فرائد الاصول

استصحاب در موضوع حکم عقل

دریافت

بحث در جریان استصحاب در موضوع حکم عقل است .

شک در حکم عقلی به خاطر شک در بقای موضوع حکم عقلی به جهت مشتبه شدن امور خارجی : در این مورد گفته می شود الف : اگر استصحاب از باب ظن معتبر وحجت باشد در اینجا بدان عمل می شود . زیرا به سبب این استصحاب ، ظن به ضرر پیدا می شود ودر نتیجه حکم عقلی (قبح ) بر آن مترتب می گردد البته در صورتی که موضوع آن اعم از مقطوع الضرر ومظنون الضرر باشد . توضیح آنکه عقل مثلا به قبح شرب سم حکم می کند پس هر گاه در بقای سمیت شک کند استصحاب ضرر می کند وقبح عقلی که درپی حرمت شرعی می آید به دو شرط ثابت می شود . 1- استصحاب از باب ظن حجت باشد ونه از باب تعبد وگر نه اصل مثبت خواهد بود 2- موضوع حکم عقل اعم از مقطوع الضرر ومظنون الضرر باشد زیرا اگر قطع مدخلیتی در موضوع آن داشته باشد با ارتفاع آن حکم عقل نیز قطعا مرتفع می شود

ب : و اگر استصحاب به دلیل وجود در روایات از باب تعبد معتبر وحجت باشد عمل به استصحاب در آن جایز نیست ، به دلیل قطع ویقین به از بین رفتن حکم عقل با شک در موضوعی که عقل قبلا در صورت قطع حکم به قبح آن کرده بود .

اما موارد اشتباه برخی از اصولیین در اجرای استصحاب عقلیه : از آنچه بیان شد یعنی استصحاب در حکم عقلی جاری نمی شود واینکه ..........