فرائدالاصول

المقام الثانی:اخبار علاجیه

دریافت

سخن اول درباره تعارض ظواهر اخبار در پنج موضع است .

موضع اول تا موضع سوم توضیح آن در جلسه قبل گذشت اما موضع چهارم : (مستثنیات قاعده)

در امثال صلات ، قاعده تجاوز وفراغ در دو مورد در اثناء عمل وپس از اتمام آن بکار می رود اما در طهارا ت ثلاث برای موارد پس از اتمام عمل بکار می رود . نه در اثناء عمل دلیل آن در مورد در مورد وضوء اخبار واجماع فقها است و در باب غسل هم مشهور بر همین عقیده هستند که علی الظاهر دلیل آن تنقیح مناط باب وضو است و در باب تیمم هم سه نظریه است . نظریه سوم تفصیل بین تیمم بدل از وضو است که گفته شده ملحق به وضو است  وبین تیمم بدل از غسل که ملحق به غسل است واستثنا نیست

نظر مصنف : به موجب دلالت موثقه ابن ابی یعفور استثناء طهارات ثلاث ومخصوصا وضوء مطابق قاعده است یعنی تعبدی صرف نیست بدین صورت که شارع وضو را به منزله عمل واحد وبسیط قرار داده است ودر شک در اجزاء تجاوز از محل صدق نمی کند بلکه این عنوان پس از پایان یافتن عمل وضو است در این صورت مسئله وضو کاملا منطبق با قاعده تجاوز است و استثناء به حساب نمی آید مصنف در ادامه چهار شاهد بر این مدعا ذکر می کنند

موضع پنجم : شک در شرائط عمل . مثلا شخصی در اثناء نماز یا پس از اتمام آن شک می کند که آیا شرط طهارت وضو ویا استقبال قبله ، ستر ، اباحه مکان وغیر آنرا تحصیل کرده بود ؟ حال سوال این است که آیا قاعده تجاوز در اینجا جاری است یا خیر ؟.......................................