جلسه ی چهارم
تفسیر اجتماعی قرآن
آیت الله علم الهدی در ادامه ی بحث در مورد آیات اجتماعی قرآن بیان داشتند: بحث در مورد تکرار اتقو الله است. چرا در این آیه دو بار تکرار شده است؟
قبل از جواب معنی اتقو الله را بیان می کنیم. ما در زبان عربی لغاتی داریم که به هیچ زبان دیگری قابل معنی شدن نیست -مثل کلمه رب- که در زبان فارسی به معنی پروردگار معنی میشود 1- صاحب و مالک 2- مدیر 3- عامل تربیت(پروردگار). پروردگار یکی از معناهای رب است ، تقوی هم همینطور است
تقوی از ماده وقی یعنی حفظ کردن استوقتی به الله اضافه میشود پرهیز از خدا یا ترس از خدا معنی میشود که این معنی دور تقوی است.
پنج وجه برای تکرار اتقو الله آمده است :
1- تقوی مربوط به برنامه مثبت و منفی خداوند است. برنامه مثبت یعنی واجبات الهی و منفی مانند نواهی پرودگار مانند طبیبی که درمان میکند. میگوید اتقو الله اوّل مربوط به اجرای است و اتقوالله دوّم مربوط به ترک محرمات خداوند است
2- اتقوا الله اوّل مربوط به کارهایی است که گذشته و اتقوا الله دوّم مربوط به کارهای آینده
3- اکثر مفسرین عامه و اهل سنت گفته اند که این دو، یکی است اتقوا الله دوم تاکید اتقوا الله اولی است
4- تقوی اول تقوای عملی است و تقوای دوم تقوای نظری است(خدا را که انسان باور کرد عمل میکند وقتی معاد را باور کرد برای آینده برنامه ریزی میکند)
تقوی عملی: جریان رفتاری انسان است ، واجبات انجام میشود و محرمات ترک میشود
تقوی نظری: نفس اندیشیدن و نفس خواستن است، کاری که خداوند گفته انجام نده نمیخواهد که انجام بدهد میل به انجام ندارد
5- تقوای اول مربوط به نفس عمل است و تقوای دوم مربوط به کیفیت عمل است
آنچه که موجب تعالی انسان است کیفیت عمل است