فرائدالاصول

تعادل و تراجیح

رسیدیم به این بحث که اگر یکی از دو ظاهر مزیتی بر دیگری داشته باشد .

دریافت

در این صورت اگر یکی از دو ظاهر مزیت وقوتی بر دیگری داشته باشد به گونه ایکه اگر با هم در یک کلام جمع شوند مانند رایت اسدا یرمی یا در دو کلام یک متکلم متصل باشند مانند صدر وذیل آیه نبا . عمل به اظهر و صرف ظاهر به نحوی که مخالف اظهر نباشد متعین است حکم این مورد همان حکم قسم دوم است در اینکه هرگاه به صدور اظهر تعبد بورزیم قرینه ای صارفه برای ظاهر می گردد بدون عکس .

بله تفاوت است بین آن ( ظاهر واظهر) وبین قسم دوم (نص وظاهر) تعبد به صدور نص ممکن نیست مگر به اینکه نص صارف از ظاهر باشد و معنای غیر از این برای نیست از این رو ما دوران امر در آن ، بینه کنار نهادندلالت ظاهر وکنار نهادن سند نص را بیان داشتیم در محل بحث ما تعبد به صدور اظهر وابقای ظاهر بر حالش وصرف اظهر ممکن است زیرا هر کدام از دو ظهور مستند به اصالت حقیقت است . منتهی اعرف یکی از دو ظهور را بر دیگری ترجیح می دهند پس به حکم نص در حکومت می گردد و تعارض بین اظهر وظاهر موجود است و ترجیح به عرف بر خلاف نص وظاهر می باشد .

واما اگر برای یکی از دو ظاهر مزیتی بر دیگری نباشد در این صورت ظاهر اقوی آن است که دلیل متقدم در جمع بین ظاهر با نص یا اظهر که عبارت است از ترجیح تعبد به صدور بر اصالت ظهور در اینجا جاری نیست زیرا اگر بین آندو جمع شود وحکم به اعتبار سند هر دو شود ونیز حکم شود به اینکه یکی از آندو به طور غیر معین موول است بر آن زیادتر از اخذ وعمل به ظاهر یکی از آنها مترتب نمی شود و.................