حل نکنیم، مشکل اشتغال جوانان حل نمی‌شود، مردم نباید انتظار داشته باشند که مدیریت اقتصادی دولت و نظام این مشکل را حل کند، مدیریت‌های اقتصادی در مسئله اشتغال زمانی مؤثر است که فرهنگ اشتغال درست شود، این انحراف فرهنگی باید در جامعه و نسل ما حل شود والا با این سبک زندگی ما سبک زندگی اسلامی نداریم.

ایشان خاطرنشان کردند: این چه سبک زندگی اسلامی است که پدر بازنشسته برای این جوانان رشید و آماده کار خود سه شیفت کار می‌کند که آنان به یک درس خواندن برای مدرک دل‌خوش کرده‌اند؟ اگر عزیزان ما در عرصه‌های فرهنگی نظام بیایند بیشتر مسائلی که برای سبک زندگی مردم لازم است و ترویج فرهنگی را بر مبنای روایات انجام دهند، مشکل ما قابل‌حل است.

برای ایجاد سبک زندگی اسلامی باید از روایات ائمه ^{(علیه‌السلام)} بهره گرفت

اگر دستگاه‌های فرهنگی و صداوسیما بیایند در یک مسئله آبیاری، روایات را مبدأ فرهنگ‌سازی قرار دهند بیشتر مؤثر است یا این‌که عکس یک بچه را نشان دهند و بگوید من آب می‌خواهم، این عکس تأثیر دارد یا حرف امام صادق ^{(علیه‌السلام)}؟ چرا حاضر نیستیم از منابع روایی خود استفاده کنیم؟ چرا نباید فرهنگ‌سازی را بر اساس تعالیم و معارف اهل‌بیت ^{(علیه‌السلام)} قرار دهیم که در عمق جان مردم ما مؤثر شود که ما اگر این روایت‌ها را بگیریم و وسیله و ابزار قرار دهیم به‌مراتب موفق‌تر خواهیم بود.

عضو خبرگان رهبری در پایان ابراز امیدواری کردند با حل مسئله اشتغال، بافرهنگ سازی درون خانواده‌ها به سبک زندگی اسلامی دست پیدا کنیم.