تحجر و تجدد؛ دو لبه تیز قیچی است که جریان حوزه بین آن قرار گرفته است
در افق روحانیت و در افق حوزههای علمیه به عنوان پایگاه فکری و علمی جریان روحانیت، تحول باید به عنوان یک اصل قطعی و لازم شناخته شود، چرا که تحول و پویایی برای روحانیت شرط لازم برای زنده ماندن است.
به گزارش alamolhoda.com، اولین نشست از سلسله نشستهای «افقهای پیش روی حوزه علمیه خراسان» صبح امروز، با حضور آیتالله سیداحمد علمالهدی، امام جمعه مشهد و نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، در سالن همایشهای مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار شد.
آیتالله علمالهدی، امام جمعه مشهد در این نشست ضمن تبریک عید بزرگ مبعث پیامبر اسلام(ص)، آن را یک جریان نهادینه در سرنوشت انسان تا انتهای بقای بشر و فراتر از یک واقعه تاریخی معرفی کرد و گفت: در این مورد آنچه که اهمیت دارد اصل حادثه نیست بلکه استمرار بعثت پیامبر(ص) موضوع شاخص و اصلی است.
وی استمرار بعثت و نقش طلاب علوم دینی در حرکت سریع این جریان را محور سخنان خود قرار داد و ابراز کرد: ما باید به دنبال راهکار اجرایی و مکانیزم استمرار واقعه بعثت که در قرآن مورد تصریح پروردگار قرار گرفته است، باشیم.
آیتالله علمالهدی جریان امامت و روحانیت را مکانیزم منحصر بهفرد استمرار بعثت پیغمبر اکرم (ص) در تمام عرصههای تجربی توسعه دین اسلام از لحظه بعثت تا به امروز دانست و بیان کرد: تداوم جریان روحانیت در طول غیبت کبری امام عصر(ع) و تا روز انقراض بشر، مصداق و مکانیزم عملیاتی استمرار بعثت رسول اکرم(ص)است.
وی تحقق بعثت در هر زمان و منطبق با مقتضیات آن زمان را لازمه استمرار بعثت در طول تاریخ ارزیابی کرد و گفت: تمام شرایط و ظروف اجتماعی که در یک زمان حاکم است باید در استخدام اجرا و عملیاتی کردن استمرار بعثت قرار گیرد.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی ادامه داد: ما نمیتوانیم در جریان عملیاتی کردن استمرار بعثت تنها به جریانهای سنتیای که در طول تاریخ وجود داشته و هر کدام به مقتضیات و موقعیتهای زمان خود مربوط بوده تکیه کنیم.
وی افزود: در افق روحانیت و در افق حوزههای علمیه به عنوان پایگاه فکری و علمی جریان روحانیت، تحول باید به عنوان یک اصل قطعی و لازم شناخته شود، چرا که تحول و پویایی برای روحانیت شرط لازم برای زنده ماندن است.
آیتالله علمالهدی اظهار کرد: جریان روحانیت و حوزههای علمیه بین دو لبه تیز یک قیچی قرار گرفته است؛ یک لبه آن تحجر است و لبه دیگر تجدد و روشنفکری.
وی تحجّر را سمی مهلک و خطری قطعی در حوزههای علمیه توصیف کرد و گفت: تحجر حاکم بر برخی از افکار فقط به دنبال این است که سلف صالح چه کرده و چشم بر روی هر نوع تحول و نوآوری بسته است و هیچ راه تازهای را در مسیر خود نمیبیند!
امام جمعه مشهد عنوان کرد: جریان تحجّر، نسل انقلابی حوزه را شدیداً تحت فشار قرار داده است و باعث شده تا طلبه انقلابی برای رشد و توسعه در مقابل خود یک دیوار سنگین و بتونی را احساس کند.
وی در تشریح لبه دوم این قیچی، گفت: تجدد مخرب و تجدد التقاط آفرین در حوزه علمیه میگوید که گذشته، سلف صالح و تمام شئون فکری و علمی بیش از هزار ساله حوزه علمیه را به کلی نادیده بگیریم و فقط به دنبال یک سری جریانهای متجددانه مرتبط با فکر حاکم روز، آن هم فکر حاکم وابسته به جریانها و اندیشههای فلسفی غربی باشیم!
آیتالله علمالهدی در تبیین دلیل برخی از مشکلات موجود در حوزه عنوان کرد: ما در عرصههای تربیت و تعلیم طلبه، دقیقاً به عنوان یک عنصر جدی و مبتکر وارد نشدهایم، گذشته حوزه را به عنوان یک سرمایه پیش روی خود قرار ندادهایم و از طرف دیگر از نوآوریها فکری روز که با مبانی ما سازگاری دارد، هم به خوبی استفاده نکردهایم.
وی تأکید کرد: اگر حرکتی جدی در حوزه با استفاده از گذشته و با بهرهگیری از نوآوریهای روز و با ابتکار خودمان انجام ندهیم، خطری جدی ما را تهدید خواهد کرد؛ یا پویایی ما از بین خواهد رفت و یا در دره کجروی سقوط خواهیم کرد.
استاد برجسته حوزه علمیه در بخشی از سخنان خود با اشاره به برخورد امام رضا(ع) با سیاستهای شیطانی مأمون در مورد وارد کردن افکار جدید و اینکه امام رضا(ع) به صورت هنرمندانهای این افکار را با افکار متحجر تلفیق کردند، خطبه توحیدیه ایشان را راهبردی قوی برای حرکت امروز مدیران حوزه در جهت تعلیم و تربیت طلبه معرفی کرد.
آیتالله علمالهدی در تبیین فرمایشات رهبر معظم انقلاب در مورد انقلابی ماندن حوزه اظهار کرد: حوزه بر مبنای تحول باید در مقابل تصمیم دنیا برای براندازی اسلام و مقابله با حرکتهای جهانی برآید و در این راستا شرایط روز را در نظر بگیرد.
وی افزود: اگر بنا باشد در حوزهها فقط افراد کتابخوانی را بار بیاوریم که نسبت به موقعیت خاص بعثت پیامبر(ص) در حال حاضر و در مورد جبهه تقابل جهانی بیخبر، بیاطلاع، غیر موظف و غیر موضعدار باشند، ما از استمرار بعثت پیغمبر در این زمان عاجز ماندهایم.
امام جمعه مشهد در مورد ملزومات شناختی طلبه در دوران حاضر، بیان کرد: دو چیز برای طلبه امروز لازم است؛ ابتدا شناخت موقعیت جهانی امروز اسلام و شناخت موقعیت جهانی دشمنان اسلام و تهاجم سراسری بینالمللی علیه پیامبر(ص) و در مرحله بعد اینکه در مقابل این موقعیت، احساس وظیفه کند و خود را سرباز پا به کار این جبهه ببیند.
وی در پایان مرحوم آیتالله واعظ طبسی(ره) را سرمایه عظیم و عزیز مدیریتی حوزه علمیه خراسان معرفی کرد و بسیاری از ظرفیتهای پژوهشی و فکری حوزه علمیه خراسان را حاصل تلاشهای وی دانست و اظهار امیدواری کرد که با ایجاد تحول مدیریتی و بهرهگیری حداکثری از افکار نوآورانه اساتید، حوزه علمیه خراسان به جایگاه در خوری برسد.