فرائد الاصول

استصحاب

دریافت

بحث در اقام سه گانه استصحاب امور تدریجی .

اول استصحاب نفس زمان : که در اینجا سه قسم وجود دارد. اما جریان استصحاب در خود زمان : بدون اشکال واختلاف نظر استصحاب در خود زمان جاری نمی شود . زیرا مشخص نمی شود که جزء مشکوک فیه از اجزای شب است یا روز چون خود جزء در سابق محقق نبوده چه رسد به توصیف آن به اینکه از روز است یا شب ( حاصل آنکه هرگاه  در اینکه این لحظه از اجزای شب است یانه شک شود استصحاب در خود این لحظه به اینصورت که گفته شد صحیح نیست .

بله اگر مستصحب مثلا مجموع روز یا شب  در نظر گرفته شود (نه خصوص لحظه مشکوک) ومجموع به عنوان یک چیز خارجی ملاحظه شود وبقای آن عبارت از محقق نشدن  آخرین جزء آن باشد وارتفاعش نیز عبارت از تجدید ونوشدن آن باشد ویا بقا وارتفاعش  عبارت از تجدید شدن یا نشدن جزء مقابل آن باشد پس صدق می کند که عرفا گفته شود شخصی به وجوب شب یقین دارد سپس در وجود شب شک می کند . براین اساس دراستصحاب زمان شک در وجود آن مشروط برعلم به تحقق آن پیش اززمان شک است یعنی در استتصحاب زمان مجرد شک در وجود پس از علم به وجود کفایت می کند گرچه تحقق وجود آن به خود تحقق زمان شک است زیرا بدیهی است که وجود شب در لحظه شک به خود حدوث لحظه شک به وصف شب بودن لحظه سابق است که شب بودنش یقینی است پس شک در این لحظه این است که شب است یا خیر ؟ در حقیقت شک در بقای شب است عرفا گرچه هنگام دقت شک در حدوث شب می باشد تعبیر به بقاء در تعریف استصحاب تنها به ملاحظه این معنا در امور زمانی واقع شده است و ...