فرائد الاصول

اثبات حجیت استصحاب

دریافت

بحث ما درباره اثبات حجیت استصحاب به وسیله اخبار بود چهار روایت ذکرشد وتوضیح آن گذشت اما روایت پنجم روایتی است که در کتاب خصال شیخ صدوق با سند از محمد بن مسلم از امام صادق (ع) از امیر المومنین (ع) نقل کرده که آن حضرت فرمود هر کس بر یقینی باشد و شک کند پس بر یقین باقی بماند زیرا شک یقین را نمی شکند .

مناقشه بر این روایت : در فرمایش حضرت علی (ع) دو احتمال هست 1- قاعده شک ساری 2- قاعده استصحاب زیرا بدیهی است که شک ویقین باهم در آن واحد بر متعلق واحد جمع نمی شود مگر آن که یکی از آنها دیگری را نقض کند بلکه ناگزیر باید اختلاف داشته باشند:

1. 1.   یا باید اختلا ف در زمان پیدایش وصف ها با وحدت متعلق آن دو باشد مانند آنکه روز جمعه یقین به عدالت زید در همان روز داشته سپس روز شنبه در عدالت او در ر.ز جمعه شک کرده (واین همان شک ساری است)
2. 2.   یا اگر در زمان پیدایش صفت شک ویقین متحد است باید در متعلق آنها اختلاف باشد (واین همان استصحاب است)

حال گاهی دلالت روایت بر شک ساری تقویت می شود چرا که روایت صراحت دارد که زمان وصف ها مختلف است

حاصل روایت آن است که اعتباری برای عروض شک در چیزی پس از یقین داشتن به آن چیز نباید قائل شد بنا براین هرکس روز جمعه به عدالت زید یقین داشته وپشت سر او نماز خوانده سپس روز شنبه در عدالت او روز جمعه هنگامی که پشت سر او نماز خوانده بود، شک کرد ، نباید به شکش اعتنا کند یعنی نمازش صحیح است.

موید این حمل وتفسیر آن است که: نقض در این صورت در معنای حقیقی خودش حمل شده است زیرا آن نقض یقین در شک ساری دست برداشتن از آثاری است که پیش تر بر متیقن مترتب می شد ولی استصحاب چنین نیست و......