سرنوشت انسان در شب قدر به دست خودش رقم می‌خورد
تصمیم را همیشه می‌توان گرفت اما تصمیم گیری در شب قدر خصوصیاتی دارد که فقط امشب در اختیار ما قرار دارد. «لیله القدر خیر من الف شهر» یعنی امشب به اندازه هزارماه فرصت در اختیار من است. همان‌طور که انسان می‌تواند در پهنه عمرش سرنوشتی سعادت‌مندانه برای خود تنظیم کند، در شب قدر هم می تواند تصمیماتی بگیرد که سعادت‌مند شود و یا اصلا این تصمیم را نگیرد و خود را به دست حوادث بسپارد.
به گزارش alamolhoda.com، مراسم احیای سومین شب از لیالی قدر در مهدیه مشهد مقدس با سخنرانی آیت‌الله علم‌الهدی، نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی و امام جمعه مشهد مقدس برگزار شد.
آیت‌الله علم‌الهدی با طرح این پرسش که «چرا ذات مقدس پروردگار تعیین سرنوشت بندگان را منوط به شب قدر کرده است؟»، پاسخ به آن را موضوع محوری سخنرانی خود قرار داد و گفت: خداوند حقیقتی فوق زمان است و عملش محدود به زمان خاصی نیست. پس اگر تعیین سرنوشت ما در دست خداست، «زمان» در آن دخالتی ندارد. و این پرسش ناشی از یک بینش انحرافی است که ما فکر کنیم خدا می‌خواهد امشب سرنوشت ما را تعیین کند. اصل قضیه این نیست.
تبیین مفهوم «قضا و قدر الهی»
وی در تشریح سخن خود افزود: نام‌گذاری امشب به نام «شب قدر» به قضا و قدر الهی ارتباط می‌دهند. خب «قدر» یعنی اندازه استعداد هر موجود و «قضا» نیز عبارت است از یک قانون طبیعی که بر اثر اصطکاک دو یا چند «قدر» به وجود می‌آید. برای مثال وقتی کسی سنگی را به سر شما می‌زند و سر شما را می‌شکند، اگر بگویند سر شما بنا بر «قضا و قدر الهی» شکست، آیه به این معنا است که خداوند اصابت سنگ به سر شما را تنظیم کرد؟ «قدر» سنگ این است که موجود سختی است و اگر با شدت به جسمی برخورد کند، آن را می‌شکند؛ قدر جمجمه هم این است که یک پوشته نازک استخوان بوده و اگر جسم سختی با ضربت به آن برخورد کند، می‌شکند. پس این‌ها هردو قدرهایی هستند که ساختارشان را خدا این‌گونه قرار داده و وقتی باهم برخورد کنند، یک «قضا» به وجود می‌آید و اگر خدا این قانون را نمی‌گذاشت که در اثر برخورد یک جسم سخت به یک جسم نرم، جسم نرم بشکند، سر شما نمی‌شکست. در واقع سر شما به قضا و قدر الهی شکست اما آن کسی که سر شما را شکست، ضاربی بود که این دو قدر را باهم هماهنگ کرده بود.
امام جمعه مشهد مقدس خاطرنشان کرد: این‌که فکر کنیم خداوند دفتری دارد و همه سرنوشت‌ها را آن‌جا می‌نویسد و مثلا امسال در سرنوشت شما می‌نویسد که بدبخت باشید یا خوشبخت! این درست نیست. قضای الهی همین قوانین طبیعی است که در زندگانی ما جاری بوده و قدر نیز همین اندازه و محدودیت وجودی اجسام است. پس چرا امشب را «شب قدر» نامیده‌اند؟ امشب در واقع شب تصمیم‌گیری خود ما و فرصتی در رهگذر زندگی است و امکاناتی در اختیار ما قرار می‌دهند که در سایر اوقات در اختیارمان نیست و با این امکانات می‌توانیم تصمیماتی برای زندگی خود داشته باشیم. خداوند هم بنا دارد زمینه آن چیزی که ما تصمیم گرفته‌ایم را برای ما آماده کند.
امکانات شب قدر به اندازه یک عمر 83 ساله است
آیت‌الله علم‌الهدی با تأکید بر این‌که شب قدر شب تعیین سرنوشت انسان به واسطه تصمیم‌گیری خود اوست، اظهار داشت: تصمیم را همیشه می‌توان گرفت اما تصمیم گیری در شب قدر خصوصیاتی دارد که فقط امشب در اختیار ما قرار دارد. «لیله القدر خیر من الف شهر» یعنی امشب به اندازه هزارماه فرصت در اختیار من است. هزار ماه برابر است با 83 سال و این مدت معمولا یک عمر طبیعی برای انسان محسوب می‌شود. یعنی امکاناتی که خداوند امشب در اختیار من گذاشته، به وسعت امکانات یک عمر انسان بوده و همان‌طور که انسان می‌تواند در پهنه عمرش سرنوشتی سعادت‌مندانه برای خود تنظیم کند، در شب قدر هم می تواند تصمیماتی بگیرد که سعادت‌مند شود و یا اصلا این تصمیم را نگیرد و خود را به دست حوادث بسپارد.
وی با اشاره به این که بر اساس سوره مبارکه قدر و نیز روایت منقول از امام باقر(ع) اعمال و عبادات شب قدر از مشابه آن در 83 سال برتر است، آن را یکی از امکانات موجود در شب قدر دانست و افزود: ما یک سال عباداتی که خداوند بر ما واجب فرموده، به درستی انجام ندادیم؛ نماز را به هم ریخته خواندیم؛ روزه را با سر و سامان نگرفتیم و در کنارش یک سلسله گناهانی هم داشته‌ایم. حالا خداوند در رهگذر این عمر یک‌ساله، شبی به نام شب قدر را برای ما قرار داد که عبادات در آن به اندازه 83 سال در درگاه خدا ارزش دارد. خب برای کسی که این شب را احیا بگیرد و ثواب 83 سال عبادت را ببرد، اصلا گناهی در کارنامه عملش باقی می‌ماند؟ همه‌اش تصفیه می‌شود و با توجه به این پاک شدن، برای آینده‌اش تصمیم می گیرد که با خدا در نیفتد و قهر نکند.
پاسخ به تعابیر غلط درباره شب قدر
نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی سپس به تشریح برداشت‌های غلط از شب قدر پرداخت و در پاسخ به آن‌ها گفت: این‌جا یک سوء برداشت پیش می‌آید که «حالا که امشب همه نمازها و دعاها به اندازه هزارماه ثبت می‌شود، پس کفایت می‌کند و اگر بعد از شب قدر در این مسیر نمانیم، باز هم در سال‌های آینده شب قدر داریم و کارنامه عمل‌مان را پر می‌کنیم.» اینطور نیست. کارنامه انسان در صورتی مالامال از هزارماه عبادت می‌شود که امشب تصمیم بگیرد بنده خدا باشد؛ نه این‌که من تصمیم داشته باشم همان بنده نافرمان و گنه‌کار بمانم و در عین حال یک شب تا صبح را بیدار مانده و عبادت کنم. این 83 سال عبادت برای کسی ثبت می‌شود که در خط بندگی خداست. کسی که تصمیمی برای عوض شدن نداشته باشد، فرقی نمی‌کند کهامشب را تا صبح بخوابد یا احیا بگیرد و عبادت کند.
علت نامشخص بودن زمان قطعی شب قدر
آیت الله علم‌الهدی در پاسخ به شبهه «نامشخص بودن زمان قطعی شب قدر»، خاطرنشان کرد: از امام(ع) سؤال کردند که چرا از همان اول زمان دقیق شب قدر را معین نکردند که ما در همان شب تصمیمات خود را بگیریم؟» امام(ع) فرمودند «برای این‌که نکند با گناه کردن در آن شب، آن را مورد اهانت قرار دهند. چرا که اگر انسان‌ها با علم به این‌که شبی شب قدر است، در آن معصیت کنند، ذات مقدس پروردگار غضب کرده و عذاب الهی نازل می‌شود. سپس پرسیدند «پس چرا سه شب را تعیین کردند؟» امام صادق(ع) فرمودند «شب نوزدهم شب اندازه گیری است؛ شب بیست و یکم شب قطعی شدن تقدیر ـ در صورت باقی ماندن انسان بر تصمیم شب نوزدهم ـ است و شب بیست و سوم شب امضاء است.
وی در پایان خطاب به جوانان اظهار کرد: وقتی مقدار زیادی از عمر انسان بگذرد، به این نتیجه می‌رسد که اگر از همان ابتدا خود را به دست خدا سپرده بود و همه چیز را از خدا می‌خواست، تعالی‌اش بیشتر می‌شد. اما متأسفانه آخر عمر می‌فهمد که هرجا از خدا فاصله گرفته، از همان‌جا لطمه دیده است.
