خطبه اول ـ اگر انسان با پیمانه مصرف کند، برکت درآمد و پول او بیشتر می‌شود، پس نباید از کفاف تجاوز کرد که در تقوای معیشتی مورد تأکید قرار گرفته است.

به گزارش Alamolhoda.com، آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه این هفته، 22 آذرماه مشهد مقدس در حرم امام رضا ^{(علیه‌السلام)} برگزار شد، اظهار کرد: کلام ما در خطبه اول هفته گذشته درباره مصادیق تقوا در اقتصاد معیشتی و مصرف بود و عرض شد راهی که اسلام در قرآن کریم برای اقتصاد معیشتی در حوزه مصرف مشخص کرده، اعتدال است.

ایشان با بیان اینکه راهکار اعتدال در اقتصاد معیشتی نگاه به طبقه پایین در جریان اقتصادی از نظر مصرف و کفاف است، افزود: منظور از کفاف یعنی انسان به‌اندازه ضروریات و اقامه قوام زندگی آبرومند برای مصرف خودش برنامه‌ریزی کند.

مصرف به حد کفاف از مصادیق تقواست

امام‌جمعه مشهد مقدس ادامه داد: اگر انسان در مصرف از حد کفاف تجاوز کرد، از مصداق تقوا در حوزه مصرف و اقتصاد معیشتی خارج شده است، به تعبیر دیگر نقطه تخلف از اقتصاد معیشتی طغیان و سرکشی در مصرف است.

ایشان، منظور از سرکشی در مصرف را زیاده‌روی و برنامه نداشتن در جریان زندگی دانست و تصریح کرد: ذات مقدس خداوند در سوره مبارکه طه آیه 81 می‌فرماید: «کُلُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُمْ غَضَبِی ۖ وَمَنْ یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوَىٰ»؛ از طیبات روزی بخورید، مصرف کنید اما طغیان و سرکشی در رزق، روزی و مصرف نکنید.

آیت‌الله علم‌الهدی بیان کرد: این آیه به مؤمنان یادآور می‌شود که شما نباید آزادانه و بی بندوبارانه خرج کنید، هرچه مقتضای نفسانیات شما بود در زندگی مصرف نداشته باشید؛ خداوند متعال در ادامه این آیه تهدید شدیدی برای کسانی که برنامه‌ریزی ندارند و دچار طغیان در مصرف زندگی شدند، دارد، «اگر شما طغیان کردید، غضب من بر شما فرود می‌آید و کسی که بنا شد خشم و غضب من بر او فرود بیاید او در دوزخ سقوط می‌کند».

مدیریت داخل خانه بر عهده خانم خانه است

ایشان با بیان اینکه معنای «هَوَىٰ» در این آیه کریمه، سقوط در دوزخ و جهنمی شدن است، اضافه کرد: توجه به این نکته برای خانم‌هایی که مدیریت خانواده را در عرصه زندگی به دست گرفته‌اند، بیشتر قابل توجه است؛ اگرچه کفالت در زندگی بر عهده مرد است اما مدیریت داخل خانه بر عهده خانم خانه است، آنان باید به این فرمایش خداوند توجه کنند.

آیت‌الله علم‌الهدی افزود: اگر بنا شد صرف هزینه در زندگی بی بندوبارانه باشد، دیگر این انسان در زندگانی خود تقوای معیشتی و اقتصادی ندارد و نتیجه این زندگی سقوط در جهنم است.

ایشان عنوان کرد: همچنین خداوند در آیه 16 سوره مبارکه اسرا می‌فرماید «وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِکَ قَرْیَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِیهَا فَفَسَقُوا فِیهَا فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِیرًا»، ما چون اهل دیاری را بخواهیم به کیفر گناه هلاک سازیم، پیشوایان و متنعّمان آن شهر را امر کنیم (به طاعت، لیکن) آن‌ها راه فسق (و تبهکاری و ظلم) در آن دیار پیش گیرند (و مردم هم به راه آن‌ها روند) پس آنجا تنبیه و عقاب لزوم خواهد یافت، آنگاه همه را هلاک می‌سازیم.

امام‌جمعه مشهد مقدس تصریح کرد: در اینجا یک نکته مطرح است که چگونه خداوند در آیه 28 سوره مبارکه اعراف می‌فرماید «ما هیچ‌گاه به فحشا امر نمی‌کنیم» اما در این آیه، افراد طغیان گر در مصرف را به فسق و فحشا امر می‌کند؟ باید در نظر داشت که منظور از «مترفین» افرادی هستند که در زندگی مرفه بی‌درد هستند و تمام درآمدشان را صرف و خرج لذایذ زندگی و گذران بی بندبارانه آن می‌کنند.

ایشان با اشاره به اینکه خداوند در معرفی اصحاب شِمال که اصحاب دوزخ هستند، به‌عنوان «مترف» یاد می‌کند، خاطرنشان کرد: از امام باقر ^{(علیه‌السلام)} در خصوص تفاوت این دو آیه سؤال شد، ایشان فرمودند «منظور در آیه این نیست که خداوند به‌صورت مستقیم آنان را به فحشا و فسق امر می‌کند، بلکه خداوند تعداد «مترفین» را چنان در آن قریه و روستا زیاد می‌کند تا خود آنان موجب هلاکت و بدبختی آن روستا و قریه شوند».

آیت‌الله علم‌الهدی با اشاره به روایتی از امام صادق ^{(علیه‌السلام)} گفت: ایشان نقل می‌کنند که گروهی نزد پیامبر آمدند و شکایت کردند که آذوقه ما بسیار سریع تمام شد، حضرت محمد ^{(صلوات‌الله‌علیه)} از آنان در مورد نحوه مصرف سؤال کردند و فرمودند «آیا با حساب‌وکتاب آذوقه خود را مصرف کردید؟ آیا پیمانه داشتید؟»، آنان گفتند «خیر، ما پیمانه نداشتیم و بی‌قاعده مصرف می‌کردیم».

ایشان ادامه داد: پیامبر در پاسخ فرمودند «نباید به این شکل مصرف کنید، بلکه باید پیمانه و برنامه مصرف داشته باشید، بی‌حساب در زندگی مصرف نکنید که این برای برکت مؤثرتر و عظیم‌تر است»؛ اگر انسان با پیمانه مصرف کند، برکت درآمد و پول او بیشتر می‌شود، پس نباید از کفاف تجاوز کرد که در تقوای معیشتی مورد تأکید قرار گرفته است.