خطبه اول: مقابله کردن با جوان آثار سوء دارد
عشق و عاطفه جوان به پدر و مادر، سرمایه عظیم تربیتی است
عرصه جوانی عرصه استدلال نیست، عرصه بحث کردن هم نیست، عرصه جوانی عرصه عشق و عاطفه است، ذات مقدس پروردگار این فرمان را به دست شما داده است، همان قدری که شما فرزندان خود را دوست دارید، او نیز به همین مقدار به شما علاقه‌مند‌است.
خطبه اول نماز جمعه، حرم امام رضا (علیه‌السلام)
خطبه اول
آیت‌الله علم‌الهدی امروز در خطبه اول نماز جمعه مشهد مقدس در حرم امام رضا (علیه‌السلام) در ادامه بحث سبک زندگی اسلامی در تربیت فرزند، به بیان چالش‌های پیش روی خانواده‌ها در برابر جوانان اشاره کردند و گفتند: سومین چالشی که در زندگی خانوادگی از طریق مشکلات جوانان وجود دارد، عبارت است از روح عصیان و سرکشی و یا به تعبیر روانشناسان، جنون روانشناسی.
ایشان ادامه دادند: جوان برحسب ریشه‌ای که در جریان نوگرایی و حس ابتکار در او وجود دارد در عرصه جوانی مرز نشناس است؛ ما در روایات و احادیث از جوانی دو تعبیر داریم، یکی در تعبیر پیغمبر اکرم (صلوات‌الله علیه) و دوم در تعبیر امیرالمؤمنین (علیه‌السلام).
در حدیثی وجود مقدس رسول‌الله (صلوات‌الله علیه) می‌فرمایند: «الشَّبَابُ شُعْبَةٌ مِنَ الْجُنُونِ»، «جوانی شعبه‌ای از دیوانگی و جنون است» و در یک حدیثی امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) از جوانی به‌عنوان مستی یاد می‌کنند؛ « یَنْبَغِی لِلْعَاقِلِ أَنْ یَحْتَرِسَ مِنْ سُکْرِ الْمَالِ وَ سُکْرِ الْقُدْرَةِ وَ سُکْرِ الْعِلْمِ وَ سُکْرِ الْمَدْحِ وَ سُکْرِ الشَّبَابِ فَإِنَّ لِکُلِّ ذَلِکَ رِیَاحاً خَبِیثَةً تَسْلُبُ الْعَقْلَ وَ تَسْتَخِفُّ الْوَقَار»؛ مولی علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند انسان پنج مستی دارد که سزاوار است شخص عاقل و اندیشمند در برابر این پنج مستی که بر او عارض می شود خودش را حفظ کند، مال و ثروت مستی می‌آورد، مستی قدرت، روزی که احساس می‌کند بر بسیاری از جریان‌های اجتماعی مرد مسلط است و بر صندلی قدرت تکیه زده، حالت مستی ایجاد می‌کند؛ یک فرد باسواد متخصص تحصیل‌کرده در یک جریان علمی و رشته تخصصی وقتی احساس می‌کند مشکلاتی را حل می‌کند و به‌عنوان یک جبهه علمی و متخصص در یک موقعیت پزشکی و فن‌آوری شناخته‌شده است، برای او مستی ایجاد می‌کند.
عضو خبرگان رهبری به چهارمین عامل مستی از نگاه امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) اشاره کردند و بیان داشتند: امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، مستی چهارم را مستی تعریف و ستایش عنوان می‌کنند؛ آدم‌هایی که مورداحترام مردم هستند، خیلی ستایش می‌کنند؛ وقتی بنا شد عده‌ای از او تعریف گردند و در برابرش تواضع داشتند، حالتی که به او دست می‌دهد، حضرت به‌عنوان مستی از آن یاد می‌کنند و مستی پنجم، مستی جوانی هست.
این مستی‌ها پنج‌گانه در مزاج انسان بادهای وزنده آلوده و نکبتی دارد که وقتی این بادها از مستی می‌وزد، اندیشه و عقل انسان را از بین می‌برد،دید و بینش انسان را کور می‌کند، متانت و اصالت و شخصیت خود را در برابر این مستی از دست می‌دهد.
ایشان بابیان این‌که شخصیت و متانت فرد در حالت مستی از بین می‌رود، اضافه کرد: انسان در حالت مستی دید و بینش ندارد، قدرت درک و شناختش فلج شده است و خصوصیت دوم مستی، از دست دادن متانت است؛ آقای صاحب‌مقام و شخصیتی است اما وقتی مشروب الکلی خورد و مست شد، حرکات سبک و جلف از او سر می‌زند و وقارش از بین می‌رود.
مستی جوان در مرزنشناسی اوست
این مستی جوان در چیست؟ مستی و جنون جوانی در مرز نشناسی جوان است، مشکلی هم که جوان برای خانواده ایجاد می‌کند همین مرز نشناسی‌اش است، به اعتباری که روح عصیان دارد، در برابر هر جریان و موقعیتی که در شخصیت و اصول و فرهنگ خانواده تعادل ایجاد کرده است، این جوان تمام این‌ها را از بین می‌برد.
امام‌جمعه مشهد مقدس از دوره جوانی به‌عنوان سرمایه عظیم یادکردند و ابراز داشتند: دلیل بر این‌که مستی جوانی، مرز نشناسی او است عبارتی است در مناجات شعبانیه، مولی (علیه‌السلام) به درگاه خدا عرضه می‌دارد: «أَبْلَیْتُ شَبَابِی فِی سَکْرَةِ التَّبَاعُدِ مِنْکَ»، «خدایا من جوانی‌ام را در مستی جدایی و دوری از تو نابود کردم و از بین بردم»، جوانی سرمایه است، شکوفایی غرایض و استعدادها سرمایه عظیم است در یک سال جوانی، 10 سال عمر ساخته می‌شود و این سرمایه در مستی دوری از خدا نابود می‌شود.
آن مستی که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) و پیغمبر (صلوات‌الله علیه) می‌فرمایند، این مرز نشناسی جوان است چون در حالت جوانی مستی دارد و حدود الهی را رعایت نمی‌کند، محرمات خدا را توجه نمی‌کند و به منکرات شرعیه توجه نمی‌کند و حرام را مرتکب می‌شود، در موقعیت‌های فوران غرایض حکم خدا را زیر پا می‌گذارد.
چهارمین چالش، غرور جوان
ایشان ادامه دادند: مشکل چهارم، غرور جوان است؛ این مستی با یک غرور در جوان آمیخته است، وقتی رشد اندام خود را می‌بیند فکر می‌کند اندیشه و فکر و دانش او هم به‌اندازه اندامش رشد کرده.
یک دختر 18، 19 ساله می‌بیند قد او از مادرش بلندتر و هیکلش ورزیده‌تر است، یک پسر 20 ساله می‌بیند قدش از پدر بلندتر، خوش‌اندام و ورزیده، این رشد اندام را به‌حساب رشد خودش می‌گذارد و فکر می‌کند ازنظر عقل هم رشد کرده
روانشناسان می‌گویند از 21 تا 25 سالگی دوران ساخته‌شدن و تکمیل سازمان مغز یک جوان است، در 20 سالگی سلول‌های مغز کامل می‌شود لذا پیامبر فرمودند جوانان 20 ساله راه بیفتید اما از 21 سالکی تا 25 سالگی، روانشناسان می‌گویند پرده‌های میلی که حفاظت کامل از سلول‌ها ایجاد می‌کنند در این سن ایجاد می‌شود
جوان روح تقیان دارد
آیت‌الله علم‌الهدی خاطرنشان کردند: آقاپسر 18 ساله با اندام رشد یافته گوش به حرف پدر و مادر نمی‌دهد، بنا دارد هرچه می‌گویند بکن، انجام ندهد، این غرور درحالی‌که فقدان عقل تجربی است، عقل ذاتی هم در حال ساخته‌شدن است، این رشد اندام را به‌حساب رشد عقل و فکر تجربی خود می‌داند در مقابل یک پدر و مادر تجربه‌دیده، روح تقیان دارد؛ این دو عامل که باهم آمیخته شد، جوان می‌شود مشکل خانواده و دردسرساز برای تمام شب و روز این خانواده.
ایشان بیان داشت: خداوند امکانی در مزاج جوان قرار داده است که مثل یک فرمان به دست پدر و مادر است و آن عشق و عاطفه است؛ جوانان به همان میزان که در جریانات نفسانی و غرایض در یک فوران قرار دارند، در عشق و عاطفه هم فوق‌العاده‌اند، یک پسر در 19 و 20 سالگی عشقی که به شما پدر و مادر دارد با دوران 30 سالگی او قابل‌مقایسه نیست.
شما از این سرمایه استفاده نمی‌کنید، این عشق و عاطفه پر فوران فرزندان یک فرمانی است که در ساختار رشد جوان در اختیار شما قرار داده، جوان را تحقیر نکنید، در برابر جوان موضع‌گیری نکنید و با او مقابله نکنید، عشق و عاطفه او را تحت تأثیر کلام خودتان قرار دهید
امام‌جمعه مشهد مقدس با تأکید بر این‌که عرصه جوانی، عرصه استدلال نیست، اضافه کرد: عرصه جوانی عرصه استدلال نیست، عرصه بحث کردن هم نیست، عرصه جوانی عرصه عشق و عاطفه است، ذات مقدس پروردگار این فرمان را به دست شما داده است، همان قدری که شما فرزندان خود را دوست دارید، او نیز به همین مقدار به شما علاقه‌مند است.
ایشان به خاطره‌ای در خصوص ارائه راهکار برای تأثیرگذاری بر فرزند، عنوان داشتند: یک خانم تحصیل‌کرده با سوادی که استاد بود به من گفت من بچه‌های مرد را اصلاح کردم اما فرزند خودم دارد از دستم می‌رود، به‌واسطه رفاقت‌های نامناسب و راه اشتباه نماز نمی‌خواند.
به او گفتم گریه کن، تو خانم باسوادی هستی که می‌خواهی با منطق جوان را نمازخوان کنی، او در ذهنش جریانی است که در مقابل همه صحبت‌های تو ایستادگی می‌کند، با گریه بچه‌ات را نمازخوان کن؛ بعد از مدتی گفت که جوان من نمازش را اول وقت می‌خواند و می‌گوید مادر، می‌ترسم دوباره گریه کنی.
مقابله کردن با جوان آثار سوء دارد
آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کردند: عزیزان، با مزاج جوان آن‌طوری که در ساختار طبیعی او است، رفتار کنید، تنها چیزی که در مقابل جوان‌ها اثر منفی و سوء دارد، مقابله کردن، بحث کردن و برخلاف میل جوان استدلال کردن، تحقیر کردن جوان« تو که نمی‌فهمی و تو که حالیت نیست، تو که بچه‌ای هنوز»، این برخوردها باعث ثبات قدم جوان در مسیر باطل خود می‌شود.
اگر بنا شد راه و ابزاری که خدا در جریان آفرینش این فرمان را به شما داده که آن عاطفه و عشق فرزندتان است و هر طرف می‌خواهید این بچه عزیز دانه خود را ببرید؛ این درمان این مشکل جوانان است.
