محور همزیستی در مدینه ی فاضله باید عبودیت و بندگی خدا باشد

هرجامعه ای باید محور اجتماعی و همزیستی اش بر اساس عبودیت و بندگی خدا باشد. اولین خاصیت زندگی اجتماعی برای هر جامعه ای  مسئله ی محوریت عبودیت و بندگی خدا و اشتراک آنها در بندگی و عبادت ذات الهی و تسبیح اوست.

ادامه ی تفسیر اجتماعی آیات قرآن ، مسجد گوهرشاد حرم مطهر امام رضا ^{(علیه السلام)}

دریافت

آیت الله علم الهدی در ادامه ی بحث تفسیر اجتماعی آیات قرآن خطاب به حاضرین بیان کردند: بحث ما در تفسیر سوره ی حشر است و ارتباط این سوره و سوره ی مجادله، روایات در مورد خواص هر سوره بی تناسبت با موضوع سوره نیست و در هر سوره روایات وارده با موضوع سوره تناسب دارد

ایشان در ادامه ی بحث امامت افزودند: بحث در تناسب روایت از امام صادق(ع) است که حضرت خاصیت سوره ی حشر و الرحمن را حفاظت معین می کند که کسی که این سوره ها را بخواند خانه اش در حفاظت از حمله ی دشمن است. تناسب این روایت با موضوع سوره این است که افرادی که در زندگی اجتماعی  انسان های موثری هستند در برخورد ها و عداوت ها قرار می گیرند.

آیت الله علم الهدی درادامه ی بحث این روایت بیان داشتند: انسانی که در فعالیت های اجتماعی فعالیت های دینی خود را انجام می دهد نمی تواند در مسائل اجتماعی بی تفاوت باشد و موضع گیری های خاصی را برمبنای احساس وظیفه اش انجام می دهد. کسی که بخواهد در عرصه ی اجتماعی موضوع  گیری کند مخالفت با او صورت می گیرد چون آدم ها در این موضع گیری ها یکسان نیستند و برخی منافع خود را در موقعیت های جامعه در نظر می گیرند که اگر جریان هایی در جامعه ایجاد شود و تامین کننده ی منافع قدرت یا ثروت آنها باشد با این موضع گیری ها با مخالفت این افراد رو برو می شود و خاصیت سوره ی حشر ایجاد امنیت برای افرادی با این موضع گیری های اجتماعی است.

ایشان در مورد سوره ی حشر افزودند: تناسب خاصیت سوره ی حشر و روایت امام صادق(ع) تناسب با مسائل اجتماعی و جمع زیستی و بی تفاوت نبودن به مسائل اجتماعی در زندگی است اما حفاظت از دشمن به وسیله ی یک جریان غیبی و امدادهای غیبی، تولید یک رعب در دل دشمن یا انصراف در دل دشمن است.

آیت الله سید احمد علم الهدی در ادامه افزودند: اولین آیه این سوره در مورد تسبیح موجودات است که بحث در اینجا مربوط به رابطه ی این آیه با مسائل اجتماعی است و چرا با تسبیح خدا شروع و تمام می شود؟ اینکه خداوند با تسبیح همه ی موجودات سوره را شروع و به اتمام می رساند اثبات این قضیه است که این تسبیح خدا جریان  مشترکی بین همه ی موجودات با همه ی اختلافات بین آنهاست و همگی در این موضوع با هم اشتراک دارند و زمانی که این حقیقفت مشترک بین همه ی موجودات هست این باید محور مشارکت بین موجوداتی باشد که می خواهند زندگی مشترک داشته باشند.هرجامعه ای باید محوراجتماعی و همزیستی اش بر اساس عبودیت و بندگی خدا باشد. اولین خاصیت زندگی اجتماعی برای هر جامعه ای باید مسئله ی محوریت عبودیت و بندگی خدا و اشتراک آنها در بندگی و عبادت ذات الهی و تسبیح اوست.

ایشان در بیان یک جامعه ی قائم و نیرومند بیان کردند: جامعه ای که این وجه مشترک را در میان خود داشته باشد جامعه ی قائم و نیرومندی است که زندگی اجتماعی برای افراد جامعه در آن بستر خوبی برای حیات و بقاست و در غیر این صورت جامعه شکل نمی گیرد و انسجام لازم را ندارد که این را در جوامع لائیک و کفر مشاهده می کنید که جریان اجتماعی در آنها یا در زمانی ادامه نداشته یا از هم گسیخته می شده است، یا جامعه تحت ظلم قرار می گیرد و یا دچار اختلاف و از هم پاشیدگی می شود.

آیت الله علم الهدی در تبیین این گونه نظام ها بیان کردند: این شکل جوامع را هم اکنون هم در جهان می بینیم، مانند کشور آمریکا که سرانه ی درآمدی در آن بسیار بالاست اما مردم مردم بند کشیده اند و لابی سرمایه داری مسلط بر زندگی مردمند، این تسبیح موجودات در ابتدا و انتهای این سوره نشان می دهد قدر مشترک همه ی موجودات تسبیح خداست و باید چاشنی یک زندگی اجتماعی هم بر اساس تسبیح و عبودیت خدا باشد تا جامعه ای آرام و زندگی لذت بخشی داشته باشند.

ایشان در بحث تسبیح موجودات افزودند: تسبیح موجودات چند بحث دارد، تسبیح در تمام عملیات بندگی خدا مقدم بر هر چیزی است. خداوند دارای صفات ثبوتیه و صلبیه دارد، هر موجودی بخواهد تصویر شود باید برایش یک سلسله خصوصیات مادی در نظر گرفته شود. لذا آنچه در تصویر هر انسان از خدا می گنجد در درجه اول خصوصیاتی است که خدا از آن منزه است و در تسبیحات اربعه می بینیم "سبحان الله" مقدم بر "الحمدلله" است و تنزیه خداوند نسبت به صفات صلبیه نسبت به اثبات ثبوتیه مقدم است.

آیت الله علم الهدی در ادامه افزودند:در همه ی قرآن از تسبیح موجودات سخن می گوید نه تحمید موجودات. این که در مقام وابستگی موجودات باید تبیین شود همین تسبیح است، موجودات با وجود خود به نقل از علامه طباطبایی چند چیز را بیان می کند اول نقص خود را، دوم گویای وابستگی آن است که ازکجاست و اول چه بوده و نکته ی سوم دوام این موجود است. عده ای این تسبیح را تسبیح تکوینی دانستند، که آیاتی در قرآن با این نظریه منافات دارند مانند آیه 44 سوره ی "اسراء" یا آیه 18 سوره ی "ص" واینکه خدا تسبیح را به بعضی موجودات نسبت داده اند.