خطبه اول: توسعه تجمل در کشور یک آفت خطرناک است
مدیریت اقتصاد کشور نیازمند همراهی مردم است
مردم باید در مدیریت اقتصادی در مسئله تقاضا مدیران کشور را کمک کنند، توسعه تقاضا در میان مردم و تولید تقاضای کاذب در میان جامعه، این بزرگ‌ترین ضربه به پیکر مدیریت اقتصادی است؛ اگر در یک کشوری متدین‌ترین و خبره‌ترین مدیران، مدیریت را به عهده بگیرند و مردم در تقاضا کنترل نداشته باشند و روزبه‌روز بر تجمل و تقاضای خود بیفزایند، ولنگاری مردم در تقاضا زیاد شود درنهایت مدیریت اقتصادی کشور از مدیریت عاجز خواهد بود چون مردم به کمک آنان نرفتند.
خطبه اول نماز جمعه، حرم امام رضا (علیه‌السلام)
صوت خطبه اول
آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه مشهد مقدس در ادامه بحث سبک زندگی اسلامی، به تبیین موضوع الگوی مصرف پرداختند و گفتند: کلام ما درباره سبک زندگی در موضوع الگوی مصرف بود؛ در کنار همه مسائل و موضوعاتی که دراین‌باره بحث شد، الگوی مصرف از مسائلی است که در اسلام دستور خاص مستقیم در این مورد ارائه‌شده است.
ایشان ادامه دادند: پروردگار در قرآن کریم آیه‌ای به الگوی مصرف اختصاص داده و صریحاً در این آیه شریفه قرآن، الگوی مصرف را مشخص کرده است؛ خداوند در آیه 67 سوره فرقان می‌فرماید: «وَ الَّذینَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ قَواماً».
سخن ما در این آیه، نظر به مسئله الگوی مصرف است؛ خدا در این آیه الگوی مصرف را مصرف قوام معرفی می‌کند؛ مصرف قوام در هزینه سازی بین اسراف و اقطار است؛ بین زیاده‌روی در مصرف و بین تنگ گرفتن و ضیغ قرار دادن مصرف است.
روایتی از پیامبر (صلی‌الله علیه)در تفسیر این آیه نقل‌شده که هم اسراف و هم اقطار را مشخص می‌کند؛ در این آیه، الگوی مصرف، الگوی قوام است و در خود آیه نفی اسراف و اقطار است که در این آیه این دو مؤلفه مشخص‌شده.
تأکید قرآن و روایات بر تناسب خرج و پرهیز از اسراف
امام‌جمعه مشهد مقدس بابیان این‌که نباید در زندگی هزینه‌های بی‌جا صورت گیرد، اضافه کردند: پیامبر (صلی‌الله علیه) در این آیه علاج اسراف را مشخص کرده‌اند، «من اعطی فی غیر حق فقد اسرف و من منع عن حق فقد فقتر»؛ اصولاً هزینه‌های ناحق در گروی اسراف است؛ حق در مقام تفسیر اینطور تعریف‌شده و عدل و حق را یکسان معنا کرده‌اند؛ حق این است که هر چیزی را در جای خود قرار دهی؛. هرکس در زندگی بی‌جا و نامناسب خرج کند اسراف کرده است.
خرج مناسب و به‌جا در زندگی چه نوع هزینه‌ای است؟ هزینه‌ای که شکم خود و عائله را سیر کند، بدن خود را بپوشاند و نیازهای زندگی را برطرف کند، غیرازاین هرچه بخواهد خرج کند، خرج ناحق و اسراف است؛ الگوی مصرف در اسلام، اسراف نکردن است.
ایشان به مدیریت اقتصادی خانواده توسط مردان اشاره کردند و عنوان داشت: خداوند متعال در کانون زندگی زمام مدیریت اقتصادی زندگی را به مرد سپرده است و این‌که برخی مردم را در زندگی بر زن مسلط می‌دانند امری نادرست است زیرا خداوند منظور از قوام ب زن را در بحث اقتصادی عنوان کرده‌اند؛ خداوند در استعداد مردان یک توانی آفریده که بتوانند برنامه‌ریزی اقتصادی را در جریان زندگی خانوادگی انجام دهند.
توسعه اقتصادی کشور درگرو مدیریت بازار است
عضو خبرگان رهبری بابیان این‌که توسعه و رشد اقتصادی کشور درگرو مدیریت بازار است، تصریح کردند: یعنی بی‌جا بودن و به‌جا بودن هزینه را تشخیص دهید؛ افراد خانواده گرایش‌ها و سلایق متعدد و متنوع دارند، آیا هرچه افراد این خانه تقاضا داشتند و در حوزه قدرت و اقتصاد خانواده بود، باید هزینه شود؟ روایت پیامبر (صلی‌الله علیه) و آیه قرآن می‌گوید اینطور نیست؛ در مدیریت اقتصادی کشور، مهم‌ترین جریانی که در مدیریت اقتصاد کشور وجود دارد، مدیریت بازار است؛ اگر دولتی بتواند بازار را مدیریت کند قدرت اداره اقتصاد کشور دارد اما اگر از عهده مدیریت بازار برنیامد، نمی‌تواند توسعه و رشد اقتصادی را در کشور پیاده کند.
ایشان افزودند: مدیریت بازار در تعادل بین عرضه و تقاضا است؛ اگر مدیریت اقتصاد کشور توانست عرضه و تقاضا را در کشور تعدیل کند یعنی جایی که تقاضای کالایی در بین مردم وجود دارد عرضه به‌تناسب نیاز از مسیر تولید و یا واردکردن انجام دهد و گرانی حاکم نشود تا بتواند تورم را در کشور مهار کند؛ اگر مدیر اقتصادی نتوانست عرضه و تقاضا را تعدیل کند، قدرت مهار کردن اقتصاد و تورم را نخواهد داشت.
در این مسیر باید نگاه به آ نوع عرضه‌ای باشد که ا تولید داخلی به وجود می‌آورد، تا آنجایی که پاسخگوی تقاضای بازار تولید داخلی است، باید از ورود جنس خارجی جلوگیری شود؛ اگر بنا شد روزی تعادل تقاضا و عرضه مبتنی بر تولید داخلی در کشور از بین رفت، اولین مشکل در مدیریت اقتصاد کشور است؛ آنجایی هم که مجبور است به‌وسیله کالای وارداتی بازار را کنترل کند، واردات باید در سطحی نازل‌تر از صادرات قرار گیرد. یعنی بتوانند از طریق درآمدهای حاصل از صادرات، این خلأ را جبران کنند.
مدیریت اقتصاد کشور نیازمند همراهی مردم است
آیت‌الله علم‌الهدی ادامه دادند: اما اگر این تعادل از بین رفت و واردات بیش از صادرات شد و امروز کشور ما درگیر این مشکل هست، اگر این‌چنین شد، اقتصاد مدیریت و بازار مدیریت نمی‌شود؛ در امر اقتصاد، نگاه‌ها به دولت و مسؤولین است، اگر بنا شد مردم به کمک مدیران اقتصادی و مسؤولین نیایند، هیچ مدیری هرچه قوی و نیرومند باشد، نمی‌تواند اقتصاد کشور را مدیریت کند زیرا قدرت مدیریت عرضه و تقاضا ممکن نیست.
ایشان با تأکید بر این‌که مردم باید درراه مدیریت اقتصادی کشور مسؤولان را همراهی کنند، خاطرنشان کردند: مردم باید در مدیریت اقتصادی در مسئله تقاضا مدیران کشور را کمک کنند، توسعه تقاضا در میان مردم و تولید تقاضای کاذب در میان جامعه، این بزرگ‌ترین ضربه به پیکر مدیریت اقتصادی است؛ اگر در یک کشوری متدین‌ترین و خبره‌ترین مدیران، مدیریت را به عهده بگیرند و مردم در تقاضا کنترل نداشته باشند و روزبه‌روز بر تجمل و تقاضای خود بیفزایند، ولنگاری مردم در تقاضا زیاد شود درنهایت مدیریت اقتصادی کشور از مدیریت عاجز خواهد بود چون مردم به کمک آنان نرفتند.
توسعه تقاضای تجمل در کشور یک آفت و ویروس خطرناک است
آیت‌الله علم‌الهدی با انتقاد شدید از کسانی که به‌واسطه سرمایه زیاد، عطش تقاضا در جامعه ایجاد می‌کنند، تصریح کردند: اگر کسی به‌واسطه پولی که دارد بتواند و بخواهد به‌جای یک اتومبیل معمول سواری از یک اتومبیل چندمیلیاردی استفاده کنند و در خیابان‌های کشور جولان دهد یک تروریست و ارحابی است، این‌یک عنصر فاسد و مفسدی است که نظام اقتصادی را در جامعه به هم می‌زند، تولید عطش تقاضا می‌کند و با توسعه و افزایش تقاضا در میان مردم و فقدان توازن بین عرضه و تقاضا، مدیران اقتصادی عاجز می‌مانند از مدیریت اقتصادی.
این‌جور نیست که فکر کنیم آنان که پول‌دارند شهوت‌دارند، آن‌هایی هم که پول‌ندارند علاقه و شهوت‌دارند؛ اگر آقای پولداری حساب کند دارایی او مال خودش است و با یک اتومبیل چندمیلیاردی در خیابان‌ها جولان می‌دهد، او تحریک‌کننده سطح خواست جوانان خواهد شد.
ایشان خاطرنشان کردند: این کار یک افت و ویروس خطرناک است؛ همان نقشی که یک تروریست و اسلحه به دست در خیابان راه بیفتد، ضرر و زیانی که برای جامعه دارد، حرکت این آقای پولدار در خیابان‌ها، ضرر، زیان و فساد او در جامعه از آن تروریست بیشتر است. «تکبیر»
