فرائد الاصول

استصحاب

دریافت                

بحث در سه جواب مرحوم شیخ انصاری بر مرحوم نراقی بود که توضیح آن گذشت ورسیدیم به تنبیه سوم که استصحاب حکم عقل است وتوضیح آن این است که اگر متیقن سابق از اموری باشد که که عقل مستقلا در مورد آن حکم می کند مانند حرمت ظلم استصحابش جایز نیست زیرا استصحاب ابقای چیزی است که بیشتر قطعا بوده وحال آنکه موضوع حکم عقلی برای عقلی که حاکم بر آن موضوع است به تفصیل معلوم می باشد واز اینرو

1. اگر عقل بقای موضوع را در آن دوم در یابد حکم قطعی به بقای آن میکند همان سان که در اول در اول بدان حکم می کرد
2. واگر عقل از بین رفتن موضوع را در آن دوم در یابد قطع می یابد که که آن حکم از بین رفته است زیرا معلول در بود ونبود تابع علت است هر چند با ارتفاع موضوع به دلیل مثل همان حکم اکنون نیز ثابت شود که این حکم جدید است که در موضوع جدید حادث شده است مثلا عقل حکم به قبح کذب می کند سپس اگر کذب ، صادق زیانمند از آب در آید باز هم به قبح آن حکم می کند واز این جهت شک واستصحاب حکم عقل نیست بلکه حکمی جدید در موضوعی جدید است .
3. واما شک در بقای موضوع حکم اگر به خاطر مشتبه شدن امر خارجی است از محل بحث ما خارج است واگر بخاطر تعیین نکردن تفصیلی موضوع حادث شده است پنین چیزی در مستقلات عقلیه غیر متصور است.