فرائد الاصول

استصحاب

دریافت

بحث در قول سوم استصحاب مقید به زمان بود در استصحاب زمان :

نظر مرحوم نراقی را ذکر کردیم اما سه مناقشه در نظر ایشان وارد شده است .اولا مطلب بر ایشان مشتبه شده است : اولا چیز وجودیی که جعل شده است مانند وجوب جلوس تا زوال روز جمعه اگر زمان قید برای آن لحاظ شود به این صورت که وجوب تا زوال چیزی باشد ووجوب بعد از آن ، چیزی دیگر باشد مانند حیوان ناطق وحیوان ناهق یا زمان برای متعلق آن لحاظ شود به این صورت که جلوس تا زوال چیزی باشد وجلوس بعد از آن چیزی دیگر . وخلاصه معنی تقیید این باشد که اگر : وجوب جلوس مقید تا زوال چیزی لحاظ شود ومقید به پس از زوال بودن چیزی دیگر لحاظ شود که متعلق وجوب باشد جایی برای استصحاب وجود نیست زیرا چیزی که وجودش معلوم بوده قطعا از بین رفته وحدوث غیر آن نیز مورد شک است . بنا بر این از استصحاب کلی قسم سوم می شود .

واگر زمان به عنوان ظرف وجوب نشستن مورد ملاحظه قرار گیرد جایی برای استصحاب عدم ازلی نیست . زیرا اگر عدم به وجوب منقلب شود وبین بودن آن در قطعه خاصی اززمان (مانند قبل از زوال روز جمعه وبودنش در زمان بیشتر مردد باشد وفرض شود که حجیت استصحاب هنگام شک در مقتضی گریزی از اجرای استصحاب وجود نیست .

آنچه فاضل نراقی گفته شک در وجوب جلوس بعد از زوال در زمان یقین به عدم وجوب در روز پنجشنبه ثابت بوده است بدین بیان رفع می شود که : آن شک از جهت اینکه فرض شده بعد از یقین به وجوب جلوس تا زوال به وسیله شارع به ابقای هر حادثی که مدت بقای آن نا معلوم است مهمل می باشد .

حاصل گفتار : آنکه اگر موجود در زمان اول از جهت قیود اخذ شده در آن مغایر با موجود دوم در نظر گرفته شود وموجود دوم حادثی مغایر با حادث اول باشد جایی برای استصحاب بقای موجود نیست زیرا...........