فرائد الاصول

استصحاب

دریافت

بحث ما درباره تنبیهات استصحاب است .

این تنبیهات الف : تنبیهاتی هستند که به متیقن سابق ، تعلق می یابند ب : وتنبیهاتی که به دلیل استصحاب که دلالت بر آن دارد تعلق می یابد و ج : تنبیهاتی که به شک لاحق در بقای یقین تعلق می گیرند.

تنبیه نخست : اقسام کلی استصحاب متیقن سابق که اثر بر آن مترتب است . 1- گاهی جزئی است مانند حیات زید ، که به آن وجوب نفقه همسرش مثلا مترتب می شود ، وجنابت که حرمت ایستادن در مسجد بر آن مترتب می شود 2- گاهی کلی است . مانند وجود حیوان که وجوب علوفه بر صاحبش مثلا بر آن مترتب می شود ومانند حدوث حدث که حرمت نماز خواندن ولمس کردن قرآن برآن مترتب می شود همانطور که جزئی بودن مستصحب مانع از استصحاب نمی شود کلیت آن نیز به همان ترتیب است . وبه طور کلی مستصحب هرگاه کلی در ضمن فرد باشد ودر بقای آن شک شود این شک در بقای کلی یا از جهت شک در بقای آن فرد است . مانند آنجا که علم به حدث جنابت داشته باشد ودر بقای حدث به خاطر بقای جنابت شک کند . ویا از جهت شک در تعیین آن فرد است که میان فردی که قطعا باقی است وفردی که قطعا مرتفع شده مردد است مانند آنجا که به حدث که یا بول است یا منی علم ویقین داشته باشد سپس   مثلا وضو بگیرد  وپس از آن شک کند در اینکه حدث به سبب بول بوده تا قطعا مرتفع شده باشد ، یا به سبب منی بوده تا قطعا باقی باشد . ویا از جهت شک در جانشین شدن فرد دیگری به جای فردی که قطعا از بین رفته است می باشد ، مانند آنجا که به وجود زید در خانه علم ویقین داشته باشد سپس به مرگ او یقین کند ودر وجود انسان در خانه شک کند به دلیل احتمال شخص دیگری با زید یا پس از زید .

اما استصحاب کلی قسم اول : اختلاف در جواز استصحاب خود کلی ، مانند حدوث ویا حیوان وخود فرد ومترتب کردن احکام هر یک از آنها بر آن وجود ندارد . پس در صورت اول استصحاب جنابت به خاطر اثبات وجوب غسل وحرمت ایستادن در مسجد جایز است واستصحاب حدث به خاطر اثبات حرمت نماز خواندن ولمس قرآن واجب می باشدو....