فرائد الاصول

استصحاب

دریافت

بحث ما درباره اثبات حجیت استصحاب به وسیله اخبار بود

رسیدیم به روایت پنجم که روایت شیخ صدوق بود

اگر پذیرفته شود که قائده شک ساری با اطلاق خودش مخالف اجماع است ممکن است نشکستن یقین سابق را به اعمالی مقید کرد که زمان یقین مترتب بر قائده شده است مثلا در مثال عدالت ابتدا اقتدا به آن شخص کرده یا عمل به فتوای او کرده یا شهادت او را قبول کرده که در این صورت آنچه گذشته اعاده نمیگردد و بعد از این به او اقتدا نمیشود یاآن ذکر مقید کردن حکم (نشکستن یقین سابق) به صورت متذکر نشدن مستند یقین سابق و خارج ساختن صورت تذکر او و متوجه شدن بطلان آن و عدم قابلین آن نسبت به افاده قطع(که در این فرض به یقین اعتنا نمیشود بلکه آنچه گذشته اعاده میشود، امکان پذیر میگردد)

دفع مناقشه یاد شده و تقویت دلالت روایت بر استصحاب

پس از توجه به اینکه زمان گذشته در روایت ظهور در ظرف بودن برای یقین دارد نه برای متعلق آن(عدالت) زیرا فرمود «من کان علی یقین» گفته شود : ظاهر آن است که متعلق یقین مجرد از تقیید به زمان(ماضی) میشود زیرا کسی که گفته دیروز یقین به عدالت زید داشتم ظاهرش آن است که اصل عدالت را اراده کرده نه عدالتی که مقید به زمان گذشته است. گر چه در واقع ظرف عدالت ظرف یقین است، نه آن که مثلا یقین در دیروز و عدالت در دو روز گذشته باشد.

ولکن ماضی به صورت تقیید در عدالت ملاحظه نمیشود و در این صورت شک در مابعد از این زمان به خود آن متیقن در حالی که مجرد از تقیید به ظرف زمان بوده تعلق میگیرد پس این روایت منطبق براستصحاب میشود

انصاف این است که روایت به ویژه با ملاحظه این عبارت « فان الیقین لاینقض بالشک» که ظاهر است در ضرب قاعده و تعلیل به امر ارتکازی و با ملاحظه آنچه در روایت صحیحه پیش گفته و میگفت«لا ینقض الیقین بالشک» ظاهرش مساوی بودن این عبارت با آن عبارت قبلی است و این روایت ظاهر در استصحاب است و حمل آن بر معنایی که بیان داشتیم بعید میباشد.