خطبه اول نماز جمعه ـ در تصریح قرآن به اسم، ممکن است حساسیت‌هایی در مسلمانان به وجود بیاید و این حساسیت‌ها، مسلمانان را در جهت دستبرد زدن به آیات قرآن تحریک کند.

به گزارش Alamolhoda.com، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه این هفته، 15 آبان ماه مشهد مقدس در حرم امام رضا (ع)، در ادامه تفسیر سوره انسان بابیان این‌که بحث در شناخت انسان الگویی قرآن در تفسیر آیات سوره انسان بود، گفت: به آیه «یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یَخافُونَ یَوْماً کانَ شَرُّهُ مُسْتَطیراً» رسیدیم که در خصوص «ابرار» بحث می‌کرد.

ایشان بابیان این‌که مقصود از «ابرار»، امیرالمؤمنین، صدیقه اطهر و وجود مقدس حسنین هستند، ادامه داد: ویژگی ابرار در این آیه را وفای به نذر برمی‌شمارد؛ آنچه قابل‌تأمل است، پاسخگویی به یک نقطه مورد سؤال در همه اذهان، مخصوصاً شیعیان است که به‌عنوان یک شبهه توسط برخی مطرح می‌شود، وجود دارد و آن این‌که باوجود این‌همه فضائل و آیات متعدد و متنوع قران که درباره فضائل مولا نازل‌شده است، چرا اسم امیرالمؤمنین (ع) در قران نیامده و در این آیات مربوط به فضائل مولا، نام مولا تصریح نشده است.

امام‌جمعه مشهد مقدس بابیان این‌که قرآن به جهت منبع بودن، نمی‌تواند مصادیق جزء را صریح بیان کند، اظهار کرد: عده‌ای از علمای اخباری بر اساس سلسله روایات ضعافی، معتقدند در برخی آیات اسم مولا تصریح‌شده و بعد اسم ایشان حذف‌شده که ما این ادعا را قبول نداریم زیرا منبع این ادعا، روایاتی است که مورد تأیید نیستند اما چرا اسم مولا در قران نیامده؟ به دو جهت، جهت اول این‌که قرآن چون کتاب هدایتی است، شخصیت‌هایی که الگوی قرآنی هستند، با آن خصوصیات و ویژگی‌هایی که به خاطر آن خصوصیات الگو قرارگرفته‌اند تا مردم به آن توجه کنند،خداوند این‌ها را با نشان الگویی بیان می‌کند و تصریح به اسم نمی‌کند.

بیان مصادیق در قرآن مانع بروز اختلاف در اسلام است

آیت‌الله علم‌الهدی بابیان این‌که نوع بیان مصادیق در قرآن باعث جلوگیری از دستبرد زدن به محتوای قرآن شده است، تصریح کرد: جهت دوم اینکه در تصریح به اسم، ممکن است یک بیان کلی و آموزش جامع و عام کلی را به‌صورت یک مسئله شخصی قرار دهد و درباره آیه‌ای که درباره شخص بیان‌شده، حساسیت‌هایی در مسلمانان به وجود بیاید و این حساسیت‌ها در جهت دستبرد زدن به آیات قرآن تحریک شوند لذا خدا نمی‌خواهد مسلمانان در جهت دستبرد زدن به قرآن، تحریک شوند.

ایشان با اشاره به این‌که خداوند در دونقطه از قرآن، امیرالمؤمنین را به‌صراحت معرفی کرده است، خاطرنشان کرد: ما در قرآن دو آیه داریم که در این دو آیه، وجود مقدس امیرالمؤمنین (ع) با یک نشانی معرفی می‌کند که این نشانی جز در وجود مقدس مولا، دلالتی ندارد و در هیچ عنصری جز امیرالمؤمنین موجود نیست.

بیان صریح دو آیه در شأن امیرالمؤمنین (ع)

عضو خبرگان رهبری ادامه داد: آیه اول، 55 سوره مائده «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ»، آیه خاتم بخشی پیامبر است «ولی شما خداست و رسول خدا و آن‌کسانی که ایمانت آورده‌اند و در حال رکوع، زکات ادا می‌کنند»؛ وقتی این آیه بر پیغمبر نازل شد، زمانی بود که این خصوصیت در همه مسلمانان جهان تنها در یک فرد وجود داشت و آن وجود مولا علی (ع) بود؛ خدا علی را نشانی می‌دهد که این نشانی در هیچ مسلمانی بر زمین وجود ندارد.

شأن نزول آیه قرآن در بیان شخصیت امیرالمؤمنین (ع)

ایشان به بیان دومین آیه قران در معرفی وجود امیرالمؤمنین (ع) پرداخت و گفت: آیه دومی که با یک نشانی خاص و آدرس ویژه و مخصوص مشخص می‌کند، آیه شریفه سوره انسان است «یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یَخافُونَ یَوْماً کانَ شَرُّهُ مُسْتَطیراً»، کلمه نذر با «الـ» عهد آمده و دلالت به نذر معین و مشخصی است که تمام مفسرین شیعه و سنی، این نذر را جریان شأن نزول سوره هل عطا معرفی می‌کنند و دقیقاً بیان می‌کنند که شأن نزول این سوره در فضیلت اهل‌بیت(ع) همین جریان نذر است.

امام‌جمعه مشهد با استناد به تفسیر معتبر «کشاف»، تصریح کرد: آنی که در تفاسیر آمده، در روایات و احادیث شیعه که خیلی مفصل‌تر هست، تفسیری که مورد اعتقاد همه فرق عامه و اهل سنت است، تفسیر کشاف مربوط به زمخشری است که از مفسران بزرگ ادبیات عرب است که این تفسیر را به‌عنوان یک تفسیر ادبی قران نگاشته است.

ایشان عنوان کرد: در کتاب کشاف، جریان وفای به نذر را به‌عنوان شأن نزول سوره «هل عطا» از ابن عباس این‌گونه بیان می‌کند: «امام حسن و امام حسین بیمار شدند، پیغمبر اکرم با جمعی به خانه امیرالمؤمنین (ع) به‌عنوان عیادت دو آقازاده تشریف آوردند، این جمعی که در خدمت پیغمبر بودند پیشنهاد دادند چه خوب بود یک نذری می‌کردی برای دو پسرت که شفا پیدا کنند، این نذر یک نذر سه‌گانه شد، وجود امیرالمؤمنین(ع)، صدیقه اطهر (س) و فضه خادمه باهم نذر کردند سه روز روزه‌بگیرند تا این عزیزان شفا بگیرند و به‌مجرد نذر این عزیزان، دو پسر شفا گرفتند؛ تصمیم به روزه گرفتند اما در خانه مولا غذایی پیدا نمی‌شود، علی (ع) از یک فرد یهودی سه ساع جو قرض گرفت، صدیقه اطهر (س) یک ساع از این سه ساع که معادل سه کیلو است را تبدیل به آرد کرد، نان پخت، 5 قرص نان جو به عدد 5 نفر درست کرد تا این‌ها افطار کند تا این‌ها افطار خود را ادا کنند».

ایشان ادامه داد: «می‌خواستند شروع به خوردن کنند که سائلی به درب خانه آمد، گفت من مسکینی هستم؛ امیرالمؤمنین گرده نان خودشان را به مسکین دادند، صدیقه اطهر و فضه هم افطاری و گرده نان خودشان را دادند و حسنین هم این کار را انجام دادند؛ این‌ها شب را به صبح رساندند و جز آب هیچ‌چیز نچشیدند. فردای آن روز را هم با آب روزه گرفتند، روز دوم هم که شب شد، 5 گرده نان دوم را بر سفره گذاشتند، یتیمی به درب خانه آمد و عین ماجرای دیشب تکرار شد و خانواده نان‌های خود را به یتیم دادند، در شب سوم و افطار سوم هم این موضوع برای سومین بار تکرار شد و غذای خود که 5 گرده نان بود را به اسیر دادند؛ فردای آن روز که روز چهارم است، دست میوه‌های دل خود را گرفت و پیش پیامبر برد، وقتی پیغمبر این دو میوه دلشان را دید، دید رنگ از صورت این‌ها پریده و از گرسنگی می‌لرزند» سه روز غذا نخوردن برای افراد بزرگ‌سال شاید قابل‌تحمل باشد اما برای یک کودک قابل‌تحمل نیست.

آیت‌الله علم‌الهدی در بیان ادامه این تفسیر، گفت: «پیغمبر ناراحت شدند که چرا بچه‌ها این‌چنین هستند؟ پیغمبر به خانه حضرت فاطمه رفتند و دیدند فاطمه هم در محراب عبادت نحیف و لاغر در حال عبادت هستند، چشمانش دارد از شدت گرسنگی دوران می‌زند، پیغمبر خیلی ناراحت و منقلب شد، جبرئیل آمد و به پیغمبر عرض کرد هدیه خدا برای شما در مقابل ایثار اهل‌بیتت این سوره است و سوره هل عطا را برای پیغمبر ادا کرد».

نذر امیرالمؤمنین و صدیقه اطهر یک الگوی همیشگی برای زندگی انسان

ایشان بابیان این‌که «یُوفُونَ بِالنَّذْرِ...» شأن نزول این اتفاق است، اضافه کرد: بحث اول در این آیه این است که این اتفاق، الگوی همیشه برای بشر است، فقرشان، نداری‌شان، قرض گرفتن از یک یهودی‌شان، یعنی یک خانواده در مقام ایثار و آن‌هم یک خانواده نمونه و شماره یک جهان اسلام، خود در این شرایط قرار می‌دهند که تابلوی ایثار شوند.

ویدئو خطبه اول

دریافت
مدت زمان: 25 دقیقه 25 ثانیه