خطبه ی اول : خداوند، «الگوی انسان زیستی» را در زندگی اهل‌بیت قرار داده است
سوره «انسان»، یک تابلو و نماد تطبیقی برای زندگی انسان است/ خداوند، «الگوی انسان زیستی» را در زندگی اهل‌بیت قرار داده است
همه نتیجه‌ای که از این سوره در آیات سی‌وچند گانه‌اش گرفته می‌شود، این است که این سوره که یک تابلو برای زندگی کردن جلوی بینش ما نصب می‌کند، ما باید زندگی خود را با این تابلو و نماد تطبیق کنیم.
خطبه اول نماز جمعه، حرم امام رضا (علیه‌السلام)
مشروح خطبه ی اول
دریافت
مدت زمان: 18 دقیقه 51 ثانیه
آیت‌الله علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه اول نماز جمعه این هفته، 2 مردادماه بابیان این‌که باید در خطبه اول به موضوع منظم و پیوسته‌ای پرداخته شود، گفت: همان‌طوری که عزیزان ما مستحضر هستند، معمولاً در خطبه اول نماز جمعه، بحث منظمی درگذشته ارائه می‌دادیم و برحسب دستور خاص مقام معظم رهبری به مدت دو سال در خطبه‌های اول نماز جمعه، سبک زندگی اسلامی را بحث کردم و در قبل از ماه مبارک، دوره این مباحث برحسب سرفصل‌هایی که معظم له مشخص کرده بودند، به پایان رسید.
«الگوی انسان زیستی» سرفصل جدید خطبه اول
ایشان بهترین بحث برای ادامه موضوعات پیوسته را «الگوی انسان زیستی» در قرآن دانست و ادامه داد: در راستای بحث سبک زندگی اسلام، بهترین بحث، معرفی یک الگوی قرانی در انسان زیستی است، در همین موضوع،خداوند سوره انسان را به‌عنوان مشخص کردن یک الگوی انسان زیستی اختصاص داده است و الگو را منحصراً در مصداق چهار شخصیت مشخص می‌کند؛ خانواده امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) و حضرت زهرا(سلام‌الله علیها)، مولا امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)، صدیقه اطهر(سلام‌الله علیها)، امام حسن(علیه‌السلام) و امام حسین(علیه‌السلام).
خداوند، الگوی انسان زیستی را در اهل‌بیت قرار داده است
امام‌جمعه مشهد مقدس اضافه کرد: در قالب این چهارعنصر مقدس آسمانی، الگوی انسان زیستی در قرآن در این سوره مبارکه ارائه‌شده است؛ درگذشته نیز تجربه‌ای در ارائه بحث تفسیری در خطبه اول نماز جمعه داشتیم، سوره مبارکه جمعه را در خطبه اول تفسیر کردم، مطالب پیاده شد و به‌عنوان تفسیر سوره جمعه منتشر شد.
ایشان افزود: با توجه به تجربه موفق در ارائه بحث تفسیری در خطبه اول نماز جمعه داشتیم، در مقام احیاء قرآن، این مطلب را در قالب تفسیر سوره مبارکه انسان، ارائه الگو انسان ریستی را در این سوره دنبال می‌کنیم؛ خداوند در این سوره، الگوی قرآنی انسان زیستی را در اجرای برنامه کامل و جامع دین معرفی می‌کند، در ارائه دو مصداق؛ یک مصداق الگوی قرآنی انسان‌زیستی و مصداق دوم، تخلف از این الگو و آثارش در زندگانی مادی و اخروی انسان است.
مسیر رسیدن انسان به هدف خلقت را خداوند نشان می‌دهد
آیت‌الله علم‌الهدی به آیه‌ای از قرآن اشاره و اظهار کرد: این نکته قابل‌تأمل است که سازنده انسان خداست، خدا بشر را ساخته است، خدا یک خدای حکیم است که اعلام می‌کند « أَفَحَسِبْتُمْ أَنَّمَا خَلَقْنَاکُمْ عَبَثًا وَأَنَّکُمْ إِلَیْنَا لَا تُرْجَعُونَ»، شما گمان کرده‌اید که خداوند شما را بیهوده آفریده است؟ ذات پروردگار بر اساس حکمت عالی که دارد در خلقت انسان، هدفی را در نظر گرفته است که باید در راستای زندگانی انسان این هدف خلقت محقق شود، پس خدا هم خالق و آفریننده انسان است و هم هدف‌گذار در آفرینش انسان لذا پروردگار بشر را که آفریده است، آن مسیری را که جاده تحقق اهداف ذات مقدس حق در خلقت و آفرینش انسان است، این مسی را مشخص کرده که زندگانی این جهانی انسان است که در این مسیر و جاده، انسان چه روشی را باید به کار ببرد که به آن هدف نهایی خلقت و آفرینش نهایی نائل شود.
ایشان، دین را آیین‌نامه زندگی بشر خواند و ادامه داد: روش و طرح زندگی را در آیین‌نامه این مشخص کرده به نام «دین»، اگر انسان در زندگی از دین پیروی کرد، به آن زندگانی جامع و کامل خواهد رسید و اگر از دین پیروی نکرد، به آن زندگی جامع نخواهد رسید.
طبقه‌بندی محتوایی سوره انسان
انسان‌هایی که با این سبک و روش زندگی کرده‌اند چه انسان‌هایی هستند و فرجام به کجا رسیده است، خداوند در سوره انسان معرفی می‌کند؛ سوره مبارکه انسان گفتار دارد، گفتار اول در دو مطلب است، درباره هدایت فطری انسان به‌سوی دین خدا که مطلب اول ان، مجهز شدن انسان به ابزار تشخیص از هنگام تولد و مطلب دوم، هدایت تکوینی و تشریعی انسان به سو حق از آیه او تا آیه سوم.
گفتار دوم خدا در این سوره، نتیجه پیروی از دین خدا در شکل‌گیری زندگی و فرجام زندگی است گه در چهار مطلب ارائه‌شده است، مطلب اول در فرجام منفی و زندگی غیر ارزشی انسان‌هایی که از این برنامه تخلف کرده‌اند که درباره زندگی و عذاب کافران است، در آیه 4 است.
مطلب دوم، بهره‌مندی الگوی انسان زیستی که در این سوره با عنوان «ابرار» از آنان یاد می‌شود، در اجرای سبک زندگانی دینی و نتیجه آن، هم در تصویر زندگانی این الگو و هم در فرجام اخروی آن‌ها در قالب تبیین چشمه‌های بهشتی است.
مطلب سوم، زندگی مسؤولانه انسان در سبک زندگانی اسلامی و الگوی انسان زیستی در الگوی ایثاری که در زندگی اهل‌بیت نمایش داده شد از آیه 7 تا 11؛ چهارم، تصویر زندگی انسان در نعمت‌های بهشتی از آیه 12 تا 22.
گفتار سوم این سوره مبارکه، در حقیقت در دو مطلب است آن‌هم تصویر زندگانی انسان‌هایی که از این الگو تخلف کرده‌اند، که درواقع تبیین زندگانی کفار و پیروی نکردن آن‌ها از دین از آیه 23 تا 26؛ مطلب دوم، دنیاپرستی کفار در برابر زندگی مسؤولانه انسان الگو به نام اهل‌البیت و مطلب سوم، فرجام سقوط و شکست جریان‌های متخلف از جریان الگویی انسان زیستی قرآن ر فرجام آخرت و زندگانی انسان از آیه 29 تا آیه 31.
سوره «انسان»، یک تابلو و نماد تطبیق برای زندگی انسان است
ما در نتیجه به این نکته خواهیم رسید و از ابتدا نیز باید به این نکته توجه کنیم که اهل‌بیت پیغمبر برای ما تابلو و نمونه‌اند، یعنی ما در زندگی کردن باید به این تابلو نگاه کنیم و زندگی کنیم، همه نتیجه‌ای که از این سوره در آیات سی‌وچند گانه‌اش گرفته می‌شود، این است که این سوره که یک تابلو برای زندگی کردن جلوی بینش ما نسب می‌کند، ما باید زندگی خود را با این تابلو و نماد تطبیق کنیم.
سبک زندگی اسلامی را در ابعاد مختلف دانستیم، تفسیر سوره انسان نصب یک تابلو و آموزش بصری است که زندگانی اسلامی و انسان زیستی قرآنی را در این الگو مشاهده کنیم و در زندگانی خودمان به کار ببندیم.
