خطبه اول: الگوی مصرف موضوعی محوری در سبک زندگی اسلامی است
الگوی مصرف اسلامی باید در زندگی زوج‌های جوان شکل گیرد
خداوند به ما می‌گوید برای این‌که الگوی مصرف قوام را در زندگی خود پیاده کنید، باید بینش و نگاه خود را در زندگی مادی جوری تنظیم کنید که چشم شما به توسعه تجملات و نفسانی نباشد؛ اگر بنا شد از اول زاویه دید شما به آن‌طرف رفت، نمی‌توانید الگوی مصرف قوام را در زندگی پیاده کنید و اگر چنین شد، این زندگی، زندگی اسلامی نیست.
خطبه اول، حرم امام رضا (علیه‌السلام)
ویدئو خطبه اول نماز جمعه
دریافت
مدت زمان: 23 دقیقه 14 ثانیه
آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در ادامه بحث سبک زندگی اسلامی در خطبه اول نماز جمعه مشهد مقدس بابیان این‌که در فرهنگ مقدس اسلام، در یک اصطلاح قرآنی الگوی مصرف مشخص‌شده است و آن الگو، «قوام» است، گفتند: ذات مقدس پروردگار برای این موضوع راهکار اجرایی و عملی قوام را مشخص می‌کند، در آیه 131 سوره طه «وَ لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا لِنَفْتِنَهُمْ فیهِ وَ رِزْقُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ أَبْقى»، ذات مقدس پروردگار می فرماید: «ای پیغمبر آن زمانی در اجرای الگوی مصرف دینی و قرآنی موفق هستی که نسبت به آنچه ما به اصنافی از آن اشخاص و افراد خلاف‌کار بهره‌ای در دنیا داده‌ایم و استمتاع بخشیدیم از زیبایی‌ها و رنگارنگی و خرمی این دنیا، تو به آن‌ها چشم ندوزی و چشم‌داشتی به آن‌ها نداشته باشی».
ایشان ادامه دادند: در این آیه شریفه، خرمی زندگانی دنیا که در شهوت، خوش‌گذرانی، پول، تجمل، مکنت مادی و اقتصادی است، ازنظر ذات مقدس پروردگار ابزار آزمایش و فتنه انسان‌هایی قرارگرفته است که به خدا پشت کرده‌اند، به پیغمبر (صلوات‌الله‌علیه) می‌گوید چشمت را به این‌ها ندوز؛ یعنی راهکار اجرایی الگوی مصرف قوام، همین نکته است.
الگوی مصرف اسلامی باید در زندگی زوج‌های جوان شکل گیرد
از روز اول، الگوی مصرف قوام در زندگانی یک زوج جوان باید برنامه‌ریزی شود، کانون ایده‌ها، آرمان‌ها و دورنگری در پیشرفت زندگی اگر در بینش گاه یک مرد و زن جوان، خرم‌های زندگی، توسعه شهوت، تجمل، پول و توسعه رفاه باشد، از همان اول مسیری را طی کرده است که توان اجرای الگوی مصرف در زندگانی انسانی خودش را نخواهد داشت؛ از اولین مسائل این است که نباید بارنگ و رونق در برابر دیدگان آنان قرار گیرد؛ اگر انسانی تکامل و رشدش را در توسعه تجمل و خوش‌گذرانی می‌بیند، برای این انسان، اجرای الگوی مصرف در زندگانی انسانی امکان‌پذیر نیست.
امام‌جمعه مشهد مقدس خاطرنشان کردند: خداوند به ما می‌گوید برای این‌که الگوی مصرف قوام را در زندگی خود پیاده کنید، باید بینش و نگاه خود را در زندگی مادی جوری تنظیم کنید که چشم شما به توسعه تجملات و نفسانی نباشد؛ اگر بنا شد از اول زاویه دید شما به آن‌طرف رفت، نمی‌توانید الگوی مصرف قوام را در زندگی پیاده کنید و اگر چنین شد، این زندگی، زندگی اسلامی نیست.
الگوی مصرف موضوعی محوری در سبک زندگی اسلامی است
ایشان با تأکید بر این‌که مسئله الگوی مصرف در ماهیت سبک زندگی اسلامی ازجمله مسائل محوری است، افزودند: اگر در بسیاری از مسائل، بالاترین مستحبات را پیاده کنیم اما الگوی مصرف، الگوی قوام نباشد، من نمی‌توانم اسلامی زندگی کنم، مسلمانان هستم اما زندگی من اسلامی نخواهد بود و اجرای الگوی مصرف به‌عنوان قوام در زندگی ، شرطش این است: «وَ لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ»؛ شما چشمانتان را به آنچه کفار و بی‌دینان دارند و آن‌ها را هم خدا در اختیار آن‌ها قرار داده تا آنان را دچار فتنه کند، ندوزید.
برای این‌که در زندگی این‌ها فتنه ایجاد کنیم، آن‌ها را سربند لذایذ، نفسانیات، خوش‌گذرانی‌ها و خرمی‌های زندگی قرار داده‌ایم؛ در جریانی قرار دهیم که به‌طور ناخودآگاه در آن مسیر مفسد خود قرارگرفته و در مسیر توسعه سعادت قرار نگیرند.
عضو خبرگان رهبری ادامه دادند: در این آیه شریفه دو ضمیر «هم» قرار دارد، «أَزْواجاً مِنْهُمْ»، «لِنَفْتِنَهُمْ فیهِ»؛ این هم اشاره به چه کسانی است؟ می‌گوید چشمانت را ندوز به آنچه ما بهره دادیم از خرمی‌های زندگی آن‌ها برای این‌که در زندگی آن‌ها فتنه ایجاد کنیم، این «آن‌ها» چه کسانی هستند؟
در آیه 127 سوره طه «فَقُلْنا یا آدَمُ إِنَّ هذا عَدُوٌّ لَکَ وَ لِزَوْجِکَ فَلا یُخْرِجَنَّکُما مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقى»، خدا مرجع ضمیر «هم» را معین می‌کند و می‌گوید آنان چه کسانی هستند؛ «ما پاداش می‌دهیم به کسانی که اسراف می‌کنند و ایمان به آیات پروردگار ندارند»، یعنی این‌هایی که خدا می‌گوید از خرمی دنیا بهره دادیم تا فتنه در زندگی آنان ایجاد کنیم، اسراف‌کارهایی هستند که به آیات پروردگار ایمان نیاورده‌اند.
نگاه پیامبر (صلوات‌الله‌علیه) به الگوی مصرف
ایشان به روایتی از امام صادق (علیه‌السلام) در خصوص الگوی معیار ازنظر پیامبر (صلوات‌الله‌علیه) اشاره کردند و بیان داشتند: امام صادق (علیه‌السلام) از پیغمبر اکرم (صلوات‌الله‌علیه) نقل کردند که در دعا به درگاه خدا عرضه می‌داشت: «خدایا، من، بچه‌ها و اهل‌بیتم و کسانی که اهل‌بیت مرا دوست دارند به این‌ها کفاف عرضه کن»، یعنی در زندگی آنان به‌غیراز ضروریات زندگی به‌جای دیگری توجه نکنند؛ توجه به نیازها و لوازم اولیه زندگی باشد و بیشتر از آن، پول، تمکن و توسعه رفاه و لذت آنان را به خود جلب نکند.
در بخش بعدی این دعا می‌فرمایند: «خدایا هرکه دشمن من و بچه‌هایم است، به او پول زیاد و عائله سنگین بده»، یعنی اگر بنا شد در زندگی از حد کفاف خودش چشمش به مازاد ضرورت‌های زندگی و لوازم اولیه افتاد، تمام قدرت و توان خودش را صرف جریانی می‌کند که برای او فایده‌ای ندارد.
آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کردند: امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در فرمایشی فرمودند: «اگر بنا شد افراد خانواده، انسان و افراد جامعه و مردم در تنظیم اقتصادی خود به نیاز اولیه و کفاف بود، نتیجه این توجه به کفاف، نیازهای اولیه، زندگی و تجاوز نکردن از این حد، نتیجه‌اش چه می‌شود؟
دوری از توسعه رفاه‌طلبی، آسایش را به دنبال خواهد داشت
کسی که در زندگی تا مرز رسیدن به کفاف پیش برود که آبرو و شئون او تضمین‌شده است و به دنبال توسعه رفاه‌طلبی نرود، انسان، خانواده و جامعه و ملتی که اینطور زندگی کنند که مسئله افزون‌خواهی و زیاده‌طلبی را کنار بگذارند؛ زندگی او دو خاصیت پیدا می‌کند، زندگی‌اش، زندگی راحتی است، چه مقدار می‌خواهی کارکنی؟ لذت بودن کنار همسر و فرزند و استفاده از لذت‌های زندگی، این فرد استراحت را برای خودتنظیم کرده است.
ایشان به لزوم توجه به این مسائل در دوره جوانی اشاره کردند و عنوان داشتند: جوانان اول جوانی خیلی فکر این مسئله نیستند اما وقتی مدتی از عمرشان گذشت و تجربه دیدند، در دوره میان‌سالی و بزرگ‌سالی به این نتیجه می‌رسند که باید در زندگی گرفتار نشد، در زندگی، در خوش‌گذرانی، در آسایش و بهتر زیستن آنی که نقش اول را دارد این است که در زندگی گرفتاری نداشته باشد.
زندگی گرفتار هرچه امکانات و قدرت اقتصادی بالاتری داشته باشد، این زندگی، زندگی نکبت است اما زندگی که در آن گرفتاری نیست، هرچه هم‌توان مالی آن پایین باشد، این زندگی کانون لذت است و زندگی شیرینی خواهد بود.
آیت‌الله علم‌الهدی در پایان یادآور شدند: امیرالمؤمنین فرمودند: «کسی که به‌اندازه کفاف و تأمین نیازهای اولیه و ضروریات اولیه زندگی به همان مقدار اکتفا کند، در زندگی از گرفتاری‌ها نجات پیدا می‌کند و گرفتاری‌ها او را رها می‌کنند».
