فرائد الاصول

استصحاب

دریافت

بحث ما درباره استصحاب کلی قسم سوم است .

اما استصحاب کلی قسم سوم : یعنی جایی که شک در بقای کلی مستند بر احتمال وجود فردی دیگر باشد . نه فردی که حدوث آن فرد وارتفاعش معلوم است – بر دو قسم است زیرا فرد دیگر : یا احتمال دارد که وجودش با فردی باشد که وجودش معلوم است ( مانند آنجا که وجود انسانی را در خانه ای در ضمن زید بدانیم وپس از مرگ زید بقای انسان را در خانه احتمال بدهیم به دلیل وجود شخص دیگری با زید در خانه یا احتمال دارد که فرد دیگری پس از آن فرد به وجود آمده باشد ) حال الف : یا آن فرد معلوم ، به فرد جانشین تبدیل شده است . مانند آنجا که به حصول سیاهی در جسم علم پیدا کنیم سپس به زوال سیاهی خاصی علم پیدا کنیم که مستلزم زوال کلی در ضمن آن است علم بیابیم واحتمال بدهیم که این سیاهی به سیاهی دیگری که مستلزم بقای کلی در ضمن آن است تبدیل شده است . وب : یا فقط پیدایش همزمان با ارتفاع با نابودی آن فرد بوده است . مانند آنجا که احتمال برود همزمان با مرگ زید شخص دیگر در خانه داخل شده است.

آیا استصحاب در هردو قسم جاری می شود یا در هیچ کدام جاری نمی شود یا به تفصیل ؟

در جریان یافتن استصحاب کلی اختلاف است در هردو قسم از کلی نوع سوم جاری می شود زیرا با توجه به این که  یقین پیشین به وجود فرد داریم وبه ارتفاع آن علم ویقین نداریم . یعنی ارکان حاصل شده است نسبت به خود کلی . زیرا ما سابقا بالوجدان به وجود کلی علم داریم ولاحقا در بقای کلی شک داریم . هرچند نسبت به هر کدام از دو فرد ارکان حاصل نیست . زیرا وی به ارتفاع برخی وجودهای آن علم دارد ودر پیدایش غیر آن شک دارد. لذا بقای یکی از دو فرد محتمل نیست وحدوث دیگری هم معلوم نمی باشد ، زیرا شک در پیدایش مانع از اجرای استصحاب در افراد است نه کلی مانند آنچه در بخش اشکالات به کلی نوع دوم گفته شد.

2- یا آنکه در هیچ یک از دو قسم ( از کلی نوع سوم ) استصحاب جاری نمی شود زیرا بقای کلی در خارج عبارت است از استمرار وجود خارجی آن که قبلا وجودش یقینی بود و...........