جلسه ی بیستم
تفسیر اجتماعی قرآن
آیت الله علم الهدی در ادامه تفسیر آیات اجتماعی قرآن کریم در مدرسه نواب بیان داشت: یکی از مسائل مهم اجتماعی حل اختلافات است . درگیریها واختلافات : یا اجتماعی وجمعی است ویا فردی است . درگیریهای جمعی مهمتر از درگیری فردی است زیرا : به گسست اجتماعی و دو قطبی شدن جامعه وانحراف بخشی از امت مبدل می شود . لذا مدیر جامعه باید مراقب باشد که جامعه به درگیریهای اجتماعی مبتلا نشود درگیریها بردو نوع است 1- درگیریهای نرم و2- درگیریهای سخت
وان طائفتان من المومنین اقتتلوا.. منظور آیه آیا درگیریهای نرم است یا درگیریهای سخت ؟
آیه شامل درگیری های نرم هم می شود همه درگیریها ابتداعش با درگیری نرم است و اگر جلوی آن گرفته نشود به درگیری سخت منجر می شود.
در درگیری ها نرم شخصیت انسان ها مورد تجاوز و تهاجم قرار می گیرد اما در درگیری های سخت جان انسان و خود انسان مورد تهاجم و تجاوز قرار می گیرد.
بعضی نکات تفسیری این آیه شریفه در جلسه قبل توضیح داده شد اما چرا در این آیه با وجود اینکه طائفتان تثنیه آمده اما وصف فعلی او که اقتتلوا باشد با ضمیر جمع آمده است ؟ با توضیح اینکه بقیه ضمیر ها در این آیه تثنیه آورده شده است ولی ضمیر اقتتلوا جمع آمده است به دلیل اینکه اختلافات وگسستها در جامعه ابتدا بین دو دسته یا دو جبهه ایجاد می شود اما این گسست واختلاف به گسست جمعی تبدبل می شود وجامعه تبدیل به جامعه دو قطبی و تقسیم بندی به حق وباطل می شود وهر گروه خود را حق ومقابل را باطل می داند که این برای جامعه بسیار خطرناک می باشد لذا اقتتلوا یعنی با ضمیر جمع آمده است
اما چرا این دو دسته از مسلمانان را با طائفتان مورد خطاب قرار داده است ؟ اولین واحد اجتماعی پدیدار شده به نام قبیله نام گذاری شد که توضیح آن ودلائل پیدایش آن در جلسات قبل توضیح داده شد اما واحد بعدی به نام طائفه بود زیرا در آن زمان تامین زندگی مردم از طریق دامداری یا کشاورزی بود لذا مکانهای پر آب مانند کنار رودخانه ها یا چاههای آب را برای زندگی انتخاب می کردند و زندگی آنها هم محل ثابتی نداشت ودائما در حال چرخش بودند لذا به آنها طائفه می گفتند
در این آیه شریفه بغی هم آمده است که توضیح آن این است