تفسیر اجتماعی قرآن

آیت الله علم الهدی در ادامه ی تفسیر آیات اجتماعی قرآن کریم به تفسیر سوره حشر آیه 20 «لا یَسْتَوی أَصْحابُ النَّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ» پرداخته و افزودند:

اصحاب النار و  اصحاب الجنه چه کسانی هستند؟

دریافت

مساوی نبودن اصحاب النار و اصحاب الجنه منظور چیست؟

در دو حقیقت مساوی و برابر نیستند 1- سرنوشت زندگی دنیایی آنها 2- آخرت

تناسب این آیه با آیه قبل : اصحاب النار کسانی هستند که خدا را فراموش کرده اند و اصحاب الجنه کسانی هستند که خدا را فراموش نکردند

خدا فراموشی یک سیری دارد که  از خود فراموشی است و کسانی که خدا شناس هستند اوّل خود را شناختن و بعد خدا را شناخته اند به مقداری که خود شناسی توسعه دارد به همان مقدار، خداشناسی توسعه دارد (سیر سعودی)

اما سیر نزولی او هم این است که کسیکه خدا را فراموش کرده خود را فراموش کرده است

انسانی که خود را فراموش میکند فراموش میکند که انسان است و تا حد حیوان پایین می آید و مسیر کمال خود را فراموش میکند یعنی خود فراموشی موجب اصحاب النار شدن میشود. یعنی اصحاب النار از انسانیت به حیوانیت تنزّل کرده و اصحاب الجنه به کسانی میگویند که به کمال رسیده اند.

در آخرت تنها منظور مساوی نبودن اصحاب و اصحاب الجنه نیست در همین دنیا هم مساوی نیستند در مرحله گذار که این دنیا باشد اصحاب الجنه حاکمیت آنها ارادی و الهی است.

اصحاب النار: حاکمیت در زندگی آنها نفسانی و شیطانی است ( این معنی لا یستوی است)

اصحاب الجنة هم الفائزون:

فوز به معنی رستگاری معنی شده است امّا در حقیقت به معنای رستگاری نیست

انسان یک موجودی است مانند درخت، این درخت تا زمانی که میوه میدهد از حراست و نگهداری میکنند، امّا زمانی که خشک شد همان باغبان که از او نگه داری میکرد او را با تبر میبرد و میسوزاند. مسیر عذاب آخرت هم یک مسیر تکوینی است که یک انسان با اعمال خود به دست می آورد

فائزون مثل کلمه رب در عربی است که به هیچ  عنوان مرادف او پیدا نمی شود

در مفردات راغب فوز به معنای رسیدن به خوبی یا سلامتی و یا رسیدن به هدف بدون هیچ آسیبی

کسانی که به جنت میرسند بدون انحراف و سختی به جنت میرسند.

 در روایتی پیامبر اکرم(ص) در مستند صدوق آمده که امام رضا(ع) حدیث را با سلسله سند از پدرش و اجدادش تا پیامبر(ص) نقل میکند که پیامبر بعد از ذکر آیه لا یَسْتَوی أَصْحابُ النَّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ  توضیح داد که اصحاب بهشت کسانی هستند که مرا اطاعت کنند و در برابر علی(علیه السلام) تسلیم باشند و ولایت او را بپذیرند. و یاران جهنّم آنان اند که ولایت علی را ناخوش دارند و با او نقض پیمان کنند و با او بجنگند. [تفسیر برهان جلد8]