فرائد الاصول ، باب شکیات

اگر اماره غیر معتبر قائم شد بر حرمت به چیزی پس ظن به ضرر حاصل می شود پس واجب است دفعش وفرقی بین ظن غیر معتبر وشک وجود ندارد لذا در شبهه موضوعیه در قرض شک اصالة البرائه جاری نمی شود

جلسه ی چهل و چهارم درس حوزه

دریافت
مدت زمان: 34 دقیقه 30 ثانیه

جواب مرحوم شیخ انصاری از فان قیل : بالفرض که بپذیریم مصلحت در عدم بیان ضرر اخروی است روایت امام کل شی لک حلال بیان است برای عدم ضرر اخروی . در جایی که شک در هلاکت داریم آیه لاتلقوا ایدیکم الی التهلکه او را شامل نمی شود آیه مختص است به مظنه به هلاکت تصمیم گرفتن وروزه خواری در فرض گمان ضرر است نه شک به ضرر .

بعضی از متاخرین ( صاحب جواهر ) ملاک را هم شک می دانند وتمسک کرده اند به ادله خوف ضرر نه آیه لا تلقوا...

انصاف این است که ضرر محتمل واجب الدفع است عقلا مثل مایع محتمل السمیه  مگر اینکه مصلحت اقوی باشد مثل رفتن به جهاد با علم به کشته شدن ضرر دنیوی قطعی جایز است مباح شود برای مصلحتی اگر شارع ضرر قطعی را به خاطر مصلحتی جایز دانست پس ضررمحتمل و مشکوک را به طریق اولی به خاطر مصلحت مبیح می دانند .

فان قلت : اگر اماره غیر معتبر قائم شد بر حرمت به چیزی پس ظن به ضرر حاصل می شود پس واجب است دفعش وفرقی بین ظن غیر معتبر وشک وجود ندارد لذا در شبهه موضوعیه در قرض شک اصالة البرائه جاری نمی شود

قلت : ظن به حرمت مستلزم ظن به ضرر نیست . ضرر اخروی قائده قبح عقاب بلا بیان باقی است . ضرر دنیوی خیلی چیزها قطع به حرمت داریم ولی مستلزم به ضرر نیست . مثلا ضرر معنوی است