فرائد الاصول

تقسیم استصحاب به اعتبار دلیل

تقسیم استصحاب به اعتبار دلیل(مستصحب یا شرعی است یا عقلی)

اشکال دیگری بر این بحث وارد میشود و ان این است که هر حکم شرعی یک مصلحت عقلی دارد، هر حسن شرعی یک قبح عقلی دارد

از طرفی هم قائل به ملازمه و تقابل بین حکم عقل و حکم شرع هستیم

شارع مقدس حرام کرده است تصرف عدوانی را (حکم شرعی) عقل هم قبیح می داند تصرف عدوانی را حال بعد از دو سال آمدیم این خانه قبلا یقین داشتیم به تصرف عدوانی الان شک میکنیم در اینکه آیا تصرف عدوانی باقی است یا نه استصحاب می کنیم بقاء حرمت را در حالی که قبح عقلی نداریم

جواب اشکال:

این که ملاک در حکم شرع و حکم عقل یکی است درست، ولی این مطلب مانع از تفاوت گذاری بین حکم شرعی و حکم عقلی از حیث بقاء در آن لاحق نمیشود. اگر بقای ملاک دانسته شود بقای حکم عقل و شرع دانسته میشود و اگر به بقای ملاک ظن باشد به بقای حکم عقل و شرع ظن میشود و اگر در بقای ملاک و مناط شک شود در بقای حکم عقل  و شرع شک میشود. پس هر کس قائل به حجیّت استصحاب از باب ظن باشد برای او فرق از حیث حصول ظن به بقاء بین حکم عقلی و حکم شرعی نیست. بنابراین به عدم جریان استصحاب در حکم شرعی همانند عقلی ملتزم شد به دلیل انتفای ظن به بقا و لو نوعی

و اما استصحاب موضوع، امر دیگری است که سخن در مورد آن می آید ان شاء الله