دانشگاه، محل برخورد اندیشه‌ها و تضارب افکار است/ اساتید حوزه و دانشگاه در کنار هم می‌توانند موفق باشند
از بحث‌ها و تعارضات اندیشه در دانشگاه‌ها هراس نداشته باشید اما ادبیات آن را حفظ کنید، دانشگاه اگر زنده شد، کشور و جامعه را زنده می‌کند
به گزارش Alamolhoda.com، آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در «نشست صمیمی با نخبگان علمی و فرهنگی دانشگاه فردوسی مشهد، ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع دانشجویان نخبه مشهدی، اظهار کرد: حضور در جمع شما دانشجویان جوان فرصتی مغتنم است.
ایشان با اشاره به تقسیم‌بندی جناح‌های سیاسی تحت عنوان اصولگرا و اصلاح‌طلب، عنوان کرد: ابتدا باید دید تقسیم‌بندی فعالیت سیاسی جامعه ما به «اصلاح‌طلب» و «اصولگرا» چقدر درست است و صحت دارد، آیا تقسیم‌بندی حساب‌شده است یا نه؟
آیت‌الله علم‌الهدی ادامه داد: باید دانست که در مقابل عنوان اصلاح‌طلب، اصولگرا نیست بلکه عبارت مقابل آن در فرهنگ ادبیات سیاسی، «محافظ کار» است؛ در تعریفی که دکتر بشیری در کتاب اندیشه سیاسی دارند، اصلاحات و اصلاح‌طلب را به جریانی که از نظام موجود رضایت ندارد و در خط متحول ساختن نظام موجود است، تفسیر می‌کند یعنی اصلاح در اصل نظام موجود نه مفاسد آن، در مقابل آن، محافظ کار است که می‌خواهد همان نظام را حفظ و از هر نوع تغییر و تحول جلوگیری می‌کند.
ایشان بابیان این‌که این تقسیم‌بندی، تقسیم‌بندی غیرعلمی هست، افزود: اگر بخواهیم از نظر گفتمانی بررسی کنیم، در جریان گفتمان اصولگرایی بسیاری افراد هستند که گفتمان سیاسی‌شان گفتمان سیاسی اصلاحات است و در جریان اصلاح‌طلبی نیز افرادی هستند که گفتمان آنان، اصولگرایی است.
آیت‌الله علم‌الهدی خاطرنشان کرد: بنده نه اصلاح‌طلب و نه اصولگرا هستم بلکه «اصل گرا» هستم؛ دندانه مشروع بودن این نظام تنها یک اصل و آن‌هم اصل «ولایت» است.
ایشان تصریح کرد: ما مسلمانیم و در حاکمیت، قائل به حاکمیت الله هستیم و حاکمیت خداوند در زمین به عهده امام معصوم است و هر حاکمیتی غیر از حاکمیت معصوم را طاغوت می‌دانیم، بر اساس اعتقاد دینی و توحیدی ما، در شرایطی که معصوم نیست، بر اساس سندی که صاحب‌الزمان صادر کردند، حاکمیت بر عهده مجتهد جامع‌الشرایط است.
آیت‌الله علم‌الهدی به بیان مثالی در جایگاه ولایت و حاکمیت مجتهد جامع‌الشرایط پرداخت و گفت: اگر بنا شد بعضی از اصول ما برحسب موقعیت‌های خاص اجتماعی و وضعیت‌هایی که پیش می‌آید دچار نوسان و اشکال شد، ما در حقیقت ب اصل اصیلمان که مقام ولایت است رجوع می‌کنیم؛ استکبارستیزی از اصول حاکمیت اسلام است اما اصالت این مسئله تا زمانی است که فرمان رهبر و ولی امر مسلمین در پای او باشد، اگر در جهان در شرایطی قرار گرفتیم که لازم شد اعلام استکبارستیزی نکنیم، این مسئله از اصالت خارج می‌شود.
ایشان در رابطه با دلیل بروز جریان سیاسی در مقابل جریان سیاسی دیگر، عنوان کرد: جریان سیاسی، همچون کعبه نیست که زیارت شود، مثل آب رود روان است یعنی خود جریان باید در مردم نفوذ داشته باشد و لازمه آن،نفوذ در افکار و اندیشه‌های مردم و جریان پیدا کردن عاطفی در دل‌های مردم است؛ درواقع، حضور یک جریان سیاسی در جامعه به قدرت نفوذ آن بستگی دارد و عامل نفوذ آن نیز متناسب با سنخیت آن جریان با جریان جامعه است.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی تصریح کرد: اگر گفتمان یک جریان با گفتمان جامعه که بر اساس سلسله افکاری که مبتنی بر سلسله‌ای از عقاید است،سنخیت داشت، فضای ظهور و بروزش آماده می‌شود اما اگر با جامعه سنخیت نداشت، مخاطب آن کم می‌شود و فضای بروز ندارد مگر این‌که ادعا شود یک جریان برحسب سنخیت با اندیشه جامعه در عرصه نفوذ است اما از طرف حاکمیت جلوی نفوذش گرفته می‌شود که چنین چیزی در کشور ما وجود ندارد.
ایشان افزود: این‌که قرار شد یک جریان در عرصه قدرت قرار گرفت و از او به‌عنوان «جریان مقتدر» یاد شود، بی‌انصافی است زیرا این عنوان یعنی جریانی متکی بر زور، سلاح و قدرت نظامی فعالیت می‌کند.
آیت‌الله علم‌الهدی ادامه داد: تا به امروز سابقه نداشته عزیزان بخواهند اندیشه‌های خود را بروز دهند و یک جریان مربوط به حاکمیت بخواهد جلوی آن را بگیرد، اگر قرار شد هر گفتمانی وارد عرصه شود و هنجارشکنی کند، طبیعی است نظام حاکم با هنجارشکن از هر گفتمانی باشد، برخورد می‌کند، کسی که بخواهد این هنجارها را بکشند، هم با مردم و هم با حاکمیت مواجه است.
ایشان با تأکید بر این‌که انتخابات ما انتخاباتی آزاد است، خاطرنشان کرد: امروز ما در کره زمین در دو چیز ممتازیم، یکی در مسئله ارائه قابلیت‌ها و توانایی‌های افراد شایسته در عرصه انتخابات و دوم، تنها کشوری روی کره زمین هستیم خودمان برای خودمان تصمیم می‌گیریم؛ آمریکا با آن عظمت خودش برای خودش تصمیم نمی‌گیرد، لابی صهیونیستی برایش تصمیم می‌گیرد.
آیت‌الله علم‌الهدی پیرامون موضوع «علوم انسانی اسلامی»، عنوان کرد: ابتدایی که وارد مشهد شدیم، در دانشگاه فردوسی اقدام به راه‌اندازی یک پژوهشکده به‌عنوان پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی کردیم که ظاهراً فعالیت این پژوهشکده در حال انجام است اما این‌که بودجه این پژوهشکده برای ساخت‌وسازهای دیگری صرف شد، بحث دیگری است که همان زمان هم نسبت به این موضوع اعتراض داشتیم.
ایشان افزود: چند مجموعه در این زمینه فعالیت می‌کنند، در دانشگاه امام رضا این جریان راه افتاده که تیم قوی و نیرومندی را برای مطالعات اسلامی در علوم انسانی تشکیل دادند، در شورای انقلاب فرهنگی نیز کمیسیونی به این موضوع اختصاص‌یافته اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده، شما وقتی در این عرصه موفق هستید که از اساتید موجود علوم انسانی کمک بگیرید، حوزه به‌تنهایی نمی‌تواند موفق باشد، حوزه جایگاه علوم حوزوی است و جایگاه بخشی از علوم انسانی در دانشگاه است.
آیت‌الله علم‌الهدی اضافه کرد: به‌طور مثال، اقتصاد یکی از شاخه‌های علوم انسانی است، حوزه می‌تواند در خصوص مسائل مکتبی اقتصاد وارد شود اما فرمول‌بندی اقتصادی در حوزه قابل‌طرح و بحث نیست چون علم آن در دانشگاه است و ما در این موضوع با تلفیق حوزه و دانشگاه می‌توانیم به نتیجه برسیم.
اساتید حوزه و دانشگاه در کنار هم می‌توانند موفق باشند
ایشان یادآور شد: وقتی اساتید در جریان موضوعی فقهی نباشند و دیگری برایشان مطلب آماده کند، اساتید هیچ‌گاه حاضر نیستند از تخصص خود دست بکشند و به دیگری مراجعه کنند، این درست نیست، در این قضیه شورای عالی انقلاب فرهنگی هم موفق نبوده، باید کنار استاد متخصص، افرادی که دارای دانش‌های دینی هستند قرار بگیرند.
ایشان افزود: دکتری که سال‌ها تحقیق و بررسی کرده و تمام اصول لیبرال دموکراسی را فراگرفته و فعالیت کرده، به او بگوییم همه این‌ها را کنار بگذار و این اصول علوم سیاسی اسلامی را یاد بگیر و تدریس کند، هیچ‌گاه موفق نخواهد بود، این کار باید از علوم انسانی دانشگاه شروع شود و اساتید حوزه کنار آنان قرار گیرند تا نتیجه بگیریم.
آیت‌الله علم‌الهدی به تجربه موفق دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام) در حوزه علوم انسانی اشاره و عنوان کرد: دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام) را بر مبنای همین اصول بنا کردیم، در تهران با بعضی اساتید علوم انسانی که تماس می‌گرفتیم، اصلاً معتقد به اسلامی بودن و یا وجود این اعتقاد در علوم نبودند.
ایشان خاطرنشان کرد: افرادی که در رشته ارتباطات و مطالعات فرهنگی پرورش پیدا کردند، نخبه‌هایی در این عرصه هستند؛ زمانی که قصد راه‌اندازی این رشته را داشتیم، تمام اساتید ارتباطات دانشگاه تهران و علامه علیه ما متحصن شدند، آنان این‌قدر غیر معتقد بودند که می‌گفتند چند عمامه به سر نمی‌توانند رشته فرهنگ و ارتباطات را که در کشور نیست، راه بیندازند.
آیت‌الله علم‌الهدی بابیان این‌که ابتدا باید اعتقاد این افراد منعطف شود که اسلام در علوم انسانی حرف دارد، یادآور شد: معتقد نیستیم علوم روانشناسی غیر از آموزه‌های دینی باشد، اساتید باید معتقد شوند ریشه روانشناسی در احادیث و آیات قران است منتها باید بیایند این آیات و روایات را با آموزه‌های جدید تطبیق دهند؛ این آموزه‌ها در اسلام توحید و معاد است و در دنیای غرب، اومانیست و ماده‌گرایی است.
دانشگاه امام رضا به دانشگاه جامع تبدیل می‌شود
ایشان به طرح علمی دانشگاه امام رضا اشاره و عنوان کرد: طرح جالبی است که جایش در آستان قدس است، آقای رییسی خیز وسیع و قوی برای توسعه دستگاه‌ها و نهادهای آستان قدس برداشتند و یک معاونت علمی ایجاد می‌کنند؛ قصد دارند دانشگاه امام رضا را به شکل دانشگاه جامع توسعه دهند.
آیت‌الله علم‌الهدی به بخشی از سخنان یکی از دانشجویان پیرامون فعالیت‌های هنری در دانشگاه و نبود بودجه مناسب اشاره و عنوان کرد: مسئله بودجه در کل فعالیت‌های هنری بین تمام رشته‌های دانشگاه، توسعه فعالیت‌های هنری هزینه بیشتری دارد؛ این‌که یک فعالیت هنری با محتوای فاخر تولید شود، امر پرهزینه‌ای است که با بودجه‌های دانشگاهی نمی‌شود انجام داد و دانشگاه‌ها از پس این کار برنمی‌آیند.
ایشان بابیان این‌که دیگر دستگاه نیز مصرف‌کننده تولیدات هنری هستند، اظهار کرد: مصرف‌کنندگان کالای هنری در کشور ما سنخیتی با دانشگاه و علم هنر ندارند که به عرصه علمی هنر وارد شوند، به دنبال کالای آماده هستند تا آن را مصرف کرده و از آن پول دربیاورند؛ شما دانشجویان باید زیرساخت‌های هنر را تغییر داده و به سمت آثار ارزشی جهت دهید.
آیت‌الله علم‌الهدی به جایگاه هنر در فرهنگ و انسان‌سازی اشاره و تصریح کرد: کاری که با هنر در فرهنگ و انسان‌سازی می‌توانیم انجام دهیم، با علم نمی‌توانیم؛ فضای کاربرد هنر فضایی است که علم نمی‌تواند در آن پیش برود؛ گاهی ده جلسه سخنرانی و ده کلاس تشکیل دادن چه در حوزه خطابه، چه در عرصه تبیین و توجیه فکری و عقلانی، نقش یک سکانس فیلم را نمی‌تواند ایفا کند.
ایشان ادامه داد: در فیلم سقوط یک فرشته، سکانسی بود که گفتم حاضرم ثواب همه منبرهایی که در ماه رمضان رفتم و احیاهایی که شب احیا گرفتم را به سازنده آن فیلم بدهم، ایشان تنها ثواب یک سکانس فیلمش را به من بدهد، معتقدم اثری که آن سکان فیلم که دختری بالای کوه می‌رود، چادر می‌افتد و سقوط می‌کند، سخنرانی‌ها ندارد.
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی، هنر موسیقی را یک هنر سازنده و مؤثر دانست و گفت: هنر موسیقی، هنر مؤثر و سازنده‌ای است اما مشکل ما در موسیقی که در سایر هنرها با آن مواجه نیستیم این است که موسیقی عبارت است از جریان هنری که در تاریخ موسیقی از آن در ابتذال استفاده می‌شده، تا به امروز، مصرف و کاربرد موسیقی در جریان ابتذال قرار داشته، وقتی این هنر توسعه پیدا می‌کند، این هنر خود را با کاربرد ابتذال نشان می‌دهد.
ایشان افزود: عزیزان ما که در این عرصه هنر فعالیت کرده‌اند و می‌کنند، هدفمند به فعالیت می‌پردازند و اهل ابتذال نیستند اما درجایی که باید کالای خود را به بازار عرضه کنند، می‌بینند آهنگی که ساختند به‌قصد ابتذال استفاده می‌شود؛ مشکل ما، مشخص نبودن مرز ابتذال موسیقی با کاربرد هنری آن است؛ در موسیقی، مرز ما خیلی مرز مخفی و پنهانی است اما در شعر این مرز بارزتر و مشخص‌تر است.
آیت‌الله علم‌الهدی تصریح کرد: این‌که به‌عنوان آدم ضد موسیقی و ضد هنر شناخته می‌شوم درست نیست، ما نه ضد هنر و نه ضد موسیقی هستیم، ما ضد ابتذالیم؛ مسئله کنسرت که مطرح شد، به خاطر عوارض کنسرت است که حرمت حضرت رضا (علیه اسلام) هست؛ اگر حتی در اجرای کنسرت هم ابتذالی نباشد، عوارض و حواشی که بروز می‌کند، از اول تا آخر فاسد و مفسد است.
چطور می‌شود مسجدالاقصی حریم دارد، حرم امام رضا نه؟
ایشان خاطرنشان کرد: آقای روحانی در سفر قبلی خود به شوخی به آقای رییسی گفتند «عنقریب آقای علم‌الهدی نقاره‌خانه شما را هم تعطیل کنند چون موسیقی دارد»، به ایشان گفتم «شما الحمدالله قرآن را که بلدید، آیه قران است سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَىٰ بِعَبْدِهِ لَیْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیَاتِنَا ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ، قرآن می‌گوید حریم مسجدالاقصی محترم است و برکت دارد، چطور می‌شود مسجدالاقصی حریم دارد ولی حرم امام رضا ندارد؟ از پیامبر حدیث آوردیم، گفتند این حدیث جایی نیست، این‌که دیگر قران است».
آیت‌الله علم‌الهدی به جایگاه و نقش موسیقی در دفاع مقدس اشاره و عنوان کرد: بعضی از عزیزان ما در موسیقی دفاع مقدس نقش اساسی ایفا می‌کردند، با تهیه موسیقی در پیروزی‌ها، عامل نمایش پیروزی رزمندگان بودند، عواطف مردم را به میدان جنگی می‌برد که آنان ندیدند، نباید بگوییم چنین ابزاری را از دست بدهیم، مهم ابتذال موسیقی است.
اعتماد به قدیمی‌ها در فعالیت‌های فرهنگی
ایشان در خصوص فعالیت فرهنگی جوانان در عرصه‌های مختلف، گفت: اگر جوانان با ابتکار به میدان بیایند، جوان به‌مراتب بر افراد پیر ترجیح داده می‌شوند، مشکلی که امروز با آن مواجهیم و شما جوانان باید حل کنید این است که جایگاه جوانان در جامعه ما از نظر فرهنگی و ادبیات فرق کرده، برخورد با جوان برخورد با بچه است.
ایشان افزود: در گذشته با یک دختر 18 ساله همچون یک زن برخورد می‌شد اما امروز با یک دختر 28 ساله هم برخورد بچه می‌شود، والدینش می‌گویند «او هنوز بچه است»، فرهنگ خانواده‌های ما دچار مشکل شده، با جوان برخورد بچه می‌شود.
آیت‌الله علم‌الهدی به ظرفیت و پتانسیل جوانان اشاره و عنوان کرد: جوان، جوان است، خدا به خاطر توان و فکرش بار تکلیف بر دوش او گذاشته، اگر جوانان ما با ابتکار وارد عرصه فرهنگی شوند، بدانید پیرها در عرصه فرهنگ هیچ جایی ندارند.
ایشان به اهمیت جوان‌گرایی و میدان دادن به آنان اشاره و اظهار کرد: امتیاز خبرگان در این دوره این است که جوانان زیادی حضور دارند، از خبرگان جوان چیزهایی بروز می‌کند که از ما بهتر، شاداب‌تر، قوی‌تر و منطقی‌تر بیان می‌کنند، خبرگان جای ارائه نظریات علمی است، جوانان مطالعه، پژوهش و تحقیق می‌کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری به بررسی فعالیت سیاسی دانشجویان در دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: در بررسی‌های صورت گرفته به این جمع‌بندی رسیدم که فعال سیاسی که جنبش‌های سیاسی از گفتمان‌ها را بتواند ایجاد کند، 15 درصد دانشجویان را تشکیل می‌دهد و 85 درصد دانشجویان در محیط دانشگاه نسبت به مواضع سیاسی بی‌تفاوت هستند زیرا فعالیت سیاسی برای آنان به‌عنوان یک نقطه ضد ارزش مطرح‌شده، جناح‌گرایی خوب نیست اما نداشتن فعالیت سیاسی در دانشگاه ضد ارزش است.
ایشان افزود: اندیشه و بینش سیاسی برای کار و انجام مسؤولیت است، باید بصیرت سیاسی داشته باشید که در برابر جریانات مختلف وارد عمل شوید، رهبر معظم انقلاب فرمودند دانشگاهیان «افسران جنگ نرم» هستند، افسر جنگ نرم نمی‌تواند بی‌تفاوت باشد.
آیت‌الله علم‌الهدی، محیط دانشگاه را محیط تضارب افکار و اندیشه‌ها دانست و تصریح کرد: اگر جامعه میدان مواجهه اندیشه‌ها بشود، جامعه به هم می‌ریزد، تعارض اندیشه‌ها در جامعه، جامعه را ملتهب می‌کند و به جامعه ضربه می‌زند؛ محل برخورد اندیشه‌ها باید دانشگاه باشد اما باید ادبیات تضارب افکار رعایت شود، در حوزه، این ادبیات کاملاً محفوظ است
بیان تعارضات اندیشه در فضای دانشگاه باعث رشد می‌شود
ایشان با تأکید بر این‌که فضای برخورد اندیشه نباید به برخورد فیزیکی یا عاطفی منجر شود، گفت: کسی با قبول نداشتن من کافر نمی‌شود اما قبول نداشتن یک مسئله است و دشمنی کردن مسئله دیگری است، اگر حرف مرا قبول ندارید، میتوانید قبول نداشته باشید اما چرا دشمنی می‌کنید؟
نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی ادامه داد: نقدی که به نظام دارید، گاهی بیان مشکلات مردم است که باید در منظر مردم گفته شود اما اگر نقدی که به اساس نظام دارید به فضای جامعه ببریم، مردم دلواپس و نگران می‌شوند، تهمت زدن به مسؤولان نظام در جمع مردم درست نیست اما اگر این التهابات و تعارض اندیشه‌ها وارد فضای دانشگاه شود و بحث‌ها در این فضا ایجاد شود، باعث رشد می‌شود.
اگر دانشگاه زنده باشد، جامعه زنده است
ایشان خطاب به دانشجویان، گفت: از بحث‌ها و تعارضات اندیشه در دانشگاه‌ها هراس نداشته باشید اما ادبیات آن را حفظ کنید، دانشگاه اگر زنده شد، کشور و جامعه را زنده می‌کند، دانشگاه سر جامعه است، اگر بنا شد مغز را تضعیف کنید، دیگر پا هم حرکت نمی‌کند لذا جنبش دانشجویی در دانشگاه عاملی است که جلوی بسیاری از مسائل را می‌گیرد.
آیت‌الله علم‌الهدی ادامه داد: متأسفانه نهادهای فرهنگی دانشگاه‌ها، نهادهایی ابتر است، یک نفر شروع فعالیت فرهنگی می‌کند، درسش که تمام شود فعالیتش نیز قطع می‌شود اما در حوزه اینطور نیست، کسی که وارد فضای فرهنگی و یک تشکل می‌شود، تا پایان عمر این فعالیت خود را ادامه می‌دهد و فعالیتش قطع نمی‌شود.
ایشان افزود: پیشنهاد می‌کنم طرحی بدهید که دانشجو در انجام فعالیت‌های فرهنگی هیچ‌گاه از دانشگاه جدا نشود، باسابقه‌ها در تشکل‌های فرهنگی فعالیت کنند و در کنار دانشجویان جدید قرار گیرند.
آیت‌الله علم‌الهدی در خصوص شایعات منتشرشده در فضای مجازی، عنوان کرد: قلم در دست دشمن است، هرگونه می‌خواهند شایعه ایجاد و منتشر می‌کنند؛ آقایی گفت در فضای مجازی گفتند شما زمینی در خیابان خیام مشهد دارید که 2 هکتار است، به آن عزیز گفتم من به شما وکالت می‌دهم که این زمین به مبلغ یک‌میلیون تومان برای شما باشد.
ایشان ادامه داد: آقایی در حرم گفت در فضای مجازی خواندم شما به خانه مقام معظم رهبری رفتید، غذا نبوده و یک‌مرتبه سقف باز شده و غذای بهشتی آمده! این حرف را چه کسی باور می‌کند؟ بنده در همه عمرم یک بار هم ناهار محضر مقام معظم رهبری نرفتم، از من بالاتر هم نرفتند اما این حرفی است که آدم خنده‌اش می‌گیرد.
آیت‌الله علم‌الهدی اضافه کرد: انتشار این شایعات مهم نیست، مهم باور کردنش است؛ به من گفتند مگر می‌شود شبکه VOA هم دروغ بگوید؟ این هم که برای ما این شایعات را می‌نویسند، از داخل کشور نیستند منتها شنونده باید عاقل باشد.
