فرائد الاصول

تقسیم دوم استصحاب به اعتبار شک

بحث در تقسیم استصحاب به اعتبار شک مأخوذ فیه است

تقسیم اول استصحاب به اعتبار شک در بقای مستصحب- تقسیم به اعتبار شک در بقای مستصحب که رکنی از ارکان استصحاب است از وجوه متفاوتی صورت میگیرد:

اول:منشاء شک 1- یا اشتباه امر خارجی است    2- یا اشتباه حکم شرعی است

گاهی شک انسان از مشتبه شدن یک امر خارجی یعنی شباهت برخی از امور خارجی به برخی دیگر نشأت می یابد مانند شک در بقای طهارت به دلیل احتمال حدوث و عدم حدوث بول( که شک در وجود رافع است) یا شک در اینکه این چیزی که حادث شده بول است یا وذی ؟ (که شک در رافعیت موجود است)

به همین دلیل هر کجا شک داریم در امر خارجی شبهه موضوعیه نام دارد چه این مستصحب حکم شرعی جزئی باشد مانند طهارت در مثال ذکر شده و یا موضوع خارجی باشد مانند رطوبت لباس و کریت آب و نقل یک لفظ از معنای اصلی (که اصالت عدم نقل در آن جاری میکنیم )

وهمچنین شبیه اینها گاهی شک انسان از مشتبه شدن حکم شرعی صادر شده از سوی شارع نشأت می یابد مانند شک در بقای نجاست آن کر متغیری که یکی از اوصاف سه گانه اش  تغییر کرده بود پس از زوال تغیرش و یا مانند شک مکلف در طهارت خودش پس از خروج مذی از او مانند اینها که به این شکها شبهه حکمیه میگویند